پس از یک درمان موفقیت آمیز عصب کشی دندان، دندان باید به روند طبیعی خود بازگردد و هرگونه دردی برطرف شود. البته ایجاد اختلال در بافت اطراف ریشه دندان شما، پس از درمان کانال ریشه و احساس حساسیت و زخم در اطراف آن، کاملاً طبیعی است. اما از کجا می‌دانید که این ناراحتی، بخشی طبیعی از روند بهبودی است یا چیزی است که باید نگران آن باشید؟
در این مطلب از دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و درمان ریشه، قصد داریم به علل درد دندان پس از عصب کشی و راهکارهای آن بپردازیم و برخی از دلایل درمان ناموفق ریشه را عنوان کنیم.
پس از عصب کشی دندان چه مقدار درد خواهیم داشت؟
پس از عصب کشی دندان، بسیار طبیعی است که دندان درد داشته باشد. عصب کشی شامل تمیز کردن عمیق داخل کانال دندان یا محفظه داخلی ریشه دندان شماست که می‌تواند باعث تحریک اعصاب و لثه‌های اطراف آن شود. البته این درد نباید تا ابد ادامه داشته باشد چرا که دندان عصب‌کشی می‌شود تا شما از درد مربوط به دندان خراب یا شکسته خود خلاصی پیدا کنید.
احساس درد خفیف تا متوسط آن هم برای چند روز پس از عصب کشی طبیعی است. هر دردی بیش از این در این نقطه، ممکن است به دلیل تمیز کردن اضافی کانال‌ها یا سایر اقدامات دندانپزشک شما باشد.
دوره نقاهت اولیه بعد عصب کشی
در گذشته، درمان کانال‌های ریشه بسیار دردناک بود. به همین دلیل، بسیاری از افراد گاهی اوقات از چنین روش‌هایی اجتناب می‌کردند. اما در حال حاضر، دندانپزشکان با اقدامات تسکین دهنده درد می‌توانند به کاهش میزان دردی که در حین عمل احساس می‌کنید، به شما کمک کنند. قبل از شروع روند، دندانپزشک شما از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند که درد را به حداقل می‌رساند. در حین تمیز کردن، ممکن است هنوز احساس فشار کنید. اما در طول عمل واقعی، نباید درد داشته باشید. با از بین رفتن بی حسی موضعی بعد از درمان ریشه، ممکن است احساس درد و حساسیت خفیف داشته باشید که مربوط به روند تمیز کردن است.
در طی مراحل تمیز کردن، دندان پزشک شما یک سوراخ کوچک در تاج دندان ایجاد می‌کند و پالپ بیمار را در داخل محفظه پالپ دندان تمیز می‌کند. به هر حال، هر گونه درد و حساسیت به دنبال درمان ریشه دندان، نباید بیشتر از چند روز طول بکشد.
از آنجا که دردی که پس از درمان ریشه احساس می‌شود معمولا خفیف است، برای تسکین فقط به داروهای مسکن بدون نسخه نیاز خواهید داشت و داروهایی مثل استامینوفن و ایبوبروفن می‌تواند مشکل شما را حل کند. البته پیش از مصرف این داروها حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این داروها با مکمل‌ها یا نسخه‌هایی که از قبل مصرف می‌کنید تداخل ندارند. دقت کنید بلافاصله بعد از درمان ریشه، از جویدن غذاهای سخت خودداری کنید. زیرا این امر می‌تواند درد بیشتری را القا کند.
پنج دلیل شایع برای درد دندان پس از درمان کانال ریشه
چه موقع به دنبال کمک باشید؟
درد کانال ریشه باید با گذشت زمان و پس از چند روز کاهش پیدا کند. اگر هنوز درد یا تورم دارید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان ریشه دندان اکثر افراد، برای موفقیت به بیش از یک جلسه نیاز دارد. در موارد شدید حتی ممکن است به جلسات تمیزکاری بیشتری هم نیاز داشته باشد. درد مکرر می تواند شاخص این موضوع باشد. با این حال، با استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه، علائم شما باید کاهش پیدا کند.
