کراس بایت دندان یا کلمه انگلیسی Crossbite، یکی از مشکلات دندانی است که معمولاً در اثر عدم تطابق بین دندان‌های بالا و پایین در فک‌ها به وجود می‌آید. در این مشکل، دندان‌های فک بالا به طور ناصحیح با دندان‌های پایینی در جای خود قرار گرفته‌اند. کراس بایت دندان می‌تواند باعث مشکلاتی شامل فشار و تنش در مناطق مختلف دهان و فک شود. به علاوه، این مشکل می‌تواند باعث جابجایی دندان‌ها و ایجاد تغییراتی در ساختار دهان شود. در صورت عدم درمان، کراس بایت دندان ممکن است به مشکلات دندانی و فکی خطرناک‌تری منجر شود.
در این راستا، درمان کراس بایت دندان از اهمیت بسیاری برخوردار است. روش‌های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد که بهتر است با مشاوره دندانپزشک خود، روش مناسب برای درمان کراس بایت دندان خود را انتخاب کنید. در این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی در مورد کرایس بایت صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کراس بایت دندان چیست؟
کراس بایت دندان یا Crossbite به وضعیتی گفته می‌شود که در آن دندان‌های فک بالا به دندان‌های فک پایین نزدیک شده و به جای اینکه با هم در تماس باشند، یک یا چند دندان در فک بالا درون دندان‌های فک پایین قرار گرفته‌اند. این وضعیت ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی از جمله سایش نامتقارن دندان‌ها، خراشیدگی، تغییر شکل دندان‌ها، درد یا عدم راحتی در طول مصرف غذا و حتی مشکلات در باز شدن دهان شود.
درمان کراس بایت دندان به وسیله ارتودنسی دندان است که ممکن است شامل استفاده از میله‌ها، بریس شفاف و مراقبت‌های لازم برای حفظ سلامت دهان باشد. در صورت وجود کراس بایت دندان بهتر است به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا راهکار مناسب برای درمان آن را ارائه دهد.
انواع کراس بایت
انواع کراس بایت دندان به کراس بایت خلفی، کراس بایت قدامی و کراس بایت گونه‌ای (کراس بایت یک طرفه و دو طرفه) تقسیم می‌شود.
بایت خلفی
بایت خلفی زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌های عقب بالایی شما به سمت داخل روی دندان‌های پایینی قرار می‌گیرند. در واقع دندان‌ها به جای اینکه مستقیماً در یک ردیف و روی هم قرار گیرند، تقریباً به سمت زبان شما کج به نظر می‌رسند.
بایت قدامی
در نوع کراس بایت قدامی، دندان‌های جلویی فک بالا به صورت برجسته ای در بیرون قرار می‌گیرند و در زمان بسته شدن دهان، با دندان‌های جلویی فک پایین به شدت برخورد می‌کنند. بایت قدامی زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا تعدادی از دندان‌های جلویی بالایی شما پشت دندان‌های جلویی پایینی شما قرار می‌گیرند. بایت قدامی با آندربایت متفاوت است، در واقع آندربایت زمانی اتفاق می‌افتد که تمام دندان‌های بالایی پشت دندان‌های پایینی شما قرار دارند و در زمان بسته شدن دهان، محکم به دندان‌های جلویی فک پایینی متصل می‌شوند.
بایت یک طرفه
همانطور که از نام آن پیداست، نیش فقط در یک طرف دهان ناهماهنگ است، در حالی که دندان‌های فک بالا و پایین در سمت دیگر به درستی به هم می‌چسبند. کراس بایت یک طرفه اغلب در ارتباط با دندان‌های کج شده رخ می‌دهد.
کراس بایت دو طرفه
در کراس بایت دو طرفه، هر دو طرف دندان‌ها درگیر می‌شوند و دندان‌های فک بالا و پایین به درستی به هم فشار نمی‌آورند. معمولاً زمانی که فک بالا باریک باشد، ناهماهنگی دو طرفه صورت می‌گیرد.
