ریشه دندان پوسیده | پوسیدگی ریشه دندان
دندانها یکی از اعضای اساسی در سیستم دهانی ما هستند و حفظ سلامت آنها برای عملکرد صحیح و راحتی در هضم، گفتگو و حفظ ظاهر بسیار حیاتی است. با این حال، گاهی به دلیل عوامل مختلفی مانند تغذیه ناسالم، مصرف زیاد قند و آب شیرین، نگهداری نامناسب از دندانها و بیماری‌های عمده مانند پوسیدگی، ممکن است دندانها آسیب دیده و خطراتی مانند ریشه دندان پوسیده را تجربه کنید.
پوسیدگی ریشه دندان زمانی اتفاق می‌افتد که پوسیدگی از مینای دندان عبور کرده و به ریشه دندان گسترش یابد. زمانی که پوسیدگی ریشه دندان اتفاق می‌افتد، باکتری‌ها و بافت‌های آسیب دیده را تحت تأثیر قرار داده و ممکن است درد شدید، عفونت، تورم و سایر مشکلات جدی را تجربه کنید.
درمان ریشه دندان که پوسیده شده است، که به آن روت کانال نیز گفته میشود، صورت می‌گیرد. در این فرآیند، دندانپزشک با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مخصوص، باکتری‌ها و بافت‌های آسیب دیده را از داخل ریشه دندان پاکسازی می‌کند. سپس محفظه ریشه با ماده خاصی پر شده تا آن را از باکتری‌ها و التهابات جدید محافظت کند. در نهایت، دندان معمولاً با استفاده از موادی مانند آمالگام، سرامیک یا رزین ترمیمی و... ترمیم میشود.
مراقبت همیشگی و درمان پوسیدگی دندان به موقع بسیار مهم است. بنابراین، هرگاه علائم مشکوکی مانند درد شدید، حساسیت شدید، تورم، قرمزی یا خونریزی لثه تجربه کنید، بهتر است به سرعت به دندانپزشک معالجه خود مراجعه کنید تا تشخیص صحیح داده شده و اقدامات درمانی برای درمان ریشه دندان پوسیده صورت گیرد. در ادامه این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی بیشتر در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
برای تعیین وقت ملاقلات (ویزیت) با شماره‌های مطب دکترا صفورا امامی تماس بگیرید؛ 02126255102 و 02126255088
پوسیدگی ریشه دندان
ریشه دندان پوسیده به معنای تخریب و تجویز باکتریایی در قسمت ریشه دندان است. وقتی که پوسیدگی از مینای دندان به ریشه دندان گسترش یابد، باکتری‌ها می‌توانند درون کانال ریشه دندان نفوذ کرده و باعث ایجاد التهاب و عفونت در اطراف ریشه دندان شوند. این ممکن است به درد و سستی ریشه دندان، تورم و خونریزی لثه، تشدید حساسیت و در نهایت فروپاشی و از دست دادن ریشه دندان منجر شود.
در صورتی که ریشه دندان پوسیده شود، لازم است اقدامات درمانی منظم و به موقع از طریق درمان ریشه (روت کانال) صورت گیرد. اقدامات لازم برای درمان ریشه دندان پوسیده شامل پاکسازی دقیق باکتری‌ها و بافت‌های آسیب دیده، حفاری و پر کردن کانال ریشه با مواد مخصوص و در نهایت ترمیم و تعمیر دندان است.
علت پوسیدگی ریشه دندان
دلایل پوسیدگی ریشه دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رویش نامناسب دندانها: اگر دندانها غیرطبیعی رویده یا رویش نامناسبی داشته باشند، احتمال دارد در فضای بین دندانها غذا و باکتری گیر کرده که منجر به پوسیدگی میشود.
- بهداشت نامناسب دندانها: بهداشت نامناسب دندان می‌تواند عاملی برای پوسیدن دندان باشد. اگر باقیمانده‌های غذا و باکتری‌ها روی دندانها و در میان دندانها مانده و به خوبی تمیز نشود، این مواد می‌توانند باعث پوسیدگی دندانها شوند.
- مصرف خوراکی‌های شیرین و غذاهای اسیدی: مصرف مکرر خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای اسیدی، میزان اسید را در دهان افزایش می‌دهد که می‌تواند به تخریب مینای دندان و پوسیدگی آنها منجر شود.
- نقص‌های ژنتیکی: بعضی افراد به دلایل ژنتیکی ممکن است مینای دندان ضعیف‌تری داشته و بیشتر از سایر افراد نیاز به درمان ریشه دندان پوسیده داشته باشند.
- استعمال تنباکو و قلیان: مصرف تنباکو و قلیان می‌تواند باعث افزایش احتمال پوسیدگی دندان شود. مواد شیمیایی موجود در تنباکو باعث تخریب مینای دندان خواهد شد.
- اثرات جانبی داروها: برخی داروها ممکن است باعث خشکی دهان شوند که در نهایت منجر به پوسیدن دندانها میشود.