هنگامی که دندان شما کاملا درمان شد، دندانپزشک ممکن است یک تاج در بالای آن قرار دهد. این تاج می‌تواند از فلز یا پرسلان ساخته شود. این ایده در اینجا به جهت جلوگیری از آسیب دیدگی دندان‌های ظریف در آینده است. گاهی اوقات با عادت به تاج تازه‌ای که ایجاد شده، درد یک عارضه جانبی موقتی است.
مدیریت درد دندان
درد فراتر از چند روز پس از درمان ریشه، باید توسط دندانپزشک برطرف شود. فراتر از مصرف موقت داروها، موارد دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید برای کنترل درد کانال ریشه انجام دهید. مراقبت از دندان‌ها یک امر ضروری است و تا زمانی که درد شما بهبود نیابد، باید از خوردن غذاهای سفت و ترد خودداری کنید. ترک سیگار نیز می‌تواند کمک کننده باشد. حتی ممکن است فعالیت‌های تسکین دهنده استرس را به عنوان روشی برای کنترل درد در نظر بگیرید. مدیتیشن، یوگا و تای چی، همگی روش‌هایی هستند که می‌توانند تمرکز شما را بر روی درد دندان کاهش دهند.
یک درمان عصب کشی موفق، تنها برای چند روز درد خفیف ایجاد می‌کند. این درد موقتی است و تا زمانی که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، باید خود به خود برطرف شود. اگر درد بیش از سه روز طول کشید، باید برای پیگیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای سلامت دهان و دندان بعد از عصب کشی
اقدامات خوب بهداشت دهان و دندان می‌تواند به کاهش درد ناشی از کانال ریشه کمک کند. همچنین می‌تواند باعث محافظت از تاج جدید دندان شما در طی سالیان طولانی شود. ولی به هر حال یکسری نکات را اصلاً نباید فراموش کنید. به عنوان مثال، غذاهای بیش از حد سفت به خصوص بعد از درمان کانال ریشه نخورید. دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. مسواک را حتماً با حرکات دورانی ملایم حرکت دهید تا دندان‌های شما بدون تشدید درد تمیز شوند.
برای جلوگیری از عفونت‌هایی که ممکن است در آینده برای دندان شما اتفاق بیفتد، یک بار در روز نخ دندان بکشید. مقدار غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های مصرفی خود را کاهش دهید و در کل برای کمک به حفظ سلامت دندان‌ها و پیشگیری از عفونت، یک برنامه‌ریزی منظم برای تمیز کردن دندان‌های خود داشته باشید.
واقعیت‌هایی در مورد درد دندان پس از درمان ریشه
همانطور که گفته شد، بیشتر افراد درمان کانال ریشه و عصب کشی دندان را با درد و ناراحتی زیادی همراه می‌دانند. با این حال، درد بیش از حد طبیعی نیست. فن آوری مدرن و استفاده از داروهای بیهوشی، این روش را سریع، ایمن و به طور معمول بدون درد کرده است و راهی عالی برای کمک به نجات دندان طبیعی است. هر کسی که دندان درد دارد، باید سریع به دندانپزشک مراجعه کند تا از بدتر شدن عفونت، تشکیل آبسه یا گسترش آن در کل سیستم ریشه دندان جلوگیری کند. اکثر افراد گزارش می‌کنند که بعد از درمان ریشه احساس حساسیت کمی دارند. دلایل مختلفی برای این امر وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
بافت اطراف لثه همچنان متورم و ملتهب است: حتی اگر دندان پزشک شما، ریشه عصب دندان را از دندان خارج کرده باشد. هنوز اعصاب کوچکی در رباط‌ها و بافت اطراف دندان وجود دارد. وقتی این ناحیه ملتهب است، می‌تواند باعث درد و ناراحتی بیمار شود.
آسیب از طریق ابزار: این امکان وجود دارد که وسیله‌ای که دندانپزشک برای پاکسازی کانال ریشه از آن استفاده می‌کند، سهوا به بافت حساس اطراف آسیب وارد کرده باشد.