علت بروز کراس بایت دندانی
علت بروز کراس بایت دندان ممکن است به عوامل ارثی و ژنتیکی برگردد. همچنین، عادات غذایی نامناسب مانند غذا خوردن نادرست، جابجایی دندان‌ها، فشار و تنش در ناحیه فک و دندان‌ها به دلیل عادت‌های مختلف مثل قرقره کردن یا تنفس با دهان باز و همچنین تأخیر در درمان بیماری‌های دندانی می‌تواند به بروز کراس بایت دندان منجر شود.
در بیشتر موارد کراس بایت به دلیل عدم تعادل عضلانی در دهان ایجاد می‌شود. یکی از دلایل بروز کراس بایت تفاوت اندازه فک به دلیل رویش خیلی زود یا خیلی دیر دندان‌هاست. اگر زبان به اندازه کافی از رشد فک بالا حمایت نکند، اختلالات رشد رخ داده که ممکن است منجر به کراس بایت شود. شکاف کام و لب نیز می‌تواند باعث کراس بایت شود زیرا فک بالا به دلیل جای زخم نمی‌تواند به درستی رشد کند. در موارد نادر، کراس بایت ارثی است یا در اثر عوامل خارجی مانند تصادف یا مکیدن انگشت شست برای مدت طولانی ایجاد می‌شود.
بسته به علت بروز کراس بایت دندان، درمان آن می‌تواند شامل ارتودنسی، پروتزهای دندانی، ارائه نکات بهداشت دهان و دندانپزشکی پیشگیرانه باشد. در هر صورت، مشاوره با دندانپزشک در مورد راه‌های مناسب برای درمان کراس بایت دندان بسیار مهم است.
تاخیر در رویش یا رویش غیر معمول دندان‌ها
در بعضی از موارد، تأخیر در رشد دندان‌ها و یا رشد غیر معمولی آن‌ها ممکن است یکی از علل کراس بایت دندان باشد. برای مثال، اگر دندان‌های فک بالا و پایین به صورت نامتقارن بروید و به هم نخورند، احتمال کراس بایت دندان بسیار بالاست. همچنین، اگر دندان‌های فک بالا و پایین به صورت غیرمعمولی رویش داشته و در نتیجه ناهماهنگی و تلاقی بین آن‌ها ایجاد شود، می‌تواند منجر به کراس بایت دندان شود. به همین دلیل، مشاوره با دندانپزشک برای تشخیص علت بروز کراس بایت دندان بسیار مهم است.
میکیدن انگشت‌ها
میکیدن انگشت شست در طول خواب یا به عنوان یک عادت، معمولاً به عنوان یکی از علل اصلی کراس بایت دندان نام برده نمی‌شود. با این حال، میکیدن انگشت شست یک عادت بدی است که ممکن است باعث ایجاد فشار و تنش در مناطق مختلف دهان و فک شود. به طور خاص، برخی از افراد ممکن است در طول خواب دهان خود را باز کرده و به دنبال آن انگشت خود را درون دهان قرار دهند و به آن بپردازند که باعث تحریک و فشار بر روی دندان‌ها و سایر بافت‌های دهانی می‌شود.
اگر چنین عادت‌هایی وجود دارد، با تلاش برای کنترل و ترک آن‌ها، به پیشگیری از مشکلات دندانی مانند کراس بایت دندان کمک خواهید کرد. با این حال، بسته به شدت و مدت زمانی که این عادت وجود دارد، درمان‌های دندانی مانند ارتودنسی و پروتزهای دندانی نیز لازم است صورت گیرد. به همین دلیل، بهتر است با دندانپزشک خود درباره هرگونه عادت بدی که در طول روز یا شب دارید، مشورت کنید تا بتوانید اقدامات مناسبی برای پیشگیری از مشکلات دندانی انجام دهید.
