ترک خوردگی دندان می‌تواند در هر زمانی اتفاق بیفتد؛ اما این مشکل معمولاً در بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود. با افزایش سن، مینای دندان (لایه‌ی سخت بیرونی دندان) به تدریج نازک‌تر و شکننده‌تر می‌شود و همین موضوع دندان‌ها را در برابر ترک‌خوردگی آسیب‌پذیرتر می‌کند. در چنین شرایطی، کافی است روی جسمی سفت گاز بزنید، دندان قروچه داشته باشید یا حتی ضربه ای ناگهانی به دهانتان وارد شود تا یکی از دندان‌ها دچار ترک شود.
مطالعات در زمینه درمان ریشه دندان (اندودنتیکس) و تخصص و تجربه ی سال‌ها درمان دندان‌های ترک خورده نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد این نوع آسیب‌دیدگی‌ها قابل درمان هستند؛ اما گاهی هم شدت ترک به حدی‌ست که نمی‌توان دندان را نجات داد. تشخیص دقیق، نوع و وسعت ترک مهم‌ترین عواملی هستند که تعیین می‌کنند آیا امکان ترمیم دندان وجود دارد یا نه؟!
در ادامه شما را با انواع ترک‌های دندانی و روش‌های درمانی آن‌ها آشنا خواهیم کرد:
انواع ترک در دندان‌ها
در دندان‌ها ترک‌های مختلفی ممکن است ایجاد شود که هرکدام شدت، علائم و روش درمان متفاوتی دارند:
-
ترک‌های سطحی یا خطوط مویی (Craze lines)
این نوع ترک‌ها بسیار ریز هستند و فقط در مینای دندان ایجاد می‌شوند. معمولاً بدون درد هستند و نیازی به درمان خاصی ندارند. بسیاری از بزرگسالان این ترک‌ها را تجربه می‌کنند و حتی ممکن است تا پایان عمر مشکلی ایجاد نکنند.
-
ترک کامل دندان (Cracked Tooth)
این نوع ترک از ناحیه‌ی تاج دندان (بخش بالایی که در دهان دیده می‌شود) شروع شده و ممکن است تا ریشه ادامه پیدا کند. احساس درد بستگی به عمق ترک دارد. اگر این ترک به موقع تشخیص داده شود، اغلب می‌توان آن را با درمان ریشه (عصب کشی) و روکش نجات داد.
-
شکست عمودی ریشه (Vertical Root Fracture)
این نوع ترک از ریشه‌ی دندان در زیر خط لثه شروع می‌شود و به سمت تاج گسترش پیدا می‌کند. گاهی اوقات بدون علائم واضحی ظاهر می‌شود و حتی در عکس‌های رادیولوژی هم قابل مشاهده نیست. درد این نوع ترک معمولاً مبهم و پراکنده است و تشخیص آن نیاز به مهارت و تجربه ی بالا دارد. متأسفانه در بیشتر موارد، این دندان‌ها دیگر قابل حفظ نیستند.
-
دندان دو نیم شده (Split Tooth)
وقتی ترک از تاج دندان شروع شده و به زیر لثه کشیده می‌شود، ممکن است دندان به دو قسمت تقسیم شود. حتی اگر این دو قسمت هنوز به هم متصل باشند، باز هم به این نوع آسیب، دندان شکسته یا دندان دو نیم شده گفته می‌شود. این وضعیت معمولاً با درد زیاد همراه است و بیشتر اوقات، به دلیل درگیر بودن ریشه، امکان ترمیم آن وجود ندارد و باید دندان کشیده شود.
چگونه دندان ترک خورده را درمان کنیم؟
درمان ترک دندان، بستگی مستقیم به نوع و میزان پیشرفت آن دارد:
- ترک‌های سطحی (Craze lines): نیازی به درمان ندارند و صرفاً از نظر زیبایی ممکن است برای برخی بیماران قابل توجه باشند.
- ترک‌های قابل ترمیم (Cracked Tooth): اگر ترک قبل از رسیدن به خط لثه تشخیص داده شود، معمولاً با درمان ریشه و قرار دادن روکش قابل ترمیم است.
- شکستگی‌های ریشه یا دندان‌های دو نیم شده: اغلب قابل ترمیم نیستند و نیاز به کشیدن دندان دارند. در این موارد، ممکن است پس از کشیدن دندان، درمان‌های جایگزین مانند ایمپلنت توصیه شود.
چرا دندان ترک خورده به عصب کشی نیاز دارد؟
زمانی که ترک آن‌قدر عمیق است که به مغز دندان (پالپ) می‌رسد، باکتری‌ها می‌توانند وارد ریشه شده و باعث عفونت و التهاب شدید گردند. پالپ، بافت نرمی‌ست که شامل اعصاب و رگ‌های خونی می‌باشد و در دوران رشد دندان بسیار حیاتی است. اما اگر دندان ترک خورده درمان نشود، عفونت می‌تواند به استخوان اطراف گسترش یابد و باعث درد شدید، آبسه یا حتی از دست دادن دندان شود.
در روش درمان ریشه یا عصب کشی دندان، ابتدا پالپ آسیب‌دیده خارج می‌شود، کانال‌ها کاملاً ضدعفونی شده و سپس با ماده‌ای لاستیکی و مخصوص پر می‌شوند. پس از آن، برای محافظت بیشتر، یک روکش (کراون) روی دندان قرار می‌گیرد تا عملکرد و زیبایی آن حفظ شود.
نقش دندانپزشک متخصص ریشه در درمان دندان ترک خورده
درمان دندان‌های ترک خورده ، مهارت و دقت بالایی می‌طلبد. به عنوان متخصص درمان ریشه، هدف کلینیک دکتر صفورا امامی، همیشه حفظ دندان طبیعی بیمار است. حتی در شرایطی که به نظر می‌رسد دندان آسیب شدیدی دیده، با تشخیص به موقع و بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته و دقیق، می‌توان دندان را نجات داد. تجربه ی کاری دکتر امامی در حوزه اندودنتیکس نشان می‌دهد که با استفاده از میکروسکوپ‌های تخصصی، مواد ترمیمی با کیفیت بالا و دقت در تشخیص محل ترک، می‌توان بسیاری از دندان‌هایی را که قبلاً غیرقابل درمان به نظر می‌رسیدند، حفظ کرد.
کلام آخر
ترک خوردن دندان موضوعی رایج ولی جدی است. درصورتی‌که ترک زود تشخیص داده شود، امکان درمان و حفظ دندان بسیار بالاست. اگر هنگام جویدن غذا احساس درد دارید، یا متوجه تغییر رنگ یا حساسیت دندانی خاصی شدید، حتماً برای معاینه به کلینیک دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و ریشه دندان مراجعه کنید.
دکتر صفورا امامی، با بهره‌گیری از تجربه ی تخصصی در درمان‌ها و جراحی ریشه دندان، آماده است تا با بررسی دقیق، بهترین گزینه‌ی درمانی را برای شما انتخاب کرده و سلامت دندان‌های طبیعی‌تان را حفظ نماید.
