کرم خوردگی دندان تخریب ساختار دندان است و می‌تواند هم مینای دندان (پوشش خارجی دندان) و هم لایه عاج دندان را تحت تاثیر قرار دهد. کرم خوردگی دندان زمانی اتفاق می‌افتد که مواد غذایی حاوی کربوهیدرات (قند و نشاسته) مانند نان، غلات، شیر، نوشابه، میوه‌ها، کیک‌ها یا آب نبات‌ها روی دندان باقی بماند و دلیل پوسیدگی دندان می‌شوند.
باکتری‌هایی که در دهان زندگی می‌کنند این غذاها را هضم کرده و آنها را به اسید تبدیل می‌کنند. باکتری‌ها، اسید، بقایای غذا و بزاق با هم ترکیب می‌شوند و پلاکی را تشکیل می‌دهند که به دندان‌ها می‌چسبد. اسیدهای موجود در پلاک سطح مینای دندان را حل می‌کند و سوراخ‌هایی در دندان ایجاد می‌کند که حفره نامیده می‌شود. این فرآیند با عنوان کرم خوردگی نیز شناخته می‌شود.
در این راهنما از وب سایت دکتر صفورا امامی بیشتر با علائم کرم خوردگی دندان و نحوه جلوگیری از آن آشنا خواهیم شد.
علائم کرم خوردگی دندان
علائم کرم خوردگی بستگی به بزرگی و محل قرارگیری آن در دهان شما دارد. ممکن است در ابتدا هیچ علامتی نداشته باشید. اما این کرم خوردگی با پیشرفت حفره، بزرگ‌تر می‌شود. برخی از علائم کرم خوردگی دندان شامل موارد زیر است:
- دندان درد که بدون دلیل قبلی اتفاق می‌افتد.
- حساس شدن دندان
- وقتی مواد غذایی شیرین، گرم یا سرد می‌خورید یا می‌نوشید احساس درد می‌کنید.
- ایجاد سوراخ یا حفره در دندان شما
- لکه‌های سیاه، سفید یا قهوه روی دندان
- درد هنگام جویدن غذا
علت حفره و عوامل خطر
هنگامی که غذاهای حاوی کربوهیدرات مانند نان، غلات، شیر، نوشابه، میوه، کیک یا آب نبات روی دندان‌های شما باقی می‌مانند، باعث ایجاد کرم خوردگی دندان یا همان پوسیدگی می‌شوند. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که فقط کودکان دچار کرم خوردگی دندان می‌شوند، اما تغییراتی که در دهان شما با افزایش سن ایجاد می‌شود، این مشکل را به مشکل بزرگسالان تبدیل می‌کند. با افزایش سن، لثه‌ها از دندان‌هایتان جدا می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند به دلیل بیماری لثه از بین بروند. این کار ریشه دندان‌های شما را در معرض پلاک قرار می‌دهد و اگر مقدار زیادی غذاهای شیرین یا پر کربوهیدرات می‌خورید، احتمال بروز کرم خوردگی دندان افزایش می‌یابد.
افراد مسن گاهی اوقات دچار کرم خوردگی در اطراف دندان‌های پرشده می‌شوند. این مشکل در سنین بالا بیشتر اتفاق می‌افتد مخصوصا اگر در دوران کودکی از فلوراید یا مراقبت دهان و دندان خوبی برخوردار نباشید. در طول سال‌ها، این پرکردگی ممکن است دندان‌های شما را ضعیف کرده و بشکنند، در نهایت باکتری‌ها در شکاف‌ها جمع شده و باعث پوسیدگی یا کرم خوردگی دندان می‌شوند.
اگر در معرض پوسیدگی دندان هستید، برخی مشکلات ممکن است این پوسیدگی را گسترش دهد:
- غذاها و نوشیدنی‌های چسبناک مانند شکر، نوشابه، شیر، بستنی، غلات و چیپس که بیشتر در جای خود باقی می‌مانند و باعث پوسیدگی می‌شوند.
- زمانی که بعد از خوردن و آشامیدن دندان‌های خود را مسواک نمی‌زنید، احتمال تشکیل پلاک و کرم خوردگی دندان وجود دارد.
- کمبود فلوراید؛ این ماده معدنی که در خمیردندان، دهانشویه و مقداری آب لوله کشی یافت می‌شود، به جلوگیری از کرم خوردگی دندان کمک کرده و می‌تواند آسیب زودهنگام دندان را معکوس کند.
