آبسه دندان در واقع جمع شدن چرک در داخل دندان ها، لثه ها یا استخوان هایی است که دندان ها را در جای خود نگه می دارند. این بیماری یک عفونت باکتریایی است که به دو صورت اتفاق می افتد. آبسه در انتهای دندان را periapical abscess می نامند.
اگر آبسه دندان در لثه اتفاق بیفتد آن را آبسه پریودنتال نامگذاری می کنند. آبسه دندان در بیشتر اوقات خطرناک بوده و حتما باید توسط دندانپزشک معاینه و بررسی شود. مهمترین نکته در هنگام وقوع آبسه دندان این است که در اسرع وقت به آن رسیدگی شود. زیرا آبسه ها به خودی خود از بین نمی روند و حتی ممکن است به سایر قسمت های بدن هم سرایت کرده و شما را بیمار کنند. در این مقاله قصد داریم موارد زیر را بررسی کنیم:
- علائم آبسه دندان
- در صورت ابتلا به آبسه دندان چه باید کرد؟
- نحوه برطرف کردن درد آبسه
- درمان های آبسه دندان
- چه عواملی باعث آبسه دندان می شود؟
- نحوه جلوگیری از آبسه دندان
علائم آبسه دندان
علائم آبسه کردن دندان یا آبسه لثه ممکن است به چند شکل بروز کند. در ادامه این علائم به صورت موردی ذکر شده اند.
- یک درد شدید و تپنده در دندان یا لثه آسیب دیده که ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شده و به تدریج بدتر شود.
- دردی که در گوش، فک و گردن شما در سمت دندان یا لثه آسیب دیده منتشر می شود.
- دردی که هنگام خوابیدن بدتر شده و حتی ممکن است خواب شما را مختل کند.
- قرمزی و تورم صورت
- حساس، بی رنگ یا شل شدن دندان ها
- لثه های براق، قرمز و متورم
- حساس شدن به غذا یا نوشیدنی گرم یا سرد
- بوی بد دهان یا طعم نامطبوع دهان
این ها علائمی است که در مراحل اولیه آبسه دندان خود را نشان می دهند. اما گسترش عفونت می تواند ایجاد تب یا ناراحتی کند. همچنین ممکن است باز کردن دهان را برای شما مشکل کرده و مشکلاتی را برای بلع یا تنفس به وجود آورد.
در صورت ابتلا به آبسه دندان چه باید کرد؟
اگر فکر می کنید آبسه دندان دارید باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که مراجعه به پزشک عمومی نمی تواند در این مورد کمکی به شما کند. اما اگر دچار تب شده اید و یا در تنفس مشکل دارید، بهتر است با اورژانس تماس بگیرید تا در کوتاهترین زمان ممکن شما را به متخصص برساند.
برطرف کردن درد آبسه تا مراجعه به دندانپزشک
اگر دندان شما آبسه کرده است؛ در فاصله زمانی که از دندانپزشک خود وقت گرفته اید تا زمانی که به او مراجعه کنید می توانید از داروهای مسکن برای تسکین درد خود استفاده کنید. ایبوپروفن یک مسکن رایج برای تسکین درد آبسه دندان است. اما اگر به دلالیلی منع مصرف این دارو را دارید می توانید از پاراستامول به جای آن استفاده کنید. به یاد داشته باشید که نباید به کودکان زیر 16 سال آسپرین بدهید.
اگر دردتان با یک مسکن برطرف نشد، می توانید به سراغ بروشورهای دارو بروید. از این طریق می توانید میزان دوز مصرفی مجاز را برای کاهش درد خود تشخیص دهید. باید به یاد داشته باشید که این مورد برای کودکان زیر 16 سال ممکن است خطرناک باشد. موارد زیر هم در برطرف کردن درد می توانند کمک کننده باشند:
- اگر دردتان با خوردن غذا یا نوشیدنی های خیلی گرم یا سرد تشدید می شود، از خوردن آن ها خودداری کنید.
- سعی کنید در صورت امکان غذاهای خنک و نرم بخورید. همچنین برای جویدن از سمت سالم دهان خود استفاده کنید.
- از مسواک نرم استفاده کرده و به طور موقت از به کار بردن نخ دندان در اطراف دندان آسیب دیده خودداری کنید.
