گاهی پیش می‌آید که دندانپزشک شما توصیه کند دندان‌های خود را جرم گیری کنید. جرم گیری دندان و پلانینگ ریشه به درمان بیماری مزمن پریودنتال (که به عنوان بیماری لثه شناخته می‌شود) کمک می‌کند. جرم گیری اغلب اوقات همراه با کاشت ریشه انجام شده و به عنوان تمیز کردن عمیقی دندان شناخته می‌شود. جرم گیری روشی بدون درد است و بهبودی پس از آن معمولاً به سرعت انجام شده، مگر در عوامل شدید که ممکن است چند روز به طول انجامد.
در این مقاله از وب سایت دکتر صفورا امامی متخصص درمان ریشه و عصب کشی دندان، قصد داریم در مورد جرم گیری دندان، روش‌های انجام آن و بهترین زمان برای جرم گیری دندان صحبت کنیم.
چه موقع به جرم گیری دندان نیاز داریم؟
همه افراد نوعی تجمع پلاک را تجربه می‌کنند. بزاق، باکتری‌ها و پروتئین‌ها در دهان شما یک لایه نازک را تشکیل می‌دهند که تقریباً همیشه دندان‌های شما را می‌پوشاند. وقتی غذا می‌خورید، ذرات ریز، اسیدها و قندهای غذا به این لایه می‌چسبند و تجمعی روی دندان ایجاد می‌کنند که به آن پلاک می‌گویند. باکتری‌هایی که در این پلاک زندگی می‌کنند می‌توانند باعث بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن منظم دندان‌ها به حذف پلاک و جلوگیری از مشکلات جدی تر کمک می‌کند.
اگر لثه‌هایی سالم دارید، این بافت به‌طور محکم در اطراف دندان قرار می‌گیرد و پلاک را از بین می‌برد. با این حال، اگر بیماری لثه شروع به شکل گیری کند، این بافت شل می‌شود. لثه‌های سالم فقط 1 تا 3 میلی‌متر زیر خط لثه به دندان می‌چسبند.
بیماری مزمن پریودنتال زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های موجود در پلاک باعث کنده شدن لثه‌ها از دندان‌های شما شوند. این باعث می‌شود که پاکت‌های بزرگ بین دندان‌ها و لثه‌ها به وجود آمده و باکتری‌های بیشتری در آنجا رشد کنند که با مسواک زدن در خانه نمی‌توانید آنها را از بین ببرید. به این ترتیب اگر دندانپزشک تشخیص دهد که علائم بیماری مزمن پریودنتال را دارید، ممکن است جرم گیری دندان یا روت پلنینگ را توصیه کند. این روش‌ها می‌توانند به توقف اثرات مضر این بیماری و حفظ سلامت دهان و دندانتان کمک کنند.
جرم گیری دندان چند وقت یک بار لازم است؟
دفعات جرم گیری دندان به سلامت دندان‌ها و لثه‌ها بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، به این بستگی دارد که رسوبات با چه سرعتی در دهان شما ایجاد می‌شود. برای برخی از بیماران، رسوبات نسبتاً سریع (در مدت سه یا چهار ماه) ایجاد می‌شوند. اگر سیگاری هستید یا عفونت لثه دارید، باید بیشتر با دندانپزشک خود تماس بگیرید. همچنین برخی از بیماران دچار التهاب مزمن و لق شدن دندان در برخی نواحی هستند.
حتی زمانی که نیازی به جرم گیری نیست، حداقل یک معاینه منظم هر 6 ماه یک بار اهمیت اولیه دارد. اما اگر دندان‌های شما مینای بسیار نازک و ضعیف، سطوح فرسایش یافته یا تاج‌های فلوئوروزیس با چاله دارند، جرم‌گیری بیش از حد ممکن است عیوب سطح را بزرگ‌تر کند.
در این صورت، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند که کمتر جرم گیری کنید و بهداشت دهان و دندان را به تنهایی رعایت کرده و برای معاینات دوره‌ای مراجعه کنید تا از تجمع پلاک جلوگیری شود. بهترین راه برای فهمیدن زمان جرم گیری پرسیدن از دندانپزشک است، اما به طور معمول، اکثر بیماران سالم هر 6 ماه یک بار نیاز به جرم گیری دندان دارند.