- بزاق، غذا و پلاک را از روی دندان‌های شما پاک کرده و به جلوگیری از کرم خوردگی دندان کمک می‌کند.
- بیماری ریفلاکس اسید، اسید معده را وارد دهان می‌کند و باعث ایجاد حفره و در نهایت کرم خوردگی دندان می‌شود.
ترمیم پوسیدگی دندان چگونه انجام می‌گیرد؟ کلیک کنید.
جلوگیری از کرم خوردگی دندان
از آنجایی که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، بهتر است کارهای زیر را برای جلوگیری از دندان کرم خورده و آسیب‌های بعدی انجام دهید.
-
سطح خطر پوسیدگی دندان را بشناسید.
اولین قدم برای کنترل سلامت دهان و دندان این است که بدانید سطح خطر ابتلا به پوسیدگی شما چقدر است. بهترین راه برای دانستن این موضوع از طریق معاینه جامع دندانپزشکی است. با معاینات منظم و گفتگو با دندانپزشک خود، می‌دانید که مشکل شما تا کجا پیشرفت کرده است، چه درمان‌هایی ممکن است مورد نیاز باشد و همچنین تغییرات در بهداشت دهان و دندان و رژیم غذایی (تاثیر تغذیه بر سلامت دندان) ممکن است به شما کمک کند. هنگامی که سطح خطر خود را شناختید، سپس رویکردی خاص تر و مؤثرتر برای بهبود سلامت دهان و دندان خود اتخاذ می‌کنید.
یکی دیگر از مزایای دانستن سطح کرم خوردگی دندان، تعیین زمان مراجعه مجدد به دندانپزشک است. در طول معاینات منظم دندانپزشکی، می‌توانید سطح خطر را پیدا کرده و برای درمان زودرس اقدام کنید.
-
دندان‌های خود را به طور منظم، درست و با مسواک مناسب مسواک بزنید.
این واضح ترین نکته است، و شما آن را از زمانی که خیلی کوچک بودید برای سوار شدن به سواری‌های بزرگ شنیده اید. اما، اجازه دهید به شما بگوییم که چرا برای سلامت دهان و دندان - و سلامت کلی شما بسیار مهم است.
-
باکتری‌های دهان؛ ماشین‌های کوچک بازیافت
آیا می‌دانستید دهان شما در واقع محل زندگی حدود یک میلیارد میکروب است که چیزهایی را که می‌خورید و می‌نوشید بازیافت می‌کنند؟ به این ترتیب است که آنها باعث کرم خوردگی دندان در دهان ما می‌شوند، سپس مواد زائد را به شکل یک بیوفیلم به نام پلاک دندانی باقی می‌گذارند. این پلاک به همه آن بازیافت‌کنندگان کوچک اجازه می‌دهد تا مدت بیشتری دور دندان‌های شما بچسبند تا در نهایت اسیدهایی بسازند که مینای دندان را از بین می‌برد و باعث ایجاد حفره می‌شود.
اگر کرم خوردگی دندان درمان نشود، روند نهایی بیماری که می‌تواند از باکتری‌های موجود در دهان شروع شود، می‌تواند به طور بالقوه به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند که ممکن است شرایط مزمنی مانند دیابت یا بیماری قلبی را پیچیده‌تر کند.
مسواک زدن به خلاص شدن از شر باکتری‌ها کمک می‌کند!
به دلیل وجود باکتری‌ها و قدرت مبارزه با پلاک که تنها در چند دقیقه رخ می‌دهد، مسواک زدن یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از کرم خوردگی دندان است. حتما بعد از غذا و قبل از خواب مسواک بزنید. مسواک زدن قبل از خواب (بعد از وعده آخر شب) بسیار مهم است زیرا ماندن باکتری‌ها در طول شب روی دندان‌های شما می‌تواند باعث تشکیل اسید آسیب‌رسان مینا و در نهایت منجر به ایجاد حفره شود. همچنین، استفاده و مصرف دهانشویه ضد میکروب به پاکسازی باکتری‌ها کمک کرده و در عین حال نفس را تازه می‌کند.
اگر می‌خواهید در طول روز بیشتر با باکتری‌های دهان مبارزه کنید، سعی کنید بعد از ناهار چه در خانه یا محل کار مسواک بزنید. در صورت امکان یک کیت مسواک و خمیر دندان جداگانه در محل کار خود نگه دارید تا از بروز کرم خوردگی در آینده جلوگیری کنید.