تنفس نادرست و دهانی
تنفس دهانی ممکن است علتی برای کراس بایت دندان باشد. اگر شخص تنفسش را از طریق دهان و نه از طریق بینی انجام می‌دهد، ممکن است آن شخص در طول روز و شب از دهان خود استفاده کند که این مسئله می‌تواند به فشار و تنش در منطقه دهان و فک منجر شود. این فشار و تنش ممکن است باعث جابجایی دندان‌ها شده و در نهایت منجر به کراس بایت دندان شود.
همچنین، تنفس دهانی می‌تواند شرایط را برای رشد بیشتر باکتری‌های دهانی و ایجاد عفونت‌های دندانی و لثه‌ای فراهم کند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث خسارت به بافت‌های دندان، جمجمه و فک شوند و در نتیجه با تغییر در ساختار دهان، مانند کراس بایت دندان، همراه باشند.
کراس بایت دندان چگونه درمان می‌شود؟
درمان کراس بایت دندان بسته به شدت و نوع آن، ممکن است متفاوت باشد. در صورتی که کراس بایت دندان شما یا فرزندانتان خفیف است، ممکن است که استفاده از پروتز دندانی یا ترمیم دندان با جراحی کوچک بتواند این مشکل را حل کند. اما اگر کراس بایت دندان شدیدتر است، بهتر است به دنبال راه‌های دیگری برای درمان آن باشید. یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای درمان کراس بایت دندان، استفاده از ارتودنسی است. در این روش، از ابزارهایی استفاده می‌شود که به دندان‌ها فشار و فرم دهنده‌های خاصی وارد می‌کنند تا دندان‌ها به جایگاه مناسب خود برگردند.
در برخی موارد، جراحی نیز ممکن است برای درمان کراس بایت دندان لازم باشد، به‌طوری که با برداشتن یک یا چند دندان، فضای لازم را برای درست شدن دندان‌ها فراهم کند. این روش معمولاً در موارد خاص و شدید استفاده می‌شود. بعد از درمان کراس بایت دندان، به منظور حفظ نتیجه درمان، بهتر است پیگیری دقیق داشته و برای ادامه بهداشت دهان و دندان مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در هر صورت، لازم است برای درمان کراس بایت دندان، به دندانپزشک مراجعه کنید تا بتوانید بهترین راهکارها را برای درمان مشکلات دندانی خود پیدا کنید.
برای درمان کراس بایت به کجا مراجعه کنیم؟
برای درمان کراس بایت دندان، بهتر است به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. دندانپزشکان و متخصصین با تجربه در این زمینه می‌توانند علت و شدت کراس بایت دندان شما را تشخیص دهند و راه‌های درمان مناسب را پیشنهاد کنند. در ابتدا، دندانپزشک شما ممکن است از شما سوالاتی درباره تاریخچه پزشکی، عادات غذایی، عادت دهانی، عادات خواب و سایر مسائل مشابه بپرسد. همچنین، برای تشخیص دقیق‌تر، ممکن است نیاز به گرفتن تصاویر شعاعی از دندان‌ها و جمجمه باشد.
پس از تشخیص، دندانپزشک به شما گزینه‌های درمانی متفاوت را شرح داده و راه‌هایی را پیشنهاد خواهد داد که در صورت عدم درمان، می‌تواند به مشکلات بیشتر منجر شود. در موارد پیچیده تر، دندانپزشک ممکن است که شما را به یک متخصص ارتودنسی، جراح و متخصص ریشه دندان و یا سایر تخصص‌های دندانپزشکی ارجاع دهد. هدف نهایی درمان کراس بایت دندان، بهبود عملکرد دندان‌ها و فک و بازگشت آن‌ها به حالت طبیعی است، که با درمان مناسب و پیگیری دقیق، میسر خواهد شد.
به هر حال اگر در زمینه درمان کراس بایت سوالی دارید، ما در کلینیک دکتر صفورا امامی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستیم. با ما تماس بگیرید.