بررسی روش‌های جرم گیری دندان
یک روش دو مرحله‌ای، برای تمیز کردن عمیق به عنوان جرم گیری دندان‌ها شناخته می‌شود که پلنینگ ریشه ممکن است بیش از یک نوبت طول بکشد. برای به حداقل رساندن هرگونه ناراحتی، ممکن است به بی حسی موضعی نیاز داشته باشید. هدف از جرم گیری این است که تمام پلاک‌ها، سموم باکتریایی و رسوبات تارتار را از سطح دندان‌ها و ریشه‌ها به طور کامل پاکسازی کنید.
مرحله اول: جرم گیری
در این روش جرم گیری دندان با ابزار دستی، ابزار اولتراسونیک یا هر دو انجام می‌شود. اگر دندانپزشک شما از دستگاه جرم گیری اولتراسونیک استفاده می‌کند، ارتعاشات صوتی باعث حذف باکتری‌های پلاک و جرم از سطح دندان و زیر خط لثه خواهد شد. جرمگیر دستی دندان نیز همین کار را انجام می‌دهد یا فرآیند کار دستگاه اولتراسونیک را با حذف ذراتی که دستگاه قادر به شکستن آنها نیست، تکمیل می‌کند.
مرحله دوم: روت پلنینگ
روت پلنینگ شامل باز کردن عمیق لثه با پوسته ریزی دقیق سطح ریشه برای صاف کردن مناطق ناهموار است. سطوح صاف ریشه از چسبیدن مجدد باکتری‌ها، پلاک‌ها و تارتار در زیر خط لثه جلوگیری می‌کند. روت پلنینگ التهاب بافت لثه را کاهش می‌دهد و به لثه‌های شما اجازه می‌دهد تا ترمیم شوند و محکم‌تر به دندان‌های شما بچسبند.
در صورت نیاز برای جلوگیری از عفونت، دندانپزشک شما ممکن است دارو را مستقیماً در ناحیه تحت عمل تجویز کند. پس از تمیز کردن عمیق لثه، لازم است یک نوبت دیگر به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
بعد از جرم گیری چه انتظاری باید داشته باشم؟
اگر بی حسی موضعی داشتید، ممکن است پس از از بین رفتن اثر، نیاز به داروی ضد درد و ضد التهاب داشته باشید یا ممکن است دندانپزشک شما داروهای ضد درد و چیزی برای جلوگیری از عفونت تجویز کند. شستشوی دهان برای کمک به پیشگیری از عفونت لثه نیز لازم است. این دارو و شستشو می‌تواند به شما کمک کند تا چند روز درد و حدود یک هفته حساسیت دندان‌ها را تجربه کنید، گاهی نیز ممکن است لثه‌های شما متورم، حساس و حتی خونریزی کنند.
اگر باکتری‌ها عمیق‌تر شده باشند، ممکن است درمان‌های اضافی لازم باشد. در برخی از شرایط پیشرفته جراحی پریودنتال انجام می‌شود. با این حال، جرم گیری و پلانینگ ریشه، اغلب میزان نیاز به جراحی را کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید؛ علت های تغییر رنگ دندان
آیا جرم گیری دندان عوارض و درد دارد؟
عوارض جرم گیری دندان بسیار کم است. ممکن است به دنبال این روش در معرض خطر عفونت قرار بگیرید، بنابراین دندانپزشک آنتی بیوتیک یا دهانشویه مخصوصی را برای استفاده چند روز یا چند هفته توصیه می‌کند. همچنین ممکن است چند روز پس از جرم گیری، درد و همچنین حساسیت لثه‌ها را تجربه کنید. با این حال، هر گونه عوارض جانبی این روش باید ظرف چند هفته از بین برود. اگر همچنان درد داشتید، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
جرم گیری دندان به روش خانگی
ساده ترین راه برای از بین بردن پلاک، مسواک زدن دندان‌ها حداقل دو بار در روز است. شما باید از یک مسواک نرم استفاده کرده که حداقل هر سه تا چهار ماه یک بار، زمانی که موها شروع به ساییدگی می‌کنند، آن را تعویض کنید. همچنین می‌توانید از مسواک برقی استفاده کنید، که در از بین بردن پلاک‌ها نسبت به مسواک‌های سنتی مؤثرترند.
قبل از مسواک زدن نخ دندان بکشید تا تکه‌های غذا شل شود و بتوانید آنها را با مسواک بیرون بکشید. برای نخ دندان کشیدن:
- حدود 18 اینچ از نخ دندان بردارید، یک انتهای آن را دور هر یک از انگشتان میانی خود بپیچید.
- نخ را بین انگشتان شست و سبابه خود محکم نگه دارید، سپس نخ را به آرامی بین دو دندان فشار دهید.
- نخ دندان را به شکل C در کنار یک دندان حرکت دهید.