تکنیک‌های صحیح مسواک زدن
- از یک مسواک نرم استفاده کرده و فشار ملایمی وارد کنید، هر دو مورد ممکن است به کاهش خطر آسیب لثه کمک کنند.
- مسواک خود را با زاویه 45 درجه روی لثه‌ها قرار دهید. مسواک را به آرامی با حرکات کوتاه (در عرض دندان) به جلو و عقب حرکت دهید و سطوح خارجی داخلی و جویدنی دندان‌ها را مسواک بزنید.
- از نوک مسواک برای تمیز کردن سطوح داخلی دندان‌های جلو استفاده کنید و با حرکت ملایم به سمت بالا و پایین بروید.
- زبان خود را مسواک بزنید تا باکتری‌ها از بین بروند و نفس خود را تازه کنید.
- فراموش نکنید که مسواک خود را حداقل هر 3 یا 4 ماه یکبار تعویض کنید.
-
مصرف نوشیدنی‌های شیرین و اسیدی را کاهش دهید و آب بیشتری بنوشید.
به یک لاته صبحگاهی، یک فنجان قهوه روزانه یا یک فنجان چای داغ نیاز دارید؟ مصرف طولانی‌مدت قهوه یا چای اسیدی، همراه با شکر اضافه شده یا حتی شیر اضافه شده، می‌تواند خطر ایجاد پوسیدگی یا کرم خوردگی دندان را افزایش دهد. اگر تمایل زیادی به مصرف نوشیدنی‌های شیرین یا کافئین دار دارید، حتما بعد از مصرف، آب بنوشید.
مشکل مصرف قهوه با مواد افزودنی مانند شکر، شربت و خامه این است که قندهای مضر برای مدت طولانی در بزاق شما باقی می‌مانند. برای مقابله با این مشکل، حتماً مقداری آب همراه با نوشیدنی‌های دیگر بنوشید تا دهانتان را بشویید و بزاق دهانتان را پاکسازی کنید.
چگونه نوشیدن آب از ایجاد پوسیدگی جلوگیری می‌کند؟
نوشیدن آب حاوی فلوراید، یکی از ساده ترین و مفیدترین کارهایی است که می‌توانید برای جلوگیری از پوسیدگی انجام دهید. آب شبیه هیچ نوشیدنی دیگری نیست و تا حد زیادی سالم ترین نوشیدنی موجود است. بدن ما از 60 درصد آب تشکیل شده است و هیدراته ماندن به سیستم شما کمک می‌کند تا مواد مغذی سالم را توزیع کند، از شر مواد زائد خلاص شود، پوست شما درخشش کافی پیدا کرده و ماهیچه‌های شما را در حرکت نگه دارد. مهم‌ترین نکته، نوشیدن آب به سلامت دندان‌های شما کمک می‌کند، به خصوص اگر حاوی فلوراید باشد.
-
به نخ دندان کشیدن عادت کنید.
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که از نخ دندان کشیدن خوشتان نمی‌آید، اما به این فکر کنید که با نخ دندان کشیدن دندان‌هایتان به طور منظم تمیز می‌شوند. حتی وقتی هر روز مسواک می‌زنید، تنها یه طرف دندان را تمیز می‌کنید، بنابراین با نخ دندان کشیدن این فرآیند را تکمیل کرده و 5 سطح دندان را تمیز کنید.
به یاد داشته باشید، نخ دندان کشیدن فقط چند دقیقه در روز طول می‌کشد، بنابراین، چگونه عادت نخ دندان کشیدن را شروع کنید؟ شما می‌توانید هنگام تماشای تلویزیون یا هنگام خواندن کتاب در رختخواب، از نخ دندان استفاده کنید. در حالت ایده آل، شما باید بلافاصله بعد از غذا یا قبل از خواب، مانند مسواک زدن، از نخ دندان استفاده کنید. با این حال، نخ دندان کشیدن در واقع آسان‌تر و راحت‌تر است، زیرا می‌توانید آن را در حال حرکت یا نشسته نیز انجام دهید.
در نهایت اگر هریک از علائم کرم خوردگی دندان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم برای جلوگیری از آسیب‌های جدی در آینده به دندانپزشک خود مراجعه کنید. ما در کلینیک دکتر صفورا امامی آماده پاسخگویی به سوالات شما در زمینه درمان و پیشگیری از کرم خوردگی دندان هستیم.
