درمان کانال ریشه دندان یکی از روش‌های معمولی است که دندان‌پزشکان برای درمان انواع خاصی از درد دندان انتخاب می‌کنند. در طی این روش دندانپزشک با دقت زیادی پالپ مرده، آلوده یا آسیب‌دیده را از داخل دندان آسیب‌دیده خارج می‌کند. خروج این پالپ مشکلی برای دندان‌های بالغ ایجاد نخواهد کرد اما می‌تواند در از بین بردن منبع درد تا حد زیادی موثر باشد.
اگرچه این روش برای از بین بردن درد دندان بسیار موثر است، اما گاهی اوقات بیماران هنوز هم درد دندان را پس از انجام درمان کانال ریشه تجربه می‌کنند. در این مقاله قصد داریم درباره پنج دلیل اصلی برای ایجاد این درد با شما صحبت کنیم.
سوال اصلی اینجا است که درمان انجام شده چه مدت دوام خواهد داشت؟ پاسخ کوتاه این سوال این است: دهه‌ها و حتی یک عمر. اما از آنجایی که هیچ دو دندانی با کانال ریشه یکسان وجود ندارند، ممکن است طول مدت دوام درمان کوتاه‌تر باشد. به هر حال عواملی وجود دارند که می‌توانند به ماندگاری بیشتر درمان یک دندان پس از درمان و جراحی کانال ریشه کمک کنند. اما پیش از بررسی این عوامل بیایید بررسی کنیم که درمان کانال ریشه چه مواردی را شامل می‌شود؟
زمانی که عفونت و التهاب دندان به دلیل پوسیدگی یا ترومای کنترل نشده به اعماق دندان نفوذ می‌کند، اعصاب، عروق خونی و بافت همبند تشکیل پالپ دندان شروع به مردن می‌کند. در چنین موردی در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند از دندان به استخوان فک گسترش یابد. این موضوع ممکن است باعث بروز مشکلات بعدی نظیر آبسه دردناک و در نهایت از دست دادن دندان شود.
درمان کانال ریشه شامل دستیابی به بافت پالپ عفونی از طریق ایجاد یک سوراخ کوچک در دندان و سپس برداشتن بخش آسیب دیده است. پس از این کار فضای داخل دندان ضدعفونی شده و با مواد استریل پر می‌شود و سپس سوراخ دسترسی بسته خواهد شد. پس از این عمل برای محافظت از دندان و از بین بردن کامل اثر سوراخ معمولا به قرار دادن تاج بر روی دندان نیاز است.
یکی از عواملی که می‌تواند بر دوام دندان درمان شده تاثیر بگذارد این است که دندان بلافاصله پس از جراحی کانال ریشه ترمیم شود. هرچه زودتر برای ترمیم تاج دندان اقدام کنید میزان دوام درمان بیشتر خواهد بود. عامل دیگری که در ماندگاری درمان موثر است این است که آیا عفونت زمینه‌ای به استخوان فک گسترش یافته یا خیر؟ اگر مشکل کانال ریشه در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان شود، معمولا دوام درمان بیشتر خواهد بود.
برخی دیگر از عواملی که می‌توانند در مدت زمان دوام درمان کانال ریشه موثر باشند عبارتند از:
- محل قرارگیری دندان: معمولا درمان دندان‌های جلو راحت‌تر است. چرا که فشار وارد بر آن‌ها کمتر از دندان‌های عقبی است.
- سن فرد: با گذشت زمان دندان‌ها شکننده‌تر می‌شوند.
- کارهای دیگری که باید روی دندان انجام شود: کارهایی مانند قرار دادن ستون‌ها به مرور ساختار دندان را ضعیف می‌کند.
پنج دلیل شایع درد دندان پس از درمان کانال ریشه
یکی از مهم‌ترین دلایل درد دندان بعد از انجام جراحی و درمان ریشه دندان، التهابی است که در اثر کار دندانپزشکی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است عفونت باعث متورم شدن بافت نرم اطراف دندان شده باشد. در این موارد تورم در روزها و هفته‌های پس از انجام درمان کانال ریشه فروکش خواهد کرد و درد به‌خودی‌خود برطرف می‌شود.