- سن: با افزایش سن، دندانها قدرت مقاومت در برابر پوسیدگی را از دست داده و ممکن است راحت‌تر پوسیده شوند.
به طبع در هر شخص عوامل متفاوتی می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان شوند. حفظ بهداشت دهان و دندان، مراقبت منظم از دهان و درمان به موقع احتمال پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد.
نشانه های دندان پوسیده شده
علائم پوسیدگی ریشه دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید: در صورتی که پوسیدگی از مینای دندان به ریشه دندان گسترش یابد، باعث تحریک عصب ریشه دندان شده که به به درد شدید و پوسیدگی ریشه دندان منجر میشود.
- حساسیت به سرما و گرما: پوسیدگی ریشه دندان می‌تواند باعث حساسیت زیاد در برابر غذاها و نوشیدنی‌های گرم یا سرد شود.
- تورم و قرمزی: در صورت وجود التهاب و عفونت در اطراف ریشه دندان، ممکن است قرمزی و تورم در لثه همراه با درد وجود داشته باشد.
- خونریزی لثه: در صورت وجود التهاب و عفونت ریشه دندان، ممکن است لثه در هنگام مسواک زدن یا خوردن مواد غذایی دچار خونریزی شود. برای اطلاع از علت های خونریزی لثه کلیک کنید و مطلب مورد نظر را مطالعه بفرمایید.
- مزمن شدن حساسیت: اگر حساسیت دندان به حرارت و سرما به مرور زمان شدیدتر شود و دردی شدید در دهان ایجاد شود، این ممکن است نشان دهنده پوسیده شدن ریشه دندان باشد.
- متورم شدن فک: در برخی موارد، عفونت ریشه دندان می‌تواند باعث متورم شدن قسمت‌های اطراف فک شود.
در صورتی که شما هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، توصیه میشود هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی درباره وضعیت ریشه دندان گرفته شده و درمان مناسبی انتخاب گردد.
ترمیم پوسیدگی ریشه دندان
ترمیم پوسیدگی ریشه دندان عملاً همان درمان ریشه دندان پوسیده است. وقتی پوسیدگی از مینای دندان به ریشه دندان گسترش می‌یابد، لازم است ریشه دندان ترمیم شود. این فرآیند به صورت عمل درمان ریشه (روت کانال) شناخته میشود. در فرآیند ترمیم پوسیدگی دندان، باکتری‌های پوسیده و بافت آسیب دیده از ریشه دندان پاکسازی میشود و سپس کانال ریشه با مواد مخصوص ترمیم خواهد شد. در نهایت، دندانپزشک دندان را پر می‌کند، معمولاً با استفاده از ترمیماتی مانند آمالگام، کامپوزیت، سرامیک یا رزین ترمیمی این فرآیند انجام میشود.
درمان ریشه دندان پوسیده
ترمیم و درمان ریشه دندان پوسیده به عملکردهایی مانند درمان ریشه (روت کانال) مربوط است. این روش برای درمان پوسیدگی ریشه دندان استفاده میشود و شامل مراحل زیر است:
1- تشخیص: در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند دیاگنوستیک رادیوگرافی تصویربرداری (x-ray)، بررسی مینای دندان و ریشه‌ها را انجام داده و بررسی می‌کند که آیا پوسیدگی به ریشه دندان گسترش یافته است یا خیر.
2- بررسی دندان: بررسی مینای دندان و دسترسی به کانال ریشه در این مرحله انجام میشود. دندانپزشک کانال ریشه را با استفاده از حفره جهتی (access cavity) و با استفاده از بور و ابزارهای پیشرفته همچون اندازه‌گیری رادیوگرافی دندان بررسی می‌کند.
3- تمیم شکاف توپی: شکاف توپی که بین دندانچه و ریشه دندان قرار دارد، با استفاده از ابزار هسته نگاری (endodontic files) و ابزارهای مخصوص دیگر در داخل کانال ریشه حفاری میشود.
4- پاکسازی کانال ریشه: دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص مانند فایل‌های ناحیه پاکسازی، بافت‌های زنده، نکروتیک و باکتری را در درون کانال ریشه تمیز می‌کند.
5- پرکردن کانال: کانال ریشه با استفاده از مواد مخصوص انتخابی توسط پزشک پر میشود.
6- پر کردن دندان: پس از پرکردن کانال ریشه، دندان پر شده و با استفاده از یک ماده ترمیمی مانند رزین ترمیمی، کامپوزیت سرامیک یا سایر مواد ترمیم میشود.
7- استفاده از روکش دندان: در نهایت در صورت نیاز دنداپزشک از یک روکش برای محکم کردن دندان در برابر آسیب‌های بعدی استفاده می‌کند. برای آشنایی با انواع روکش دندان کلیک کنید.