پرکردگی موقتی زیاد: این مورد زمانی پیش می‌آید که دندانپزشک پرکننده موقت را گذاشته و آنها را به اندازه کافی صاف نکرده است. اگر پر کردگی حتی کمی بیشتر از دندان اطراف باشد، می‌تواند باعث گزش شدید دهان در آن نقطه شود که باعث زخم شدن دندان می‌شود. در بیشتر موارد، حساسیت و ناراحتی مرتبط با کانال ریشه، باید طی چند روز از بین برود. اگر بهبودی صورت نگیرد یا اگر با مصرف مسکن یا اقدامات خانگی باز هم درد شدید است و برطرف نمی‌شود، مهم است که برای ارزیابی با یک متخصص دندانپزشکی تماس بگیرید.
عصب کشی ناموفق
یک کانال اضافی یا انسداد، ممکن است باعث ایجاد یک درمان ریشه نام موفق شود. امروزه خوشبختانه اکثر درمان‌های ریشه موفق هستند. با این حال در درمان‌های ناموفق کانال ریشه، فرد درد بیشتری را تجربه می‌کند. دلایل زیادی وجود دارد که این اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال:
- - ترمیم شروع به نشت می‌کند.
- - بهداشت دهان و دندان ضعیف است.
- - خراب شدن دندان و مواد آب بندی شده با گذشت زمان.
- - وجود یک کانال اضافی در دندان که متخصص ریشه نمی‌تواند آن را ببیند.
- - انسدادی مانند کانال ریشه منحنی که از تمیز شدن کامل کانال جلوگیری می‌کند.
- - ترک‌های عمودی دندان
- - خطای دندانپزشک یا اندودنتیست
اگر علت درد به دلیل از دست رفتن کانال باشد، متخصص ریشه دندان باید دندان را باز کند، پرکردن را برداشته وکانال را پیدا کند. اگر دندان دارای شکستگی عمودی باشد، دندان پزشک مجبور است دندان را بردارد. اگر فردی پس از درمان ریشه دچار التهاب یا عفونت مداوم شود، ممکن است به یک روش جراحی به نام برداشتن انتهای ریشه نیاز داشته باشد.
برای تعیین وقت ملاقلات (ویزیت) با شماره‌های مطب دکترا صفورا امامی تماس بگیرید؛ 02126255102 و 02126255088
چگونه می‌توان فهمید که یک عصب کشی ناموفق داشته‌ایم؟
در یک درمان ریشه ناموفق، علائم بر روی همان دندانی که تحت درمان قرار گرفته است یا در ناحیه اطراف آن مانند لثه‌های اطراف تاثیر می‌گذارد. علائم و نشانه‌های معمول درمان کانال ریشه ناموفق عبارتند از: حساسیت یا تورم، درد هنگام گاز گرفتن، تاول یا برآمدگی شبیه جوش در داخل دهان، افزایش تحرک دندان.
چه عواملی باعث خرابی کانال ریشه می شود؟
نارسایی کانال ریشه به این دلیل اتفاق می‌افتد که، باکتری‌ها در داخل کانال ریشه باقی می‌مانند یا پس از درمان راهی برای ورود مجدد به دندان پیدا می‌کنند. برخی از دلایل خرابی کانال ریشه عبارتند از: نشت یا جابجایی دندان پر شده یا تاج دندان، پوسیدگی دندان، حفره یا بیماری پریودنتال، حذف ناقص باکتری‌ها به دلیل تغییر اندازه و شکل کانال ریشه.
دقیقاً مانند سایر دندان‌های شما، دندانی که عصب کشی شده است در معرض پوسیدگی قرار دارد و باید با رعایت بهداشت دهان و دندان، از آن نگهداری شود. دهان شما پر از باکتری است و اگر مراقبت‌های خوراکی مناسب انجام نشود، خطر پوسیدگی وجود دارد. این پوسیدگی می‌تواند دسترسی مجدد باکتری‌ها به دندان شما را فراهم کند. دندانی که کانال ریشه درمانی داشته باشد، دیگر عصب فعال ندارد و بر خلاف دندان طبیعی، این بدان معنا است که حفره احساس نمی‌شود یا دردی از خود نشان نمی‌دهد. به همین دلیل، پس از درمان کانال ریشه، مراقبت بیشتر برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندان‌ها و حفظ قرار ملاقات‌های منظم دندان پزشکی، برای اطمینان از سلامتی دندان‌ها بسیار ضروری است.