درمان و جراحی کانال ریشه اغلب با هدف از بین بردن پالپ آلوده در داخل دندان انجام می‌شود. بنابراین ممکن است پس از درمان کانال ریشه هنوز هم برخی از باکتری‌ها در درون کانال دندان باقی بمانند. درنتیجه وجود این باکتری‌ها می‌تواند منجر به ایجاد عفونت و درد شود. همچنین در این حالت ممکن است دندان دچار تورم شود. به‌طور طبیعی انتظار می‌رود که سیستم ایمنی بدن با حمله به باکتری‌ها این مشکل را برطرف کند. اما در صورت تداوم این مشکل باید به توصیه دندانپزشک خود از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.
در باره علت درد ضربان دار دندان چه می دانید؟
- گسترش مواد پر کننده کانال ریشه دندان به خارج از ریشه
پس از اینکه دندانپزشک پالپ را از داخل دندان شما خارج کرد، باید فضای خالی آن را با ماده‌ای شبیه به لاستیک پر کند. اگر از مواد پرکننده بیش از طول دندان استفاده شود، مواد از انتهای ریشه خارج شده و در صورت آلوده بودن باعث عفونت خارج ریشه‌ی می‌شوند و درنتیجه دندان در پی هر گاز گرفتن یا جویدن دچار درد خواهد شد. این مشکل به‌خودی‌خود برطرف نخواهد شد و دندانپزشک باید با تنظیم طول حین پرکردن از ایجاد این مشکل اجتناب نماید.
- انجام نشدن کامل فرایند درمان دندان
برخی از دندان‌ها به‌ویژه دندان‌های آسیاب، ممکن است بیش از یک کانال داشته باشند. به همین دلیل ممکن است که دندانپزشک در حین عمل یکی از این کانال‌ها را پیدا نکند. در این موارد علت درد اولیه هرگز برطرف نخواهد شد زیرا فرایند درمان ناقص است. بنابراین حتی پس از درمان کانال ریشه نیز همچنان درد پابرجا خواهد ماند. به همین ترتیب اگر دندانپزشک اعصاب آسیب‌دیده داخل دندان را خارج نکند، ممکن است در صورت تماس مواد غذایی یا نوشیدنی‌های گرم یا سرد به دندان همچنان درد داشته باشید.
اگر در حین درمان کانال ریشه دندان به‌طور تصادفی باکتری به بافت اطراف ریشه وارد شود، درد دندان تداوم خواهد یافت. اگر به‌حدی از مواد پرکننده استفاده شود که از نوک ریشه عبور کنند و یا ابزار کار از کانال خارج شوند، آسیب بافتی ایجاد خواهد شد. آسیب به بافت زیرین باعث ایجاد دردهای ثانویه پس از درمان کانال ریشه می‌شود که به‌مرور و با بهبود بافت آسیب‌دیده، درد از بین خواهد رفت.
به طور کلی در اینکه دوام درمان کانال ریشه باکیفیت بسیار زیاد است بحثی نیست. اما این به این معنا نیست که این درمان تا پایان عمر شما باقی خواهد ماند. یافتن جایگزین برای دندان‌های طبیعی کاری غیرممکن است. بنابراین بهتر است پیش از هر چیز به فکر مراقبت از دندان‌های خود باشید.
درمان و جراحی ریشه دندان یک روش موثر برای رفع مشکلات ناشی از پالپ آسیب‌دیده یا آلوده است. این روش معمولا در از بین بردن درد دندان موثر است. بااین‌حال اگر درد دندان شما پس از انجام درمان کانال ریشه نیز ادامه پیدا کند، احتمالا به دلیل یکی از مواردی است که در این مقاله از خانم دکتر صفورا امامی به آن‌ها اشاره کردیم. در بیشتر موارد درد دندان به‌خودی‌خود برطرف خواهد شد. اما اگر درد بیش‌ازحد است و یا بیش از پنج روز تداوم دارد، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
