روکش دندان از مدت‌ها قبل راهی بوده است که دندان‌پزشکان از آن برای بازگرداندن زیبایی ظاهری دندان‌ها استفاده می‌کرده‌اند. اما تنها زیبا شدن دندان‌ها هدف استفاده از روکش دندان نیست. این کار می‌تواند عملکرد دندان آسیب‌دیده را نیز به آن برگرداند و به ترمیم دندان‌ها کمک ویژه‌ای کند. زمانی که دندان‌پزشک شما به شما پیشنهاد می‌کند که باید از روکش دندان استفاده کنید، دو پرسش اصلی در ذهن شما ایجاد خواهد شد: چه نوع روکشی برای من مناسب است و هزینه آن چقدر است؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع روکش دندان بپردازیم و مزایا و معایب هریک را بیان کنیم.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید برای روکش کردن دندان در نظر داشته باشید این است که باید این فرایند را نزد یک دندان‌پزشک ماهر انجام دهید. به‌این‌ترتیب علاوه بر این که از بازگشت زیبایی لبخندتان مطمئن خواهید بود، می‌توانید بر روی کارایی دندانتان همانند قبل حساب کنید. دکتر صفورا امامی یکی از بهترین متخصصان درمان ریشه دندان است. خانم دکتر امامی توانسته به دلیل کیفیت بالای کار خود رتبه دوم بورد تخصصی اندودانتیکس را در میان تمامی دانشکده‌های دندانپزشکی کشور کسب کند. به همین دلیل اگر برای روکش دندان به کلینیک ایشان مراجعه کنید، بدون شک از نتیجه به‌دست‌آمده راضی خواهید بود.
روکش دندان چیست؟
با گذشت زمان دندان‌های شما به هر دلیلی دچار آسیب خواهند شد. از بین رفتن دندان‌ها و از دست رفتن کارایی و عملکرد آن‌ها ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. به‌عنوان‌مثال پوسیدگی دندان، آسیب‌دیدگی، عدم مراقبت درست و گذر زمان می‌توانند اصلی‌ترین دلایل از بین رفتن کارایی دندان باشند. به‌این‌ترتیب دندان‌ها در طول زمان شکل و اندازه خود را از دست خواهند داد. روکش دندان درواقع یک کلاهک شبیه به دندان است که می‌تواند بر روی دندان قرار بگیرد. این روکش‌ها علاوه بر شکل و اندازه، ازنظر قدرت و کارایی نیز شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارند. روکش دندان بر روی دندان شما قرار گرفته و قسمت قابل رویت دندان را می‌پوشاند. به‌این‌ترتیب می‌تواند لبخند شما را زیباتر کرده و چهره زیباتری را برای شما به ارمغان آورد.
چگونه می‌توان فهمید که به انواع روکش دندان نیاز داریم؟
هرچند دلایل مختلفی وجود دارند که به دلیل وارد کردن آسیب به دندان‌ها، ممکن است این تصور را در ذهن شما به وجود آورند که به روکش دندان نیاز دارید، اما ممکن است مشکل شما با یک پر کردن ساده برطرف شود. بنابراین باید برای گرفتن تصمیم قطعی به مطب دندان‌پزشک مراجعه کنید. پس از یک معاینه دقیق در اولین ویزیت، دندان‌پزشک مورد شما را ارزیابی کرده و به شما راهنمایی‌های لازم را در خصوص درمان‌های احتمالی ارائه خواهد داد. بنابراین اگر نیاز به روکش دندان پیدا کنید باید خود را آماده نمایید که چندین بار به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید. روکش کردن دندان کاری نیست که دندان‌پزشک بتواند تنها در یک جلسه انجام دهد.
