جراحی انتهای ریشه (آپیکو) چیست و چه پزشکانی آن را انجام می دهند؟
روش عادی درمان کانال ریشه برای اکثر بیماران موفقیت‌آمیز است، اما در برخی موارد، بقایای آلوده یا مشکلات پنهان در کانال می‌توانند مانع بهبودی شوند. اگر این اتفاق بیفتد و التهاب یا عفونت در ناحیه استخوانی اطراف انتهای ریشه دندان شما ادامه یابد، دندانپزشک متخصص عمل آپیکوکتومی را توصیه می‌کند.
آپیکوکتومی (Apicoectomy) که رایج‌ترین نوع جراحی ریشه دندان است، نوعی جراحی اندودنتیکس محسوب می‌شود. این عمل زمانی انجام می‌شود که درمان ریشه معمولی نتواند تمام اعصاب مرده و بافت‌های آلوده را از بین ببرد. مشکل اغلب در نزدیکی رأس دندان (جایی که ریشه به یک نقطه می‌رسد) قرار دارد. جراحی آپیکو با برداشتن رأس ریشه همراه با بافت آسیب دیده اطراف، مشکل را برطرف می‌کند.
به دلیل پیچیدگی این روش، جراحی آپیکوکتومی معمولاً توسط متخصصین درمان ریشه (اندودنتیست) یا جراحان دهان و فک و صورت انجام می‌شود. جراحی آپیکو دندان اغلب به عنوان آخرین راه حل توصیه می‌شود و به بیماران این امکان را می‌دهد که دندان طبیعی خود را حفظ کنند، در غیر این صورت ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
نقش میکروسکوپ و تجهیزات پیشرفته در جراحی آپیکوکتومی
فن آوری‌های پیشرفته مانند تصویربرداری دیجیتال سه‌بعدی، میکروسکوپ‌های دندانپزشکی، اولتراسونیک و بایوسرامیک، نقش حیاتی در موفقیت عمل آپیکوکتومی دارند. اندودنتیست با استفاده از میکروسکوپ ویژه و تجهیزات پیشرفته، می‌تواند بافت آلوده انتهای ریشه را با دقت بالا از بین ببرد و مهر و موم کند. این فناوری‌ها امکان انجام سریع، راحت و موفقیت‌آمیز این مراحل را فراهم می‌کنند، به‌خصوص که محل جراحی در نزدیکی رأس دندان است و نیاز به دید کامل دارد.
برای بررسی دندان و تعیین نیاز به جراحی یشه دندان، همین امروز وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
02126255102 و 02126255088
جراحی ریشه دندان چه زمانی انجام می‌شود؟
این امکان وجود دارد که یک روش غیر جراحی برای دندان شما کافی نباشد و متخصص درمان ریشه دندان، به شما روش جراحی را توصیه کند. جراحی ریشه دندان، یک عمل دندانپزشکی است که شامل برداشتن انتهای ریشه دندان یا پالپ است. پالپ از اعصاب بافت همبند و رگ‌های خونی تشکیل شده است که به رشد دندان کمک می‌کند. در بیشتر موارد، هنگامی که تحت بیهوشی موضعی هستید، یک دندانپزشک عمومی یا متخصص ریشه، درمان ریشه را انجام می‌دهد.
جراحی ریشه دندان زمانی انجام می‌شود که قسمت داخلی نرم دندان معروف پالپ آسیب ببیند یا ملتهب و آلوده شود. تاج دندان یعنی بخشی که در بالای لثه می‌بینید، حتی اگر پالپ مرده باشد، می‌تواند دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ آسیب دیده یا آلوده، بهترین راه برای حفظ ساختار دندان است.
مدیریت آبسه و عفونت ریشه دندان با جراحی
آبسه دندان پری‌اپیکال که در انتهای ریشه دندان رخ می‌دهد، اغلب نتیجه پوسیدگی درمان نشده، آسیب یا عوارض درمان‌های دندانپزشکی قدیمی است. تجمع باکتری‌ها در پالپ دندان (بخش داخلی شامل اعصاب و عروق) باعث تورم و التهاب در انتهای ریشه می‌شود و ریسک تشکیل آبسه را به شدت افزایش می‌دهد.