پیچیدگی کانال ریشه
یکی دیگر از دلایل مهم عدم موفقیت درمان کانال ریشه این است که، کانال‌های ریشه دندان شما به طور جزئی درمان شده‌اند. ریشه از نظر شکل و اندازه می‌تواند متفاوت باشد و این باعث می‌شود برخی کانال‌ها به سختی بتوانند مکان یابی و درمان شوند. اگر تنها بخشی از ریشه درمان شود، RCT احتمالاً از بین می‌رود و دندانپزشک شما ممکن است در موارد پیچیده ترجیح دهد که به یک متخصص اندودنتیکس مراجعه کنید.
کانال‌های ریشه (قرمز سایه‌دار در بالا) می‌توانند طیف وسیعی از ساختارها و اشکال مختلف پیچیده را نشان دهند. برخی از دندان‌ها هم می‌توانند کانال‌های اضافی داشته باشند. این کانال‌های ریشه‌های اضافی، به عنوان کانال‌های جانبی شناخته می‌شوند و اگر به طور مناسب قرار نگیرند، می تواند محلی برای شکوفایی باکتری‌ها فراهم کنند.
دوام دندان عصب کشی شده
عصب کشی یا درمان ریشه دندان چگونه انجام می‌شود؟
درمان ریشه معمولاً توسط متخصص ریشه یا متخصص مراقبت از قسمت داخلی دندان انجام می‌شود. به طور معمول، متخصص رادیولوژی و عکسبرداری، از طریق اشعه ایکس دندان شما را برای عصب کشی آماده می‌کند. در مرحله بعد، دندانپزشک بی‌حسی موضعی برای بی حس شدن دندان می‌دهد و یک پوشش محافظ (سد لاستیکی)، در دهان فرد قرار می‌دهد، تا دندان آسیب دیده را جدا کرده و از بقیه دندان‌ها محافظت کند.
متخصص ریشه برای دسترسی به ساختارهای ظریف داخل آن، در قسمت بالای دندان شکاف ایجاد می‌کند. سپس دندانپزشک با استفاده از ابزارهای بسیار کوچک، پالپ را از محفظه و کانال‌های ریشه خارج می‌کند. بعد از آن، دندانپزشک کانال‌های ریشه را تمیز می‌کند و شکل می‌دهد تا فضای لازم برای پرکردن و احتمالاً یک پایه برای حمایت از دندان ایجاد شود. متخصص ریشه، کانال ریشه را با ماده‌ای لاستیکی مانند به نام گوتاپرکا پر می‌کند و سپس یک چسب در بالای گوتاپرکا قرار می‌دهد تا در داخل دندان مهر و موم شود. در ادامه کار، دندانپزشک شما برای محافظت از داخل دندان در حین ترمیم، یک پرکننده موقتی روی دندان قرار می‌دهد.
فردی که تحت درمان کانال ریشه قرار گرفته است، برای برطرف شدن موقت پر کردن، باید مجدداً به دندانپزشک مراجعه کند. در این مرحله، دندان پزشک یا یک تاج دائمی قرار می‌دهد یا ترمیم دیگری روی دندان انجام می‌دهد. هنگامی که درمان ریشه کامل شد، دندان باید به عملکرد طبیعی برگردد و دیگر دردی ایجاد نکند.
در این مقاله از دکتر صفورا امامی، متخصص درمان ریشه، به بررسی علل درد دندان پس از عصب کشی و راهکارهای آن پرداخته شد. درمان کانال ریشه، هرسال میلیون‌ها بار انجام می‌شود. در اکثر موارد، درمان ریشه دندان با موفقیت انجام شده و می‌تواند دندان آلوده یا آسیب دیده را نجات دهد. فناوری‌های جدید و داروهای بیهوشی، به راحت‌تر انجام شدن این عمل کمک می‌کند. اما افرادی که به هر دلیلی دردی شدید یا پایدار را تجربه می‌کنند، باید برای ارزیابی بیشتر، هر چه سریعتر به یک دندانپزشک ماهر مراجعه نمایند.
