دوران بارداری یک مرحله مهم و حیاتی در زندگی هر زن است که باعث تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی مخصوصی در آنها می‌شود. در این مدت، سلامت عمومی و بهداشت شخصی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از جوانب مهم مراقبت از خود و جنین در نظر گرفته می‌شود. یکی از جوانب مهم سلامت در دوران بارداری، بهداشت دهان و دندان‌ها است. مراقبت از دندان‌ها در این مرحله، نه تنها برای بهبود سلامت دهان و دندان‌ها بلکه برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است در این دوران به وجود آید، ضروری است.
در این مقاله از وب سایت دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی دندان و جراحی انتهای ریشه دندان، به بررسی ارتباط بین بارداری، درد دندان و راهکارهای پیشگیری و درمان درد دندان در دوران بارداری خواهیم پرداخت. همچنین، توصیه‌ها و راهکارهایی برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها در این مرحله مهم زندگی آورده شده است. پیشنهاد می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.
علت دندان درد در بارداری
علت دندان درد در دوران بارداری می‌تواند با عوامل مختلفی مرتبط باشد. در زیر به عواملی که ممکن است به درد دندان در بارداری منجر شوند اشاره کرده‌ایم:
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، سطح هورمون‌ها در بدن به طور طبیعی افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌توانند به تغییرات در دهان و دندان‌ها منجر شوند، از جمله تورم و خوشه شدن لثه‌ها که ممکن است به درد دندانی منجر شود.
- ترشح اسیدهای معده: در برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری ترشح اسیدهای معده افزایش یابد که می‌تواند به طور مستقیم به سطح اسیدی دهان و دندان‌ها آسیب زده و باعث دندان درد شود.
- تغذیه نامناسب: رژیم غذایی نامناسب و نبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم می‌تواند به مشکلات دندانی منجر شود. در دوران بارداری، نیاز به کلسیم و ویتامین D بالاست که برای سلامت دندان‌ها ضروری است.
- تنش و استرس: استرس و فشار ناشی از تغییرات درونی و بیرونی در دوران بارداری می‌تواند به درد دندان منجر شود.
- ترشح بیش از حد پلاک دندان: در دوران بارداری، ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و ترشح بیش از حد پلاک دندان، دندان‌ها حساسیت بیشتری به عوامل خارجی داشته باشند.
آیا ویار و حالت و تهوع در بارداری باعث دندان درد می‌شود؟
بله، با بازگشت مواد معده به داخل دهان، اسید معده نیز با سطح دندان‌ها تماس پیدا می‌کند و آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تکرار این تهوع‌ها و عدم انجام شستشوی کامل بعد از حالت تهوع، باعث خرابی و پوسیدگی دندان‌ها می‌گردد. حتماً توجه داشته باشید که در ابتدا بعد از استفراغ فقط دهان و دندان‌ها را بشویید و بلافاصله مسواک نزنید تا به دندان‌های نرم شده ناشی از اسید معده آسیبی وارد نکنید. یک ساعت بعد می‌توانید مسواک بزنید.
بیشتر بخوانید: مراقبت های دندان قبل از بارداری؛ کلیک کنید.
درمان دندان درد در بارداری
درمان درد دندان در دوران بارداری باید با احتیاط و توجه به سلامت شما و نوزاد صورت گیرد. در ادامه چند نکته برای درمان دندان درد در دوران بارداری آورده شده است:
- مشاوره با دندانپزشک: اگر با درد دندان در بارداری مواجه شدید، ابتدا با دندانپزشک خود مشاوره کنید. او می‌تواند علت درد را تشخیص داده و تصمیم بگیرد که آیا لازم است درمانی انجام شود یا خیر.
- استفاده از درمان‌های ایمن: در صورتی که دندانپزشک تشخیص داده که درمان لازم است، معمولاً از درمان‌های ایمن استفاده می‌شود. این ممکن است شامل استفاده از داروهای خوراکی یا بی حس کننده‌های موضعی باشد که برای بارداری ایمن هستند.
- رعایت بهداشت دهانی: به رعایت مراقبت‌های بهداشت دهانی مانند مسواک زدن دو بار در روز و استفاده از شوینده‌های دندان مناسب توجه داشته باشید. همچنین، استفاده از محافظ دندان برای کاهش خراشیدگی دندان‌ها مفید است.
- کنترل ترشح اسیدهای معده: اگر ترشح اسیدهای معده افزایش یافته و به دندان‌ها آسیب می‌رساند، از روش‌های کنترلی مانند مصرف مکمل‌های آلکالاین و مصرف داروی مجاز بعد از غذا استفاده کنید.