علائم و نشانه‌های آبسه کردن دندان می‌تواند شامل درد شدید و ضربان‌دار دندان، حساسیت به گرما و سرما، تورم صورت یا گونه، تب و حساسیت هنگام جویدن باشد. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به دندانپزشک ضروری است.
چرا درمان جراحی لازم است؟ در بسیاری از موارد، درمان کانال ریشه می‌تواند عفونت را از بین ببرد. اما اگر عفونت (باکتری‌ها) به حدی گسترش یابد که خارج از کانال اصلی ریشه در ناحیه استخوان پیرامون آن مستقر شده باشد، یا با روش‌های معمول قابل دسترسی نباشد، دندانپزشک متخصص برای تخلیه کامل عفونت و نجات دندان، روش‌های جراحی ریشه دندان عفونی را توصیه می‌کند.
برای مطالعه جزئیات کامل انواع آبسه‌ها، روش‌های تشخیص و مراحل دقیق جراحی ریشه دندان عفونی (آبسه پری‌اپیکال)، به صفحه تخصصی مربوطه مراجعه کنید.
جراحی ریشه دندان چگونه انجام می‌شود؟
درمان کانال ریشه یا همان جراجی ریشه در مطب دندانپزشکی انجام می‌شود. شما پس از این که روی صندلی دندان پزشکی مستقر شدید، دندانپزشک مقدار کمی داروی بی حس کننده را روی لثه شما و نزدیک به دندان آسیب دید قرار می‌دهد. این داروی بی حسی به لثه شما تزریق می‌شود. ممکن است کمی احساس سوزش کنید که به سرعت از بین می‌رود. شما در حین عمل بیدار خواهید ماند و ماده بیهوشی مانع از احساس درد می‌شود.
برای دانستن چگونگی جراحی ریشه دندان، در ابتدا بعد از اینکه دندان شما بی حس است، دندانپزشکی شکاف کوچک در بالای دندان ایجاد می‌کند. بعد از اینکه پالپ آلوده یا آسیب دیده در معرض دید قرار گرفت، متخصص ریشه آن را با استفاده از ابزارهای ویژه‌ای با دقت از بین می‌برد. دندانپزشک مراقب است که تمام مسیرهای کانال دندان شما را پاک کند. در مرحله بعد، ناحیه با یک آنتی‌بیوتیک موضعی پوشانده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که عفونت از بین رفته است و امکان عفونت مجدد وجود ندارد.
در صورت تجویز اندودنتیست، نیازی به نگرانی در مورد جراحی انتهای ریشه دندان نیست. فن آوری‌های پیشرفته مانند تصویر برداری دیجیتال، سه بعدی، میکروسکوپ، اولترا سونیک و بایو سرامیک، امکان انجام سریع، راحت و موفقیت آمیز این مراحل را فراهم می‌کند. با پیشرفت علم و تکنولوژی در سال‌های اخیر در دندانپزشکی این مراحل بسیار ساده‌تر انجام می‌گیرد.
هنگامی که کانال‌ها تمیز و ضد عفونی شدند، دندانپزشک دندان را با خمیر سیلر و مواد لاستیکی پر و محروم و می‌کند. احتمالاً دندانپزشک شما یک آنتی‌بیوتیک خوراکی هم برای شما تجویز کند. متخصص ریشه با پر کردن دهانه کوچک در بالای دندان با یک ماده نرم و موقت، این روش را به پایان می‌رساند. این درزگیر کمک می‌کند تا کانال‌ها از بزاق دهان آسیب نبینند.
