آدامس یکی از تنقلات محبوب در سراسر دنیاست که افراد به دلایل مختلفی آن را مصرف می‌کنند؛ بعضی برای تازه کردن نفس، برخی برای رفع استرس و عده‌ای هم به عنوان جایگزینی برای تنقلات شیرین دیگر. در سال‌های اخیر، آدامس‌های بدون قند به طور ویژه‌ای مورد توجه قرار گرفته‌اند. بسیاری از متخصصان دندان‌پزشکی توصیه می‌کنند که جویدن این نوع آدامس پس از صرف غذا می‌تواند به سلامت دندان‌ها کمک کند. اما آیا این توصیه واقعاً درست است؟ در این مقاله از وب سایت دکتر صفورا امامی، به بررسی فواید، نکات مهم و همچنین محدودیت‌های جویدن آدامس بدون قند می‌پردازیم. تا انتها همراه ما باشید.
چه نوع آدامسی بهتر است؟
آدامس با ویژگی‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌‌ایم بهترین نوع آدامس برای سلامت دندان‌ها هستند:
آدامس‌های حاوی زایلیتول
زایلیتول یکی از بهترین شیرین‌کننده‌های جایگزین است، زیرا نه تنها توسط باکتری‌ها مصرف نمی‌شود، بلکه رشد آن‌ها را نیز مهار می‌کند. جویدن منظم آدامس‌های حاوی زایلیتول می‌تواند به طور ویژه‌ای در کاهش پوسیدگی مؤثر باشد.
آدامس‌های فاقد رنگ و افزودنی‌های مصنوعی
برخی آدامس‌ها دارای رنگ‌ها یا طعم‌دهنده‌های مصنوعی هستند که مصرف طولانی‌مدت آن‌ها ممکن است برای برخی افراد مشکلات گوارشی ایجاد کند. بنابراین بهتر است از برندهای معتبر و آدامس‌هایی با ترکیبات ساده‌تر
آدامس‌های دارای تأییدیه سلامت
بسیاری از انجمن‌های معتبر دندان‌پزشکی در جهان، نشان استاندارد خود را تنها به آدامس‌هایی می‌دهند که از نظر علمی تأیید شده باشند. انتخاب چنین محصولاتی می‌تواند اطمینان بیشتری در خصوص اثربخشی آن‌ها ایجاد کند.
آدامس بدون قند چگونه عمل می‌کند؟
آدامس‌های بدون قند معمولاً با استفاده از شیرین‌کننده‌های جایگزین مانند زایلیتول، سوربیتول یا مانیتول تهیه می‌شوند. این شیرین‌کننده‌ها بر خلاف شکر، توسط باکتری‌های موجود در دهان تخمیر نمی‌شوند و بنابراین منجر به تولید اسید مخرب برای مینای دندان نمی‌گردند. علاوه بر این، عمل جویدن به خودی خود سبب افزایش ترشح بزاق می‌شود؛ بزاق مهم‌ترین عامل طبیعی بدن برای شست‌وشو و محافظت از دندان‌هاست.
بهترین زمان برای جویدن آدامس بدون قند
متخصصان توصیه می‌کنند بهترین زمان برای جویدن آدامس، حدود 20 دقیقه پس از هر وعده غذایی است. در این زمان، محیط دهان به شدت اسیدی شده و بیشترین خطر برای مینای دندان وجود دارد. جویدن آدامس به ترشح بزاق کمک می‌کند و اثرات منفی اسید را کاهش می‌دهد.
فواید جویدن آدامس بدون قند
جویدن آدامس بدون قند تنها یک عادت ساده نیست، بلکه می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت دهان و دندان داشته باشد. این کار با افزایش ترشح بزاق، کاهش تجمع پلاک و خنثی‌سازی اسیدها به محافظت از مینای دندان کمک می‌کند.
افزایش ترشح بزاق
یکی از مهم‌ترین فواید جویدن آدامس بدون قند، تحریک ترشح بزاق است. بزاق با داشتن ترکیبات معدنی مانند کلسیم و فسفات، نقش کلیدی در بازسازی و تقویت مینای دندان دارد. همچنین، بزاق اسیدهای تولیدشده پس از خوردن غذا را خنثی می‌کند و تعادل pH دهان را به حالت طبیعی بازمی‌گرداند.