- استفاده از دارو: در صورتی که داروهای دندانی یا رشته‌های دندانی توصیه شده، از دارو و قرص‌ها با توجه به نظر دندانپزشک استفاده کنید.
- کنترل استرس: استرس و تنش می‌تواند باعث دندان درد در بارداری شود. تمرینات آرامش بخش مانند ماساژ، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.
حتماً پیشنهاد می‌شود که همیشه با دندانپزشک خود در مورد هر درد دندانی و هر درمانی که ممکن است نیاز باشد، مشورت کنید. او می‌تواند درمانی ایمن و مناسب را برای شما در نظر بگیرد تا سلامت شما و نوزادتان حفظ شود.
گاهی اوقات برخی تکنیک‌های خانگی مانند استفاده از سیر خام، مصرف برگ اسفناج به صورت خام، عدم مصرف خوراکی‌های حساسیت زا مانند شکلات، شیرینی، خرما و...، جویدن میخک به صورت خام و استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش دندان درد در بارداری کمک کند. با این حال بهتر است با پزشک خود مشورت کرده تا راهنمایی‌های لازم برای درمان‌های خانگی را به شما توصیه کند.
دکتر صفورا امامی | بهترین متخصص درمان ریشه دندان در تهران
داروهای مناسب برای دندان درد در بارداری
در دوران بارداری، باید با احتیاط و با توجه به سلامت خود و نوزادتان از داروها استفاده کنید. اگر با درد دندانی مواجه شوید و نیاز به دارو دارید، بهتر است که ابتدا با دندانپزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند داروی مناسبی برای شما تجویز کند که برای بارداری ایمن باشد. در اینجا تعدادی از داروهای ایمن و معمولاً توصیه شده برای کنترل درد دندان در دوران بارداری را معرفی کرده‌ایم؛ به هیچ عنوان بدون نظر پزشک از این داروها استفاده نکنید:
- استفاده از استامولول (پاراستامول): پاراستامول یک داروی ایمن است که معمولاً برای کاهش درد و تب استفاده می‌شود. با اجازه پزشک، می‌توانید آن را در دوران بارداری مصرف کنید. اما دقت داشته باشید که مقدار و زمان مصرف را باید به دقت به توصیه پزشک دنبال کنید.
- ایبوپروفن (مثل ادویل یا ایبوپروفن): ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب معمولاً استفاده می‌شود، اما در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، به ویژه در دوران سه ماهه اول. در موارد ضروری، تنها با تجویز و نظر پزشک مصرف کنید.
- آموکسی سیلین (آنتی‌بیوتیک): اگر درد دندانی ناشی از عفونت باشد، پزشک ممکن است برای شما آنتی‌بیوتیک نظیر آموکسی سیلین تجویز کند. این دارو برای کنترل عفونت‌های دندانی معمولاً ایمن است.
- داروهای ضد التهاب دهانی: برخی دندانپزشکان ممکن است داروهای ضد التهاب دهانی مانند ژل کلوکسامول یا رینس‌های دهانی ضد التهاب توصیه کنند. این داروها به موقعیت خاص دندان دردی خود کمک می‌کنند.
- کرم‌های موضعی مخصوص دندان‌ها: برخی کرم‌ها و ژل‌های دندانی ضد درد و تسکین‌دهنده مخصوص بارداری موجود هستند. از این محصولات تنها با مشورت دندانپزشک یا پزشک استفاده کنید.
همچنین، برای حفظ سلامت دندان‌ها و کاهش درد دندانی در دوران بارداری، مراقبت منظم از دندان‌ها و معاینات دندانپزشکی راهکارهای موثری هستند. هر گونه تغییر در رژیم دارویی و مصرف داروها را با پزشک خود در میان بگذارید تا سلامت شما و نوزادتان حفظ شود.
پیشگیری از دندان درد در بارداری
پیشگیری از دندان درد در دوران بارداری بسیار مهم است تا سلامت دندان‌ها و راحتی شما در این مرحله حفظ شود. در زیر چند راهکار برای پیشگیری از دندان درد در دوران بارداری آورده شده است:
- مراقبت منظم از دندان‌ها: دندان‌ها را دو بار در روز با مسواک و خمیر دندان به دقت تمیز کنید. این عمل به از بین بردن پلاک دندان و پیشگیری از ترشح اسیدهای معده کمک می‌کند.
- مصرف مواد غذایی مناسب: به رژیم غذایی خود توجه کنید و مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D مصرف کنید. این مواد معدنی برای سلامت دندان‌ها ضروری هستند.