- نخ را به آرامی بالا و پایین کرده و به فشار دادن آن روی دندان خود ادامه دهید. مراقب باشید نخ دندان را تکان ندهید.
- این فرآیند را برای همه دندان‌های خود تکرار کنید و مراقب باشید که پشت دندان‌های عقبی خود را نیز نخ دندان بکشید.
پس از استفاده از نخ دندان، نوبت به مسواک زدن دقیق است، برای مسواک زدن:
- به اندازه یک نخود خمیر دندان را روی مسواک خود قرار دهید. برای کودکان مقدار خمیر دندان باید به اندازه یک دانه برنج باشد.
- مسواک خود را با زاویه 45 درجه نسبت به لثه‌ها روی دندان‌های خود نگه دارید.
- مسواک خود را با حرکات کوتاه و ملایم متناسب با عرض هر یک از دندان‌های خود جلو و عقب ببرید.
- تمام سطوح بیرونی، سطوح داخلی و سطوح جویدنی دندان‌های خود را مسواک بزنید و زبان خود را فراموش نکنید.
- برای داخل دندان‌های جلویی، مسواک خود را به صورت عمودی کج کنید و حرکت‌های کوچکی به سمت بالا و پایین انجام دهید.
متأسفانه، پلاک پس از مسواک زدن، دوباره به سرعت جمع می‌شود. برخی از متخصصان، درمان‌های خانگی دیگری را برای از بین بردن تجمع پلاک توصیه می‌کنند که شامل شستن دهان با روغن و جوش شیرین است.
شستن دهان با روغن‌های گیاهی
چرخاندن روغن - معمولا روغن نارگیل یا زیتون - در اطراف دهان باعث تقویت دندان‌ها، جلوگیری از پوسیدگی دندان، تسکین درد لثه و از بین بردن پلاک‌ها می‌شود.
برای این کار، حدود یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل یا زیتون را به مدت 20 تا 30 دقیقه در دهان خود بچرخانید (بسیار طولانی تر از زمانی که از دهانشویه استفاده می‌کنید). اعتقاد بر این است که روغن نارگیل بهتر عمل کرده، زیرا حاوی اسیدهای چرب مانند اسید لوریک که ماده‌ای با اثرات ضد التهابی و ضد میکروبی است، می‌باشد.
درمان با جوش شیرین
محققان دریافته‌اند افرادی که دندان‌های خود را با خمیر دندان حاوی جوش شیرین مسواک می‌زنند، پلاک بیشتری را از بین برده و پلاک کمتری نسبت به افرادی که دندان‌های خود را با خمیر دندان فاقد جوش شیرین مسواک می‌زنند، طی 24 ساعت رشد می‌کنند. جوش شیرین در از بین بردن پلاک‌ها موثر است، زیرا یک پاک کننده طبیعی و یک ساینده بوده، به این معنی که برای شستشو به خوبی عمل می‌کند.
بیشتر بخوانید؛ درمان خانگی دندان درد
جمع بندی
احتمالاً برای شما پیش آمده که یک بار در عمرتان برای جرم گیری دندان به دندانپزشک مراجعه کنید. جرم گیری یا روت پلنینگ اغلب در افرادی که علائم بیماری پریودنتال را دارند انجام می‌شود. در طول فرآیند جرم گیری تمامی پلاک‌ها و باکتری‌ها از سطح دندان حذف شده و این روش به خصوص برای افرادی که به بیماری لثه مبتلا هستند لازم و ضروری است. این روش‌ها می‌توانند به توقف اثرات مضر این بیماری و حفظ سلامت دهان شما کمک کنند.
جرم گیری دندان و پلانینگ ریشه روش‌های رایج برای درمان بیماری مزمن پریودنتال هستند. دندانپزشک جرم گیری را در مطب با یا بدون بی حسی موضعی انجام می‌دهد. گاهی نیز، در صورتی که پاکت‌ها کوچک نشوند، دندانپزشک توصیه می‌کند یک بار دیگر برای جرم گیری مراجعه کنید. شما باید پس از جرم گیری دندان‌ها و پلانینگ ریشه، اقدامات عادی مراقبت از دهان را از سر بگیرید که شامل مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن منظم است. همچنین باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته و برای جلوگیری از عود بیماری، مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
اگر شما نیز برای جرم گیری دندان نیاز به مراجعه به دندانپزشک دارید، می‌توانید با یک بار نوبت و معاینه توسط دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه دندان، از روش و جلسات مورد نیاز برای جرم گیری دندان‌هایتان مطلع شوید.
