حفظ سلامت لثه‌ها برای حفظ سلامت کلی دهان اهمیت زیادی دارد. بسیاری از افراد در مقاطعی دچار خونریزی لثه می‌شوند که می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلاتی در سلامت دندان و لثه باشد. اگر خونریزی لثه درمان نشود، ممکن است به بیماری‌های جدی‌تری مانند پریودنتیت (پیوره) منجر شود که در نهایت ممکن است باعث لق شدن یا از دست رفتن دندان‌ها و حتی ایجاد عوارضی برای سلامت عمومی بدن شود. در این مقاله از وب سایت دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه دندان، علل و عوامل خطرساز برای خونریزی لثه و روش‌های مؤثر برای درمان آن و بازگرداندن سلامت لثه‌ها را بررسی کرده‌ایم.
علت خونریزی لثه چیست؟
التهاب لثه (ژینجیویت)
در بیشتر موارد، خونریزی لثه به دلیل وجود التهاب لثه یا ژینجیویت Gingivitis اتفاق می‌افتد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌های دندانی به مرور زمان در امتداد خط لثه تجمع پیدا کنند. اگر ژینجیویت درمان نشود، ممکن است به بیماری پیوره (پریودنتیت) پیشرفت کند که به تخریب استخوان‌های نگهدارنده دندان منجر می‌شود. برای پیشگیری از التهاب لثه و حفظ سلامت آن، رعایت بهداشت دهان شامل مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک بسیار مهم است.
بیماری لثه پیوره (پریودنتیت)
پیوره یا پریودنتیت Periodontitis، مرحله پیشرفته بیماری لثه است که از ژینجیویت درمان‌نشده ناشی می‌شود. این بیماری باعث تحلیل رفتن لثه‌ها، ایجاد پاکِت‌های عمیق اطراف دندان و از دست دادن دندان‌ها می‌شود. دیگر علائم این بیماری شامل خونریزی مزمن لثه، بوی بد ماندگار دهان و لق شدن دندان‌هاست. درمان به موقع بیماری لثه می‌تواند باعث توقف روند آسیب و بازگرداندن سلامت دهان شود.
مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نادرست
استفاده از مسواک‌های با برس سخت یا مسواک زدن با فشار زیاد می‌تواند به بافت لثه آسیب برساند و منجر به خونریزی شود. همچنین استفاده نادرست از نخ دندان نیز ممکن است به لثه آسیب وارد کند و باعث خونریزی شود. استفاده از مسواک نرم و مسواک زدن ملایم به همراه نخ دندان کشیدن صحیح، می‌تواند از تحریک غیرضروری لثه‌ها جلوگیری کند.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری، قاعدگی یا یائسگی می‌تواند باعث حساس شدن لثه‌ها و افزایش احتمال خونریزی شود. ژینجیویت بارداری یکی از شرایط رایج در این دوران است که با التهاب و خونریزی آسان لثه‌ها همراه است. زنانی که در معرض تغییرات هورمونی هستند، باید توجه بیشتری به بهداشت دهان خود داشته باشند تا از ابتلا به بیماری‌های لثه جلوگیری کنند.
رژیم غذایی نامناسب و کمبود مواد مغذی
رژیم غذایی ناسالم و فاقد ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین C و K می‌تواند باعث ضعیف شدن لثه‌ها و خونریزی آن‌ها شود. ویتامین C نقش مهمی در تولید کلاژن دارد که برای استحکام لثه‌ها ضروری است. مصرف رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین‌ها به حفظ سلامت لثه و جلوگیری از خونریزی آن کمک می‌کند.
بیماری‌های زمینه‌ای
برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت، لوسمی (سرطان خون Leukemia) و اختلالات انعقادی می‌توانند احتمال خونریزی لثه را افزایش دهند. همچنین مصرف داروهای رقیق‌کننده خون ممکن است باعث خونریزی لثه شود. در صورتی که خونریزی لثه به طور مداوم ادامه داشته باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل زمینه‌ای در سلامت عمومی باشد. بنابراین در چنین مواردی مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان عفونت لثه
خطرات نادیده گرفتن خونریزی لثه
پیشرفت به سمت بیماری پریودنتیت (پیوره Pyorrhea)
اگر خونریزی لثه نادیده گرفته شود، به طور طبیعی ممکن است از التهاب ساده لثه (ژینجیویت) به بیماری پیشرفته لثه یعنی پریودنتیت یا پیوره پیشرفت کند. پیوره بیماری‌ای است که به لثه‌ها حمله می‌کند و باعث تخریب استخوان فک زیرین می‌شود؛ در نتیجه، از دست دادن دندان‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. بنابراین، درمان به موقع و مناسب خونریزی لثه برای جلوگیری از پیشرفت آن بسیار ضروری است.
