ترمیم دندان با استفاده از آمالگام (Amalgam) یکی از روش‌های شایع در علوم دندانپزشکی برای پر کردن و تعمیر دندان‌های مختلف است. آمالگام یک جوش فلزی است که از ترکیبی از قلع، نقره، جیوه و برخی فلزات دیگر تشکیل شده است. این مواد فلزی به دندان‌ها مقاومت و استحکام بالا می‌بخشند و قابلیت استفاده در ترمیم‌های با سطح باریک را دارند.
پر کردن دندان با آمالگام یک فرآیند چند مرحله‌ای است که نیازمند مهارت و تخصص دندانپزشک است. این روش عموماً برای ترمیم دندان پوسیده، شکسته یا دچار خراش شده استفاده میشود. همچنین، آمالگام به دلیل هزینه نسبتاً کمتر و مقاومت بالا، در برخی مناطق و ترمیم‌های بزرگ استفاده میشود. در این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی، در مورد استفاده از آمالگام برای ترمیم دندان و مزایا و معایب پر کردن دندان با آمالگام نقره ای صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
پرکردن دندان با نقره یا آمالگام
در حال حاضر، استفاده از نقره (به عنوان نمونه آمالگام) برای پرکردن دندان‌ها در تمام جهان به شدت کاهش یافته و به عنوان یک روش قدیمی تلقی میشود. این روش در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما با پیشرفت علم دندانپزشکی، مصالح دیگری مانند composite (کامپوزیت) و پرسلین (porcelain) برای پرکردن دندان‌ها معمول شده‌اند.
امروزه، روش‌هایی مانند پرکردن با کامپوزیت یا پرسلین برای بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها استفاده می‌شوند. این مصالح به شدت شبیه به رنگ و ساختار طبیعی دندان هستند و می‌توانند به عنوان درمان‌های زیبایی استفاده شوند. همچنین، این روش‌ها برای بهبود دوام و استحکام دندان نیز بسیار موثر هستند.
مراحل ترمیم دندان با آمالگام
مراحل ترمیم دندان با آمالگام عموماً شامل مراحل زیر است:
1- مشاوره و بررسی: در این مرحله، دندانپزشک نیازهای شما را مورد بررسی قرار داده و در جلسه مشاوره توضیحاتی درباره فرآیند ترمیم دندان با آمالگام به شما ارائه می‌دهد.
2- آماده‌سازی دندان: دندانی که قرار است با آمالگام پر شود، باید آماده شود. این شامل برداشتن بخشی از ساختار دندان مرده (اگر وجود داشته باشد) و ایجاد فضای کافی برای قرار دادن آمالگام است. دندانپزشک ممکن است از مواد خاصی برای تقویت دندان استفاده کند.
3- ایمپرسیون یا قالب گیری: پس از آماده‌سازی، دندانپزشک دندان شما را قالب گیری می‌کند. این ایمپرسیون یا قالب گیری به عنوان الگویی برای آماده سازی آمالگام استفاده میشود.
4- بند و چسباندن آمالگام: به‌محض تأیید تطابق آمالگام، دندانپزشک آمالگام را باند و با چسب مخصوص به دندان متصل می‌کند. این فرآیند باعث تثبیت آمالگام در محل پر شده شده و تأمین کارکرد صحیح و طولانی‌مدت آن خواهد شد.
5- تنظیم و اصلاح: پس از بند و چسباندن آمالگام، دندانپزشک نیازمندی‌های نهایی را بررسی کرده و ضرورت تنظیم و اصلاح آمالگام را ارزیابی می‌کند. این فرآیند شامل سفت‌کردن و ترمیم دقیق دندان است.
6- تکمیل و پولیش: پس از تنظیم و اصلاح، آمالگام به طور نهایی در جای خود محکم میشود. دندانپزشک شروع به تکمیل و پولیش آمالگام کرده تا سطح صاف و لطیفی را ایجاد کند و ظاهر طبیعی به دندان بخشد.
7- بررسی نهایی و توجیهات مراقبتی: در این مرحله، دندانپزشک اطمینان حاصل می‌کند که آمالگام به درستی نصب شده و عملکرد صحیحی دارد. همچنین، توجیهات مراقبتی برای نگهداری و بهداشت دندان‌های پر شده با آمالگام را به شما ارائه می‌دهد. این شامل راهنمایی‌هایی درباره تمیز کردن دندان‌ها، استفاده از فرش دندان و احتمالاً جلوگیری از خوردن غذا و نوشیدنی‌هایی است که ممکن است آمالگام را تحت تأثیر قرار دهند.