چرا به تاج دندان نیاز پیدا می‌کنیم؟
همان‌طور که گفتیم دلایل مختلفی وجود دارند که می‌توانند شما را برای استفاده از یک روکش دندان روانه مطب دندانپزشکی کنند. ازجمله مهم‌ترین این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از دندان‌های ضعیف و پوسیده در برابر شکستن
- محافظت از دندان‌های ضعیف شده پس از پوسیدگی یا ایجاد حفره‌های شدید
- نگه داشتن دندان‌های طبیعی در صورت ترک خوردن قسمت‌هایی از آن
- ترمیم دندان شکسته یا دندان افتاده
- پوشاندن و محافظت از دندان‌های طبیعی
- نگه داشتن یک پل دندانی در جای خود
- پوشاندن دندان‌های بدشکل یا دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ شدید شده‌اند.
- پوشش دادن ایمپلنت دندان
- پوشاندن دندانی که با کانال ریشه درمان شده است.
- اهداف زیباشناسی مانند رسیدن به لبخند زیباتر با اصلاح اندازه، شکل و رنگ دندان‌ها
مراحل روکش دندان
روکش کردن دندان برای دندان‌های مختلف متفاوت است و بستگی به نوع دندان، هدف از روکش کردن و میزان آسیب‌دیدگی دندان پایه دارد. بااین‌حال به‌طورکلی روکش کردن دندان طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- دندان‌پزشک دندان شما را معاینه کرده و بر اساس نوع پوسیدگی یا درمان‌های کانال ریشه، نوع روکش دندان موردنیاز شما را تشخیص می‌دهد.
- سپس از دندان‌ها قالب تهیه می‌کند تا بتواند روکشی متناسب با شکل دقیق دندان شما درست کند.
- از ترمیم موقتی برای محافظت از دندان تا آماده شدن روکش استفاده می‌شود. شما باید از این روکش موقتی مراقبت ویژه‌ای داشته باشید. در طی این مدت باید از خوردن غذاهای سفت یا چسبناک خودداری کنید. به‌این‌ترتیب این روکش موقتی از ترک خوردن دور خواهد ماند.
- پس از گذشت حدود یک هفته دندان‌پزشک روکش اصلی دندان شما را آماده کرده و باید برای نصب آن به مطب مراجعه کنید.
انواع روکش دندان
به‌طورکلی پنج نوع روکش دندان وجود دارد. انواع روکش دندان ازنظر مواد، هزینه، روش‌ها و نیاز بیماران متفاوت خواهند بود. اصلی‌ترین روکش‌های دندان در دندانپزشکی عبارت‌اند از:
روکش‌های طلا درواقع ترکیبی از مس و فلزات دیگر مانند نیکل و کروم هستند. مزیت اصلی روکش‌های طلا، مقاومت بالا و دوام خوب آن‌ها است. روکش‌های طلا معمولا برای ترمیم دندان‌های پشتی استفاده می‌شوند. بسته به نیاز بیمار ممکن است برخی دندان‌پزشکان روکش طلا را به‌عنوان گزینه ترجیحی پیشنهاد بدهند. بااین‌حال روکش‌های طلا به دلیل رنگی که دارند در دنیای امروز خیلی پرطرفدار نیستند.
مزایای اصلی روکش طلا:
- استحکام و مقاومت بالا
- در صورت مراقبت صحیح از این روکش‌ها می‌توانید تا مدت‌ها از آن استفاده کنید.
- برای این روکش‌ها نسبت کمتری از دندان‌های طبیعی شما برداشته می‌شود.
- فرایند فرسودگی روکش‌های طلا همانند مینای دندان طبیعی بسیار آهسته است.
- روکش‌های طلا برای ترمیم دندان‌های خلفی به‌ویژه دندان‌های آسیای دوم ایده آل هستند.
معایب اصلی روکش‌های طلا
- این روکش‌ها ازنظر زیبایی‌شناسی چندان جذاب نیستند. زیرا رنگ آن‌ها با دندان‌های طبیعی متفاوت است.
- روکش‌هایی با آلیاژ طلا ممکن است سلامت برخی از افراد را تحت تاثیر قرار داده و برخی عوارض جانبی مانند واکنش‌های آلرژیک یا تورم را ایجاد کند.