خطرات برای سلامت عمومی بدن
مطالعات نشان داده‌اند که بین بیماری‌های لثه و بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری قلبی، دیابت و عفونت‌های تنفسی ارتباط وجود دارد. میکروارگانیسم‌هایی که در لثه‌های عفونی وجود دارند، می‌توانند وارد جریان خون شده و باعث ایجاد التهاب‌هایی شوند که بیماری‌های زمینه‌ای را تشدید می‌کنند. درمان بیماری لثه می‌تواند به طور مؤثری خطر بروز این عوارض را کاهش دهد.
افزایش خطر از دست دادن دندان‌ها
بیماری مزمن لثه باعث تضعیف ساختار استخوانی نگهدارنده دندان‌ها می‌شود. در صورت عدم درمان خونریزی لثه، لثه‌ها تحلیل می‌روند و استخوان‌ها تخریب می‌شوند که این مسئله نه‌تنها باعث ادامه خونریزی بلکه در نهایت به از دست رفتن دندان‌ها منجر می‌شود. معاینات منظم دندانپزشکی و جرم‌گیری می‌تواند از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کند.
راهکارهای درمان خونریزی لثه
-
تمیزکردن حرفه‌ای دندان‌ها
در این روش، دندانپزشک با ابزارهای خاصی پلاک‌ها و جرم‌هایی را که باعث خونریزی لثه شده‌اند، به طور کامل پاک می‌کند. این پاک‌سازی حرفه‌ای به ویژه در نواحی‌ای که با مسواک معمولی قابل دسترسی نیست، انجام می‌شود و به سلامت کلی لثه‌ها بسیار کمک می‌کند.
-
جرم‌گیری و تسطیح ریشه (پاک‌سازی عمیق)
جرم‌گیری و تسطیح ریشه، یک روش غیرجراحی برای درمان مراحل پیشرفته بیماری لثه است. در این روش، جرم‌ها و رسوبات زیر خط لثه پاک می‌شوند و سطح ریشه دندان صاف می‌گردد تا لثه دوباره بتواند به دندان بچسبد و روند ترمیم آغاز شود. این کار به توقف خونریزی کمک می‌کند. برای اینکه بدانید چه موقع به جرم گیری دندان نیاز دارید کلیک کنید.
-
آنتی‌بیوتیک‌ها و دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده
دندانپزشک ممکن است برای مبارزه با عفونت باکتریایی و التهاب، آنتی‌بیوتیک یا دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده تجویز کند. این داروها به کنترل پیوره و تسریع روند بهبودی لثه‌های خونریزی‌دهنده کمک می‌کنند.
-
حفظ بهداشت دهان و دندان
برای از بین بردن خونریزی لثه، رعایت بهداشت دهان ضروری است. مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید دوبار در روز، استفاده روزانه از نخ دندان و مصرف دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده توصیه می‌شود. همچنین، بهتر است از مسواک نرم استفاده شود تا از تحریک بیشتر لثه‌ها جلوگیری شود.
-
تغییرات در رژیم غذایی
داشتن رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی برای حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از خونریزی آن‌ها بسیار مهم است. مصرف خوراکی‌های غنی از ویتامین C مانند مرکبات و سبزیجات برگ سبز به تقویت لثه کمک می‌کند. همچنین، کاهش مصرف غذاهای شیرین و اسیدی باعث کاهش تشکیل پلاک و در نتیجه کاهش احتمال ابتلا به پیوره می‌شود.
بیشتر بخوانید: مقایسه کانتور و لیفت لثه
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
هرگاه خونریزی لثه به صورت مداوم ادامه داشته باشد، حتی اگر بهداشت دهان به خوبی رعایت شود، مراجعه به دندانپزشک ضروری است. برخی از موارد اورژانسی که نیاز به بررسی حرفه‌ای دارند شامل موارد زیر است:
- لثه‌هایی که در خانه دچار خونریزی می‌شوند و در مطب دندانپزشکی شدت بیشتری پیدا می‌کنند.
- لثه‌های متورم، دردناک یا دارای چرک
- تحلیل رفتن لثه یا لق شدن دندان‌ها
- بوی بد دهان که به صورت مزمن ادامه دارد.
ارزیابی دندانپزشک از وضعیت لثه، مسیر مناسب درمانی را مشخص می‌کند تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
جمع‌بندی
خونریزی لثه نباید نادیده گرفته شود، زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی مانند بیماری لثه پیوره باشد. تشخیص زودهنگام، رعایت دقیق بهداشت دهان، درمان حرفه‌ای و اصلاح رژیم غذایی می‌تواند به توقف خونریزی لثه کمک کند و سلامت لثه‌ها را بازگرداند. معاینات منظم دندانپزشکی برای حفظ سلامت دهان و پیشگیری از بیماری‌های لثه بسیار اهمیت دارد. بنابراین، اگر خونریزی لثه ادامه‌دار بود، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید؛ چرا که تعلل در درمان می‌تواند وضعیت را بدتر کند.
اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، مشاورین ما می‌توانند شما را راهنمایی کنند؛ برای کسب اطلاعات بیشتر تماس گرفته یا سوالات خود را در قسمت نظرات همین پست مطرح کنید.