- مصرف آب کافی: آب نه تنها برای سلامت دندان‌ها بلکه برای سلامت کلی بدن شما نیز حیاتی است. مصرف آب کافی می‌تواند از ترشح اسیدهای معده جلوگیری کند.
- پرهیز از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های آسیب‌رسان: مصرف مواد شیرین، نوشابه‌ها و ترشی‌های اسیدی را به حداقل برسانید. این مواد می‌توانند به دندان‌ها آسیب بزنند و باعث دندان درد در بارداری ایجاد کنند.
- مراقبت‌های دندانی: اگر مشکلات دندانی مانند عفونت یا التهاب لثه دارید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید و درمان لازم را در دوران بارداری انجام دهید. برای روش‌های درمان عفونت لثه کلیک کنید و بیشتر بخوانید.
- کاهش استرس: تمرینات آرامش بخش مانند یوگا، ماساژ و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند. استرس می‌تواند باعث درد دندان شود.
- مشاوره با دندانپزشک: برای پیشگیری از دندان درد در بارداری با دندانپزشک خود مشاوره کنید. برنامه‌ریزی مراقبت‌های دندانی و نکاتی که دندانپزشک ارائه می‌دهد می‌تواند کمک کننده باشد.
مراقبت از دندان‌ها در دوران بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا مشکلات دندانی می‌توانند به سلامت کلی شما و نوزادتان آسیب برسانند. برای حفظ سلامت دندان‌ها و پیشگیری از درد دندانی، مراقبت به موقع و مداوم ضروری است.
آیا دندان درد دوران بارداری باید حتماً درمان شود؟
تحمل درد ناشی از دندان‌های خراب و یا آسیب‌دیده در دوران بارداری اصلاً توصیه نمی‌شود و نباید به هیچ عنوان درمان درد دندان را به بعد از زایمان موکول کرد. با دریافت زمان معاینه از یک متخصص دندانپزشکی معتبر، می‌توانید معاینه دندان‌های خود را انجام دهید و با توجه به شرایط خرابی یا پوسیدگی که متخصص تشخیص داد، از فرآیند درمانی مناسب استفاده کنید. روش‌هایی مانند استفاده از دارو، استفاده از اشعه ایکس و... از جمله این راه‌های درمانی هستند.
البته درمان اشعه ایکس در شرایط نهایی تجویز می‌شود که امکان دیگری وجود نداشته باشد. در این مرحله برای بدن مادر از لباس مخصوصی که دارای عایق سربی است استفاده می‌شود تا آسیبی به جنین وارد نشود. در مورد مصرف دارو، به این نکته توجه داشته باشید که در کنار تسکین درد دندان، احتمال ایجاد عوارض دارویی نیز وجود دارد. پس قبل از مصرف هرگونه دارو باید با متخصص دندانپزشکی و همچنین متخصص زنان مشورت کنید و تنها از داروهای تسکین دهنده درد که توسط متخصص توصیه می‌شود، استفاده کنید.
انجام فرآیندهای درمانی معمول مانند عصب‌کشی و پر کردن دندان در دوران بارداری امکان‌پذیر است و به خودی خود خطری ندارد. اما برخی از درمان‌ها مانند عفونت شدید لثه ممکن است احتمال ایجاد زایمان زودرس را در پی داشته باشد. بنابراین، فرد باید در دوران بارداری برای دندان به صورت کامل تحت نظر متخصص دندانپزشکی باشد.
آیا رفتن به دندان پزشکی در دوران بارداری خطرناک است؟ کلیک کنید.
کلام پایانی
در پایان، در دوران بارداری مراقبت از دندان‌ها و پیشگیری از دندان درد اهمیت زیادی دارد. حفظ بهداشت دهان و دندان، مصرف مواد غذایی مناسب و مشاوره با دندانپزشک در مواجهه با هر نوع درد دندانی از مواردی است که می‌تواند به سلامت دندان‌ها و راحتی شما در دوران بارداری کمک کند.
در صورت لزوم، با مشورت دندانپزشک و پزشک متخصص زنان، درمان مناسب انجام شده و داروهای تسکین دهنده درد که به ایمنی بارداری صدمه نمی‌زنند، استفاده می‌شود. همچنین، نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که مراقبت از دندان‌ها در دوران بارداری بهره‌گیری از خدمات حرفه‌ای دندانپزشکی و پزشکان متخصص است که باعث حفظ سلامت شما و نوزادتان خواهد شد.
به هر حال، اگر هنوز هم سوالی در مورد دندان درد در بارداری دارید، می‌توانید از طریق فرم مشاوره با مشاورین ما در کلینیک دکتر صفورا امامی ارتباط برقرار کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.