روکش‌های چینی محبوب‌ترین نوع روکش‌ها هستند که در دنیای امروز مورداستفاده قرار می‌گیرند. این روکش‌ها کاملا از مواد چینی ساخته شده‌اند. این نوع روکش‌ها به دلیل اینکه ازنظر رنگ و شکل با دندان‌های طبیعی تفاوتی ندارند، برای روکش کردن دندان‌های جلویی بسیار مناسب هستند.
مزیت‌های اصلی روکش تمام چینی دندان
- روکش‌های چینی یا سرامیکی بهترین و طبیعی‌ترین شکل را ارائه می‌دهند. آن‌ها ازنظر شکل، اندازه و رنگ با دندان‌های اطراف شما مطابقت دارند.
- این روکش‌ها بهترین گزینه برای ترمیم دندان‌های جلویی هستند.
- روکش‌های چینی زیست سازگار هستند. یعنی در آن‌ها از هیچ نوع فلزی استفاده نشده و فاقد هرگونه مواد سمی هستند.
معایب اصلی روکش‌های چینی
- این نوع روکش‌ها به اندازه روکش‌های فلزی مقاوم نیستند. روکش‌های چینی در صورتی می‌توانند تا مدت زیادی دوام آورند که به‌خوبی از آن‌ها مراقبت کنید.
- بیمارانی که از دندان‌قروچه رنج می‌برند، باید روکش‌های طلای PFM را انتخاب کنند.
- ممکن است هزینه این نوع روکش‌ها نسبت به سایر گزینه‌ها کمی بالا باشد.
-
روکش‌های ذوب‌شده فلز از جنس چینی (PFM)
روکش‌های ذوب‌شده از فلز (PFM) از نوع چینی یکی دیگر از انواع روکش‌های دندان هستند که به‌طور گسترده در دنیای امروز مورداستفاده قرار می‌گیرند. این نوع روکش‌ها به دلیل ساختار فلزی که دارند از مقاومت بالایی برخوردار هستند. به‌علاوه پوشش چینی این نوع روکش‌ها باعث شده که زیبایی آن‌ها نیز تحت تاثیر قرار نگرفته و تا حد زیادی به دندان‌های طبیعی شبیه باشند.
مزایای اصلی روکش‌های PFM
- این نوع روکش‌ها زیبایی و دوام بسیار خوبی دارند.
- روکش‌های PFM در صورت مراقبت درست می‌توانند تا 50 سال در دهان باقی بمانند.
- هزینه‌این نوع روکش‌های دندان از سایر انواع روکش‌های چینی ارزان‌تر است.
معایب اصلی روکش‌های PFM
- فلز موجود در این روکش‌ها ممکن است باعث ایجاد یک خط خاکستری در لثه شوند. به‌این‌ترتیب ممکن است زیبایی روکش‌های PFM کمی تحت تاثیر قرار گیرد.
- این نوع از روکش‌ها معمولا راحت‌تر از سایر انواع روکش‌های دندان ساییده می‌شوند.
زیرکونیوم یک ماده نسبتا جدید است که می‌تواند مقاومت فلز و زیبایی روکش‌های چینی را ترکیب کند. روکش‌های زیرکونیای نیمه شفاف و زیرکونیا لایه‌ای اخیرا به محبوب‌ترین انواع روکش‌های دندان تبدیل شده‌اند.
مزایای اصلی روکش زیرکونیا
- این نوع روکش‌ها ازنظر زیبایی‌شناسی هیچ مشکلی ندارند.
- روکش‌های زیرکونیا قوی و بادوام هستند و امکان خرد شدن یا شکستن آن‌ها بسیار کم است.
- فرایند ساخت و جایگذاری روکش‌های زیرکونیا زمان کمتری را خواهد برد. زیرا زیرکونیا را می‌توان در همان مطب دندانپزشکی برش و شکل داد و نیازی به ارسال آن‌ها به آزمایشگاه دندانپزشکی نیست.
- روکش‌های زیرکونیا به دلیل استحکام بالا، کمتر فرسوده می‌شوند.
- این روکش‌ها زیست سازگار هستند. یعنی واکنش‌های آلرژیک ایجاد نمی‌کنند.
معایب اصلی روکش‌های زیرکونیا
- قدرت این نوع روکش‌ها باعث می‌شود که دندان‌ها به‌راحتی ساییده شوند.