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی انتهای ریشه دندان
با از بین رفتن داروی بی حس کننده، دندان و لثه شما ممکن است احساس درد کند. لثه شما نیز ممکن است متورم شود. اکثر دندانپزشکان توصیه می‌کنند که شما این علائم را با داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوبروفن درمان کنید. اگر درد شدید شد یا بیش از چند روز طول کشید، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
شما باید روال عادی زندگی خود را بعد از عمل از سر بگیرید. از جویدن دندان آسیب دیده تا زمانی که به طور دائم پر شود یا تاج روی آن قرار بگیرد، خودداری کنید. چند روز بعد از جراحی ریشه دندان، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. آن‌ها برای اطمینان از اینکه هر گونه عفونت دندانی از بین رفته است، از دندان شما اشعه ایکس می‌گیرند. همچنین پرکننده موقت را با پرکننده دائمی جایگزین می‌کنند. ممکن است چند هفته طول بکشد تا به احساس دندان بعد از عمل عادت کنید. این مورد کاملا طبیعی است و به هیچ وجه جای نگرانی ندارد.
جراحی ریشه یک روش ترمیم محسوب می‌شود. بیشتر افرادی که تحت این عمل قرار می‌گیرند، می‌توانند تا پایان عمر خود از نتایج مثبت آن بهره مند شوند. با این وجود، دوام طولانی مدت نتایج به نحوه مراقبت شما از دندان‌هایتان بستگی دارد. همانطور که بقیه دندان‌های شما به بهداشت دهان و دندان نیاز دارد، دندان ترمیم شده را نیز باید به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
اگر درباره مراقبت بعد از جراحی ریشه دندان و اقدامات پس از جراحی ریشه نیاز به اطلاعات بیشتری دارید؛ بر روی لینک مشخص شده کلیک کنید.
عوارض و خطرات جراحی انتهای ریشه دندان
جراحی ریشه با هدف نجات دندان شما انجام می‌شود. از جراحی ریشه دندان می‌توان برای تعیین شکستگی‌های کوچک یا کانال‌های پنهانی که قبلا در اشعه ایکس در طی درمان اولیه شناسایی نشده بودند، استفاده کرد. همچنین ممکن است برای از بین بردن رسوبات کلسیم یا سایر مسدود کننده‌های کانال ریشه دندان، یا برای درمان سطوح آسیب دیده ریشه یا استخوان اطراف دندان به جراحی نیاز باشد. با این حال، گاهی اوقات آسیب بسیار عمیق است یا مینای دندان بسیار شکننده است و نمی‌تواند در برابر عمل مقاومت کند. این عوامل می‌تواند منجر به از دست دادن دندان شود.
از دیگر خطرات جراحی ریشه دندان، اگر مقداری از مواد آلوده در دندان باقی بمانند یا آنتی بیوتیک‌ها موثر نباشد، خطر ایجاد آبسه در ریشه دندان است. در هر صورت اگر از جراحی ریشه دندان خود نگرانی و ترس و دلهره دارید، می‌توانید با دندانپزشک خود در مورد یک روش دیگر صحبت کنید. این مورد اغلب شامل قرار دادن پروتز جزئی یا کاشت به جای دندان آسیب دیده است.
چه زمانی جراحی انتهای ریشه دندان (آپیکوکتومی) نیاز است؟
پوسیدگی عمیق به دلیل یک حفره درمان نشده، چندین روش دندانپزشکی روی یک دندان، تراشه یا ترک دندان، آسیب به دندان در صورت برخورد به دهان و زخمی شدن دندان، از علل شایع آسیب به پالپ دندان هستند. گاهی ضایعات انتهای ریشه به دلایل مختلف مانند عفونت پایدار، عفونت با منشا خارج ریشه‌ای، کیست‌های غیر مرتبط با دندان، پر کردگیهای خارج از ریشه و ... پس از درمان‌های غیر جراحی بهبود پیدا نمی‌کنند. دندان پزشک دندان دردناک را معاینه و از اشعه ایکس برای تایید تشخیص استفاده می‌کند و در صورتی که تشخیص دهد شما به جراحی کانال ریشه احتیاج دارید، ممکن است شما را به یک متخصص ریشه دندان ارجاع دهد.