مهم است که توجه داشته باشید که مراحل ترمیم دندان با آمالگام ممکن است در بعضی موارد متفاوت باشد و بستگی به شرایط خاص هر فرد و تصمیمات دندانپزشک دارد. برای اطلاعات دقیق و صحیح تر در مورد فرآیند ترمیم دندان با آمالگام، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
مزایای پر کردن دندان با آمالگام
آمالگام یک نوع ماده‌ی پرکننده‌ی دندان است که شامل آلیاژهای جیوه و فلزات سنگین مثل جیوه مِرکوری میشود. این روش قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش پرکننده‌ی دندان بوده و در برخی موارد همچنان استفاده میشود. در زیر مزایای پر کردن دندان با آمالگام را بررسی کرده‌ایم:
- قدرت پرکنندگی: آمالگام توانایی پرکردن دندان‌های بزرگ و با شیب را دارد و مقاومت بالایی در برابر فشار و بارهای جویدن ارائه می‌دهد.
- مقرون به صرفه بودن: در مقایسه با سایر روش‌های پرکردن دندان، آمالگام قیمت کمتری دارد و برای افرادی که هزینه‌های درمانی مشکل‌ساز است، می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.
- مقاومت در برابر سایش: آمالگام دارای مقاومت بالا در برابر سایش و فشارهای جویدن دارد، بنابراین می‌تواند به مدت طولانی در دهان باقی بماند.
- پایداری: آمالگام به طور عمومی پایداری خوبی داشته و تحت تأثیر گرما و سرما تغییر کمی در حجم نسبت به دندان اصلی خود دارد.
- زمان اجرا: روند پرکردن با آمالگام معمولاً سریع‌تر از روش‌های دیگر است، به عنوان مثال پرکردن با کامپوزیت وقت بیشتری می‌گیرد.
با این حال، همچنان باید توجه داشت که استفاده از آمالگام در برخی موارد ممکن است محدود شده یا توصیه نشود. برای تشخیص صحیح و انتخاب بهترین روش پرکردن دندان، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کرده تا تصمیم نهایی را بگیرید.
معایب پر کردن دندان با آمالگام
استفاده از آمالگام برای پر کردن دندان‌ها همچنان با برخی معایب همراه است. در زیر به برخی از معایب پرکردن دندان با آمالگام اشاره کرده‌ایم:
- ظاهر دندان: آمالگام دارای رنگ خاکستری تیره است که به طور قابل توجهی با رنگ طبیعی دندان متفاوت است. این موضوع می‌تواند در دندان‌های قابل مشاهده باعث عدم زیبایی شود.
- حساسیت به گرما و سرما: آمالگام حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات دما (مانند مواد سرد و گرم) دارد. این ممکن است منجر به عدم راحتی و احساس درد در برخی از افراد شود. دندان حساس به گرما و سرما شما را اذیت خواهد کرد.
- نیاز به حفظ حداکثری: برای استفاده از آمالگام، نیاز به فضای کافی در دهان برای قرار دادن و تثبیت آن وجود دارد. این ممکن است در برخی موارد محدودیت‌های فضایی ایجاد کند و نیاز به حذف بخشی از ساختار سالم دندان داشته باشد.
- محتوای جیوه: آمالگام شامل جیوه است، که در صورت نبودن استانداردهای بهداشتی مناسب و مدیریت نامناسب، می‌تواند باعث آزاد شدن مقدار کمی جیوه شود. این مسئله ممکن است برای برخی از افراد نگران کننده باشد.
- عدم رنگ‌پذیری: آمالگام در طول زمان قابل اکسیده شدن است و ممکن است باعث تغییر رنگ دندان در محدوده پرکرده شود.
لازم به ذکر است که استفاده از آمالگام همچنان در برخی موارد خاص در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما با توجه به پیشرفت فناوری، روش‌های دیگر پرکردن دندان با معایب کمتر و جنبه‌های زیبایی بیشتری به بازار عرضه شده‌اند.