هرچند این اقدامات می توانند در تسکین درد شما تاثیرگذار باشند، اما هرگز نباید از آن ها برای به تاخیر انداختن زمان مراجعه به دندانپزشک استفاده کنید.
درمان آبسه دندان
آبسه دندان با از بین بردن منبع عفونت و تخلیه چرک درمان می شوند. بسته به محل آبسه و شدت عفونت، درمان های احتمالی عبارت اند از:
- کشیدن دندان آسیب دیده (این مورد در صورتی لازم می شود که درمان کانال ریشه امکانپذیر نباشد.)
- درمان کانال ریشه (این مورد روشی برای از بین بردن آبسه از ریشه دندان است که قبل از پر کردن و آب بندی دندان انجام می شود.)
- برش و تخلیه (در مواردی برای تخلیه چرک یک برش کوچک در لثه ایجاد می شود. اما این مورد یک درمان موقتی است و ممکن است رفع آبسه به درمان های بیشتر نیاز داشته باشد.)
برای درمان آبسه دندان با استفاده از این روش ها معمولا از بی حسی موضعی استفاده می شود. اما در موارد پیشرفته تر و به تشخیص پزشک ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی پیدا کنید. به طور معمول آنتی بیوتیک ها برای آبسه دندان تجویز نمی شوند. اما در صورت گسترش عفونت یا افزایش شدت آن ممکن است از آنتی بیوتیک استفاده شود.
چه عواملی باعث آبسه دندان می شود؟
دهان شما پر از باکتری هایی است که بر روی دندان شما یک لایه چسبناک به نام پلاک ایجاد می کنند. اگر دندان های خود را تمیز نگه ندارید، اسیدهای تولید شده توسط باکتری های موجود در پلاک می توانند به دندان ها و لثه های شما آسیب برسانند و در نتیجه منجر به پوسیدگی دندان یا بیماری لثه شوند. موارد زیر می تواند احتمال ابتلا به آبسه دندان را افزایش دهد:
- بهداشت ضعیف دهان و دندان(مسواک نزدن به صورت مرتب و استفاده نکردن از نخ دندان می تواند باعث جمع شدن پلاک بر روی دندان شما شود.)
- مصرف مقدار زیادی غذا و نوشیدنی شیرین و نشاسته ای (این مورد می تواند رشد باکتری های تولیدکننده پلاک را تسریع کرده و در نتیجه منجر به ایجاد پوسیدگی و آبسه شود.)
- آسیب یا جراحی قبلی روی دندان یا لثه ها (وجود قسمت های آسیب دیده یا مجروح در دندان یا لثه می تواند باعث تجمع باکتری ها و در نتیجه ایجاد پلاک شود.)
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف (این مورد شامل افرادی می شود که به برخی از بیماری های زمینه ای مانند دیابت مبتلا هستند و یا برای درمان بیماری خود از داروهای استروئیدی یا شیمی درمانی استفاده می کنند.)
چگونه از آبسه دندان جلوگیری کنید؟
با سالم نگه داشتن دندان ها و لثه ها می توانید خطر ابتلا به آبسه دندان را کاهش دهید. برای این کار شما باید:
- حداقل یک بار در روز از نخ دندان یا مسواک برای تمیز کردن بین دندان ها و زیر خط لثه استفاده کنید.
- دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید دو بار در روز مسواک کنید. برای هر بار مسواک زدن حداقل باید دو دقیقه وقت صرف کنید.
- بعد از مسواک زدن از شستن دهان با آب یا دهان شویه خودداری کنید. زیرا این کار باعث از بین رفتن لایه محافظ خمیر دندان می شود. پس از مسواک زدن تنها باید خمیر دندان اضافه را بیرون بریزید.
- مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و نشاسته ای را به ویژه بین وعده های غذایی یا کمی قبل از خواب کاهش دهید.
- به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند بر اساس سلامت دهان و دندان شما اقدامات لازم را برای پیشگیری از گسترش عفونت انجام دهد.
دکتر صفورا امامی یکی از بهترین اندودنتیست‌های ایران است که می‌تواند با بهره‌گیری از تخصص خود درمان روت کانال را با بهترین کیفیت برای شما انجام داده و تمامی فرایندهای تشخیص تا پس از درمان را به شما عرضه کند.