دلایل شکست درمان ریشه دندان (روت کانال) و نیاز به جراحی آپیکو
درمان جراحی ریشه دندان ممکن است به دلایلی که از عهده دندانپزشک متخصص ریشه دندان خارج است، شکست بخورد. در حالی که به طور معمول، این روش موفقیت بالایی دارد، اما ممکن است کانال‌ها یا شاخه‌هایی در داخل دندان وجود داشته باشند که تشخیص آن‌ها غیر ممکن است. در این صورت، عفونت به این نواحی گسترش می‌یابد و باعث می‌شود درد مداوم در دندان احساس کنید. اگر جراحی ریشه دندان موفقیت‌آمیز نباشد، باید به سراغ گزینه‌هایی مثل کشیدن دندان، جراحی مجدد دندان یا عمل جراحی برداشتن دندان رفت.
جراحی ریشه روی دندان‌هایی که به شدت پوسیده آسیب دیده‌اند انجام می‌شود. این آخرین چاره قبل از لزوم کشیدن دندان است. بیماران ممکن است درد، تورم و خونریزی سبک را پس از درمان ریشه دندان تجربه کنند. این عوارض جانبی به دنبال هر عمل جراحی دندان کاملاً طبیعی است. اما اگر این علائم ادامه دار بود و احساس درد، تورم یا قرمزی لثه را در اطراف دندان آسیب دیده یا در مناطق جدید تجربه کردید، احتمالاً یک جراحی ریشه ناموفق داشته‌اید و هر چه سریعتر باید با متخصص ریشه تماس بگیرید. در هر صورت، استخراج باید همیشه آخرین چاره دندانپزشکی باشد.
بیشتر بخوانید؛ جراحی ریشه دندان ناموفق
نیاز به جراحی برای خارج کردن ریشه باقیمانده دندان
هنگامی که دندان‌ها در اثر تصادف، شکستگی یا پوسیدگی شدید از بین می‌روند، احتمال دارد بخشی از ریشه در استخوان فک یا لثه باقی بماند. باقی ماندن ریشه می‌تواند باعث عوارضی مانند عفونت دهان، آبسه و درد مزمن شود و نیاز به خارج کردن فوری از طریق جراحی دارد.
پیچیدگی جراحی برداشتن ریشه باقی مانده، به عمق و محل ریشه در استخوان فک بستگی دارد. برخی از ریشه‌ها استخراج ساده‌ای دارند که تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، اما در موارد دشوارتر، ممکن است برای دسترسی و خارج کردن باقی ماندن ریشه دندان در لثه، نیاز به برش کوچک در لثه و بخشی از استخوان فک باشد.
پس از جراحی، معمولاً زخم با بخیه‌های قابل جذب دوخته می‌شود. پزشک برای کاهش خطر عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند و مصرف مسکن‌های بدون نسخه برای کنترل درد کفایت می‌کند. همچنین برای اطمینان از بهبودی مناسب و خروج کامل ریشه، مراجعه مجدد برای معاینه و احتمالا عکسبرداری توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری: جراحی انتهای ریشه دندان، آخرین راه برای حفظ دندان شما
جراحی انتهای ریشه دندان یا آپیکوکتومی، یک روش تخصصی و حیاتی است که در صورت شکست درمان ریشه اولیه، به عنوان آخرین راهکار برای حفظ دندان طبیعی شما انجام می‌شود. این جراحی با هدف حذف کامل عفونت پایدار در نوک ریشه، شانس بقای طولانی‌مدت دندان را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. اگر دندان شما نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر دارد یا قبلاً درمان ریشه ناموفقی داشته‌اید، متخصصین ما در مرکز دکتر صفورا امامی آماده ارائه مشاوره و درمان‌های تخصصی با استفاده از به‌روزترین تکنولوژی‌های اندودنتیکس هستند.