آیا جیوه موجود در آمالگام ضرر دارد؟
استفاده از آمالگام حاوی جیوه برای پرکردن دندان‌ها در کاربردهای دندانپزشکی به صورت معمولی بی‌خطر است. گرچه جیوه به عنوان یک عنصر سمی شناخته شده است، اما در آمالگام تبدیل به فلز جیوه است و خطرات خود را ندارد. آمالگام یک آلیاژ است که شامل ذرات فلزی نقره، قلع، مس و قلع نقره میشود. جیوه در این آلیاژ به عنوان عنصر محفوظ کننده به کار می‌رود. جیوه در آمالگام با دیگر فلزات ترکیب شده و یک ماتریس فلزی پایدار را تشکیل می‌دهد. این فرآیند تبدیل جیوه به فلز جیوه را ناشی میشود و جیوه بیشتر به صورت شیمیایی و فیزیکی با فلزات آلیاژی در آمالگام ترکیب شده است.
استفاده از آمالگام در دندانپزشکی تا به حداکثر حد ممکن جیوه را محدود و کنترل می‌کند. دندانپزشکان حرفه‌ای با رعایت استانداردهای بهداشتی و فنی، به طور دقیق اقدام به مخلوط کردن و استفاده از آمالگام میکنند تا هیچ خطری برای بیماران نداشته باشد. با این حال، لازم به ذکر است که در برخی موارد استفاده از آمالگام ممکن است منجر به حساسیت یا آلرژی شود. اگر در گذشته حساسیت به جیوه یا مواد دیگر داشته‌اید، بهتر است این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید تا گزینه‌های جایگزین را به شما ارائه دهد.
همچنین قابل ذکر است که در بعضی کشورها، استفاده از آمالگام به عنوان ماده پرکننده دندان توصیه نمی‌شود و محدودیت‌های قانونی برای استفاده از آن وجود دارد. در هر صورت، بهتر است با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های مناسب برای شرایط شخصی خود صحبت کنید.
خطر حساسیت به ماده پر کننده دندان آمالگام
استفاده از آمالگام برای پرکردن دندان‌ها در برخی افراد می‌تواند با خطر حساسیت همراه باشد. اغلب این حساسیت به عناصر فلزی موجود در آمالگام، مانند نقره و قلع، برمی‌گردد. در صورتی که شما یا فردی دیگری که قصد پر کردن دندان با آمالگام را دارید، سابقه حساسیت به فلزات داشته باشید، لازم است این موضوع را با دندانپزشک خود مطرح کنید. علائم حساسیت به آمالگام شامل موارد زیر است:
- درد و تحریک: ممکن است دچار درد، تحریک و حساسیت در دندان پر شده با آمالگام شوید. این علائم می‌توانند به صورت موقت یا مزمن باشند.
- التهاب و تورم: ممکن است ستون بافت اطراف دندان پر شده با آمالگام دچار التهاب و تورم ناشی از واکنش حساسیتی شوند.
- خونریزی لثه: اگر هنگام پر کردن دندان با آمالگام به لثه آسیب برسد یا واکنش در آن ایجاد شود، ممکن است لثه خونریزی کند. علت های خونریزی لثه متفاوت است و دلایل مختلف دارد که در مقاله مربوط به آن شرح کامل داده‌ایم؛ کلیک کنید.
- علائم عمومی: برخی افراد ممکن است علائم عمومی حساسیت، مانند سردرد، خستگی، ریزش مو و تهوع را تجربه کنند.
هر چند حساسیت به آمالگام نسبتاً نادر است، اما در صورتی که این حساسیت در شما یا در فرد دیگری که قصد پر کردن دندان با آمالگام را دارد تشخیص داده شود، بهتر است از روش‌های جایگزین استفاده کنید. دندانپزشک می‌تواند گزینه‌های دیگری مانند پرکردن با کامپوزیت را پیشنهاد دهد که به طور عمومی با خطرات حساسیت کمتری همراه است. برای بررسی انواع مواد قابل استفاده برای پر کردن دندان کلیک کنید و نوشتار ما در این زمینه را مطالعه بفرمایید.
دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه دندان، با بررسی دندان‌های شما، بهترین روش درمانی و مواد مناسب برای پر کردن دندان را به شما ارائه می‌دهد. برای دریافت وقت مشاوره یا ویزیت با ما تماس بگیرید.