چه زمانی برای درمان پوسیدگی ریشه دندان به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد شدید در ناحیه دندان احساس می‌کنبید، ابتدا به دندانپزشک عمومی خود مراجعه کنید. دندانپزشک عمومی می‌تواند با انجام معاینه اولیه و عکس‌برداری، تشخیص اولیه و ارزیابی وضعیت ریشه دندان شما را بدهد. در بسیاری از موارد، درمان و مداوا با روش‌های معمول در زمینه درد دندان می‌تواند برای رفع مشکل کافی باشد.
اما در مواردی که عفونت شدید و گسترده‌تری در روت کانال دندان وجود دارد و درمان با روش‌های معمولی قابل انجام نیست، دندانپزشک عمومی به شما اطلاع خواهد داد که برای ادامه درمان به متخصص در زمینه ریشه و پالپ دندان مراجعه کنید. این بدان معنی است که باید به متخصص ریشه دندان یا اندودانتیست مراجعه کرده و درمان جدی و متخصصانه را پیگیری کنید. به هر حال، بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک، مراجعه جهت معاینات سالانه دندانپزشکی است؛ اما به هر حال، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید:
- درد شدید
- حساسیت شدید دندان
- تورم و قرمزی
- خونریزی لثه
- وجود عفونت در ناحیه دندان
اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، بهترین راه حل این است که بلافاصله به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص درست داده شود و برنامه درمانی از جمله درمان ریشه دندان پوسیده را برای شما برنامه ریزی کند.
دکتر صفورا امامی | متخصص جراحی ریشه دندان
اقدامات لازم پس از درمان پوسیدگی ریشه دندان و درمان ریشه دندان پوسیده
بعد از درمان ریشه دندان پوسیده، مراقبت و بهداشت مناسبی برای حفظ و بهبود سلامت دندان بسیار حائز اهمیت است. برخی اقدامات لازم پس از درمان پوسیدگی ریشه دندان عبارتند از:
- بهداشت دهانی منظم: در صورتی که دندانپزشک شما توصیه کرده است، همچنان با مسواک و نخ دندان، دندان‌های خود را تمیز کنید. حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه به بهداشت دندانها و لثه ها توجه کنید. همچنین از آب نمک و مواد ضدعفونی کننده با فرمولاسیون مناسب استفاده نمایید.
- رعایت تغذیه سالم: مطابق توصیه های دندانپزشک خود، از مصرف غذاهای سالم که حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی استفاده کنید و مصرف مواد شیرینی و نوشیدنی‌های قندی را به حداقل برسانید. همچنین از مصرف مواد غذایی که قابل چسبیدن به دندان هستند، خصوصاً قند، محصولات شیرین و شکلات‌ها پرهیز کنید.
- ملاقات منظم با دندانپزشک: ادامه دادن به مراجعات عادی و منظم به دندانپزشک برای بررسی‌های پیشگیرانه و تمیزی دندانها و پیگیری بهبودی وضعیت دندانی بسیار مهم است. این فرآیند کمک می‌کند تا هر گونه مشکل در زمان آغاز تشخیص داده شده و اقدامات مناسب انجام شود.
- رعایت دستورات درمانی: بعد از درمان پوسیدگی ریشه دندان، دندانپزشک شما ممکن است دستورات و نکات خاصی برای حفظ و بهبود کیفیت وضعیت دندانی شما ارائه دهد. برای حفظ بهترین نتیجه درمانی، حتماً این دستورات را رعایت کرده و داروها و تکنیک‌های دندانپزشکی مناسب را دنبال کنید.
- پیگیری هرگونه عارضه: در صورتی که پس از درمان ریشه دندان پوسیده هرگونه عارضه غیرعادی مشاهده کردید، بهتر است هرچه سریع‌تر جهت بررسی به دندانپزشک مراجعه نمایید.
جمع بندی
پوسیدگی ریشه دندان یک مشکل شایع است که ممکن است به علت بهداشت نادرست دندانها، تغذیه ناسالم و بیماری‌های دهان و دندان ایجاد شود. این موضوع باعث آسیب به ریشه دندان و عفونت خواهد شد. درمان پوسیدگی ریشه دندان شامل درمان ریشه یا روت کانال است که توسط دندانپزشک صورت می‌گیرد.
درمان ریشه دندان پوسیده شامل پاکسازی بافت آسیب دیده و باکتری‌ها، پر کردن کانال ریشه و ترمیم دندان است. مواردی مانند درد شدید، حساسیت شدید، تورم و قرمزی لثه، عواملی هستند که نشان می‌دهند باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه و مشاوره و درمان حرفه‌ای دریافت کنید. حضور به موقع در دندانپزشکی و مراقبت از سلامت دندانها می‌تواند از وقوع و پیشرفت پوسیدگی ریشه دندان جلوگیری کند.
دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه دندان به شما توصیه می‌کند که به هیچ عنوان درمان ریشه دندان پوسیده را به تاخیر نیاندازید. بنابراین، برای کسب اطلاعات بیشتر یا معاینه همین حالا از طریق سایت، وقت ویزیت دریافت نمایید.