جلوگیری از پوسیدگی دندان
وقتی اسیدهای حاصل از تجزیه مواد غذایی مدت طولانی روی سطح دندان باقی بمانند، پوسیدگی آغاز می‌شود. جویدن آدامس بدون قند با افزایش بزاق و کاهش محیط اسیدی، احتمال پوسیدگی دندان را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
کاهش تشکیل پلاک
پلاک دندانی ترکیبی از باکتری‌ها و مواد غذایی است که اگر پاک نشود، به جرم و پوسیدگی منجر خواهد شد. مطالعات نشان داده‌اند که آدامس‌های حاوی زایلیتول می‌توانند میزان باکتری‌های مولد پلاک را کاهش دهند و رشد آن‌ها را متوقف کنند.
تقویت بوی خوش دهان
یکی از دلایل شایع استفاده از آدامس، رفع بوی بد دهان است. افزایش بزاق باعث شست‌وشوی ذرات باقی‌مانده غذا و کاهش بوی نامطبوع می‌شود. همچنین، آدامس‌هایی با طعم نعناع یا دارچین به طور موقت حس تازگی و خنکی در دهان ایجاد می‌کنند.
کمک به خشکی دهان
خشکی دهان می‌تواند ناشی از مصرف برخی داروها، افزایش سن یا مشکلات پزشکی خاص باشد. آدامس بدون قند برای این افراد بسیار مفید است، زیرا تحریک ترشح بزاق می‌تواند علائم خشکی دهان را کاهش دهد و مانع از آسیب‌های بیشتر به دندان شود.
کاهش استرس و افزایش تمرکز
جویدن آدامس تنها به سلامت دهان محدود نمی‌شود. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که جویدن آدامس می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند و حتی سطح تمرکز و حافظه کاری را بهبود بخشد.
نکات احتیاطی و محدودیت‌هاس استفاده از آدامس
آدامس جایگزین مسواک و نخ دندان نیست!
مهم‌ترین نکته این است که آدامس بدون قند هرگز نمی‌تواند جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شود. این محصول تنها یک مکمل برای بهداشت دهان و دندان است و نباید به عنوان روش اصلی مراقبت در نظر گرفته شود.
مشکلات مفصل فک
افرادی که دچار اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی هستند، ممکن است با جویدن زیاد آدامس دچار درد یا ناراحتی شوند. در این موارد باید مصرف محدود گردد یا با پزشک مشورت شود. درباره درد فک و نشانه های آن بیشتر بخوانید؛ کلیک کنید.
ناراحتی‌های گوارشی
شیرین‌کننده‌های مورد استفاده در آدامس‌های بدون قند، به ویژه سوربیتول، می‌توانند در برخی افراد باعث نفخ یا مشکلات گوارشی شوند. بنابراین لازم است میزان مصرف در حد متعادل باشد.
مصرف در کودکان
جویدن آدامس برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است خطر بلعیدن یا خفگی وجود داشته باشد. بهتر است آدامس بدون قند تنها برای کودکان بزرگ‌تر با نظارت والدین استفاده شود.
جمع‌بندی
جویدن آدامس بدون قند یک روش ساده و در دسترس برای کمک به سلامت دهان و دندان است. این کار با افزایش ترشح بزاق، خنثی‌سازی اسید، کاهش پلاک و حتی تقویت بوی خوش دهان، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی داشته باشد. بهترین انتخاب، آدامس‌های حاوی زایلیتول و دارای تأییدیه‌های معتبر است. با این حال باید به یاد داشت که آدامس بدون قند هرگز جایگزین مسواک و نخ دندان نیست و تنها می‌تواند به عنوان یک مکمل مفید مورد استفاده قرار گیرد.
سوالات متداول نکات جویدن آدامس بدون قند
-
آیا می‌توان آدامس بدون قند را هر روز مصرف کرد؟
بله، مصرف روزانه در حد متعادل مشکلی ایجاد نمی‌کند، به ویژه اگر پس از وعده‌های غذایی باشد.
-
آیا آدامس بدون قند برای ارتودنسی ضرر دارد؟
بستگی به نوع سیم‌کشی و نظر دندان‌پزشک دارد. در برخی موارد جویدن آدامس ممکن است به براکت‌ها آسیب بزند.
-
آیا زنان باردار می‌توانند آدامس بدون قند مصرف کنند؟
در بیشتر موارد بله، اما بهتر است در صورت وجود بیماری‌های خاص یا مصرف داروهای ویژه، پیش از مصرف با پزشک مشورت شود.