- شکل‌دهی زیرکونیا جامد کمی دشوار است.
-
روکش‌های دی سیلیکات لیتیوم: E - Max
روکش‌های دی سیلیکات لیتیوم جدیدترین نوع روکش در دندانپزشکی هستند که به نام E – Max شناخته می‌شوند. این نوع روکش‌ها تمام سرامیکی بوده و از دی سیلیکات لیتیوم ساخته شده‌اند. این نوع روکش‌ها معمولا نازک و سبک هستند.
مزایای اصلی روکش E – Max
- این نوع روکش‌ها ازنظر زیبایی همه‌چیزتمام هستند.
- روکش‌های دی سیلیکات لیتیوم بادوام و بسیار قوی هستند.
- این نوع روکش‌ها هم برای دندان‌های جلویی و هم دندان‌های پشتی گزینه بسیار مناسبی هستند.
معایب اصلی روکش E – Max
- قیمت این نوع روکش‌ها معمولا بالا است.
- برخی از متخصصان دندانپزشکی گزارش کرده‌اند که استفاده از روکش دی سیلیکات لیتیوم برای دندان‌های خلفی امکان‌پذیر نیست.
هزینه انجام روکش دندان چیست؟
هزینه انجام روکش دندان به موارد مختلفی بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال مواد استفاده‌شده، تعداد جلسات موردنیاز، آماده‌سازی و نوع روکش در هزینه بسیار تاثیرگذار هستند. تمام روکش‌های چینی نسبت به روکش‌های فلزی هزینه بیشتری دارند. علاوه بر این ممکن است به تشخیص دندان‌پزشک لازم باشد که شما پیش از انجام روکش دندان، نیاز به اقدامات ترمیمی برای دندان‌های پایه داشته باشید. این موضوع می‌تواند به‌خودی‌خود هزینه شما را تا چند برابر افزایش دهد. در سطح جهان قیمت تمام‌شده برای انواع روکش‌ها به‌صورت زیر برآورد شده است:
- هزینه روکش‌های طلا بین 600 تا 2500 دلار است.
- روکش‌های تمام چینی از 800 تا 3000 دلار هزینه خواهند داشت.
- روکش‌های PFM هزینه‌ای برابر 500 تا 1500 دلار روی دست شما خواهند گذاشت.
- هزینه روکش‌های زیرکونیا و E – Max تقریبا مشابه روکش‌های تمام چینی است.
روکش دندان یک درمان ترمیمی طولانی‌مدت است. این موضوع به این معنا است که شما برای سال‌های زیادی روکش دندان را در دهان خود خواهید داشت. بنابراین بهتر است برای افزایش دوام این روکش‌ها هزینه کنید و به ارزان‌ترین دندان‌پزشک مراجعه نکنید. انتخاب گزینه‌های ارزان‌قیمت ممکن است منجر به درمان‌های بی‌کیفیت شود که به نوبه خود به معنای صرف هزینه بیشتر، زمان بیشتر و تحمل ناراحتی بیشتر است.
سوالات متداول درباره روکش دندان
- چه موادی در روکش دندان استفاده می‌شوند؟
مواد مختلفی وجود دارند که در تاج دندان استفاده می‌شوند. از متداول‌ترین مواد می‌توان به ظروف چینی، سرامیک پرس شده، چینی ذوب‌شده با فلز، طلا و زیرکونیوم اشاره کرد.
- شایع‌ترین مشکلات روکش دندان چیست‌اند؟
روکش دندان یک درمان طولانی‌مدت است که راه‌حلی برای بسیاری از مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان، شکستگی دندان، حساسیت، عفونت و مشکلاتی از این قبیل را فراهم می‌کند. هنگامی که شما روکش دندان را گرفتید، باید از آن کاملا مراقبت کنید. شما باید به‌طور دائمی روکش دندان خود را ازنظر بروز مشکلاتی مانند ایجاد حفره در زیر روکش، خرد شدن یا شکستن روکش و یا احساس ناراحتی شدید در آن ناحیه موردبررسی قرار دهید. در صورت بروز این مشکلات یا هرگونه واکنش‌های آلرژیک باید بلافاصله دندان‌پزشک خود را باخبر کنید.
این نوع روکش یکی از انواع جدید روکش دندان است که دندان زیرین شما را نمی‌پوشاند. این نوع روکش‌ها معمولا زمانی استفاده می‌شوند که ساختار دندان‌های زیرین شما کاملا محکم هستند. در این روش دندان‌پزشک ناحیه آسیب‌دیده دندان شما را برداشته و برای قرارگیری روکش دندان، شکل آن را تغییر می‌دهد.
- دندان چگونه برای دریافت روکش دندان آماده خواهد شد؟
به‌طورمعمول برای روکش دندان باید حداقل دو بار به دندان‌پزشک مراجعه کرد. در جلسه اول دندانی که قرار است روکش را دریافت کند، بررسی و آماده می‌شود. اشعه ایکس از دندان و استخوان‌های اطراف آن گرفته خواهد شد. دندان‌پزشک شما ممکن است در صورت وجود پوسیدگی، خطر عفونت یا آسیب به پالپ دندان، ناچار به انجام درمان کانال ریشه شود. سپس دندانی که قرار است روکش شود، از قسمت بالا و دو طرف به پایین فرو می‌رود. میزان این فرورفتگی به نوع روکش شما بستگی دارد. اگر بخش زیادی از دندان در اثر آسیب‌دیدگی یا پوسیدگی از بین رفته باشد، از مواد پرکننده برای ایجاد ساختار دندان و فضای کافی برای پوشاندن تاج استفاده می‌شود.
- آیا روکش کردن دندان عوارض دارد؟
مشکلاتی هستند که ممکن است به‌مرورزمان در اثر روکش کردن دندان برای شما به وجود بیایند. ناراحتی و حساسیت یکی از شایع‌ترین این مشکلات است. دندان‌هایی که تازه روکش شده‌اند، ممکن است بلافاصله پس از عمل حساس شوند زیرا بی‌حسی شروع به از بین رفتن می‌کند. همچنین در صورت وجود عصب در دندان روکش شده (عدم انجام عصب کشی دندان به صورت کامل و صحیح)، ممکن است این دندان به سرما یا گرما حساس شود. علاوه بر این روکش‌های تمام چینی ممکن است به‌تدریج خرد شوند. اگر این موضوع در سطح پایین اتفاق بیفتد، قابل‌ترمیم است. اما خردشدگی‌های بزرگ ممکن است منجر به نیاز به تعویض روکش دندان شود.
همچنین ممکن است روکش دندان شل شود. این موضوع باعث نشت باکتری‌ها به داخل روکش شده و دندان را پوسیده می‌کند. گاهی اوقات نیز ممکن است روکش دندان به دلیل عدم تناسب کافی با شکل دندان و یا اتصال نادرست از جا دربیاید. فلزات مورداستفاده در ساخت روکش دندان نیز ممکن است در دهان شما ایجاد واکنش‌های آلرژیک کنند.
- مراقبت‌های پس از انجام روکش دندان چیست؟
در صورت حساس شدن دندان‌ها باید دندان را با خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس مسواک بزنید. البته معمولا روکش کردن دندان به مراقبت خاصی نیاز ندارد. بااین‌حال باید دندان زیرین را از پوشیدگی یا بیماری لثه محافظت کرد. همچنین باید بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن و استفاده روزانه از نخ دندان به‌ویژه در اطراف روکش را مدنظر قرار دهید. همچنین از گاز گرفتن سطوح سخت مانند جویدن یخ، نبات یا پوسته ذرت‌های بوداده با دندان‌های روکش شده خودداری کنید.
در مطب و کلینیک دکتر صفورا امامی انواع خدمات دندانپزشکی مانند درمان ریشه دندان، درمان مجدد ریشه دندان، جراحی ریشه دندان، دندان‌های ترک‌خورده، آسیب‌های تروماتیک شکستگی دندان و خدمات اورژانس دندان ارائه می‌شود.
