لبخند زیبا و کامل، نقش مهمی در اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی ما دارد. از دست دادن حتی یک دندان می‌تواند این زیبایی را تحت تأثیر قرار داده و علاوه بر آن، مشکلاتی در جویدن و صحبت کردن ایجاد کند. خوشبختانه، علم دندانپزشکی مدرن راه‌حل‌های مؤثری برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته ارائه می‌دهد که یکی از متداول‌ترین آن‌ها، بریج یا پل دندانی است. اما سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید، این است که دوام بریج دندان چقدر است و آیا سرمایه‌گذاری روی این روش درمانی، بلندمدت خواهد بود؟
در این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی، قصد داریم به طور کامل به بررسی بریج دندان، انواع آن، مزایا و معایبش بپردازیم و به طور ویژه، عوامل مؤثر بر دوام بریج دندان و طول عمر مفید آن را تحلیل کنیم. اگر شما هم به فکر استفاده از این روش درمانی هستید یا صرفاً می‌خواهید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
بریج دندان چیست؟ (آشنایی با مفهوم پل دندانی)
بریج دندان (Dental Bridge) که در فارسی به آن پل دندانی نیز گفته می‌شود، یک روش ترمیمی ثابت در دندانپزشکی است که برای پر کردن فضای خالی ناشی از یک یا چند دندان از دست رفته به کار می‌رود. همان‌طور که از نامش پیداست، این ساختار مانند یک پل عمل کرده و دو طرف فضای خالی (دندان‌های پایه یا اباتمنت) را به هم متصل می‌کند و دندان یا دندان‌های مصنوعی (پونتیک) را در محل دندان از دست رفته نگه می‌دارد.
بریج‌ها به صورت ثابت در دهان نصب می‌شوند و برخلاف دندان‌های مصنوعی متحرک، نیازی به خارج کردن آن‌ها برای تمیز کردن نیست. این ویژگی باعث می‌شود حس طبیعی‌تری به فرد دست دهد.
بیشتر بخوانید: مشکلات بریج دندان
انواع بریج دندان: کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟
بریج‌های دندانی در انواع مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب نوع بریج مناسب به عواملی مانند محل دندان از دست رفته، تعداد دندان‌های غایب، وضعیت دندان‌های پایه و سلامت کلی دهان و لثه بستگی دارد. رایج‌ترین انواع بریج عبارتند از:
بریج سنتی (Traditional Bridge)
این نوع، متداول‌ترین بریج دندانی است. در این روش، برای هر یک از دندان‌های پایه در دو طرف فضای خالی، یک روکش ساخته می‌شود و دندان مصنوعی (پونتیک) بین این روکش‌ها قرار می‌گیرد. بریج سنتی زمانی کاربرد دارد که در دو طرف فضای خالی، دندان‌های طبیعی و سالم وجود داشته باشند. استحکام و دوام بریج دندان سنتی معمولاً بالاست.
بریج کانتی‌لیور یا معلق (Cantilever Bridge)
این نوع بریج زمانی استفاده می‌شود که فقط در یک طرف فضای خالی، دندان پایه وجود داشته باشد. در این حالت، پونتیک فقط به یک یا چند روکش در یک سمت متصل می‌شود. بریج کانتی‌لیور به اندازه بریج سنتی رایج نیست، زیرا فشار بیشتری به دندان پایه وارد می‌کند و ممکن است برای دندان‌های عقبی که فشار جویدن زیادی را تحمل می‌کنند، مناسب نباشد.
بریج مریلند یا محافظه‌کار (Maryland Bridge / Resin-Bonded Bridge):
در این روش، به جای تراش کامل دندان‌های پایه و استفاده از روکش، از یک چارچوب فلزی یا سرامیکی استفاده می‌شود که دارای باله‌هایی (Wings) است. این باله‌ها به پشت دندان‌های پایه مجاور چسبانده شده و پونتیک را در جای خود نگه می‌دارند. مزیت اصلی بریج مریلند، حفظ ساختار طبیعی دندان‌های پایه است، اما استحکام آن معمولاً کمتر از بریج سنتی بوده و ممکن است بیشتر در معرض جدا شدن باشد. این نوع بریج اغلب برای جایگزینی دندان‌های جلویی استفاده می‌شود.
بریج متکی بر ایمپلنت (Implant-Supported Bridge):
در مواردی که چند دندان کنار هم از دست رفته باشند یا دندان‌های پایه طبیعی استحکام کافی نداشته باشند، می‌توان از ایمپلنت‌های دندانی به عنوان پایه برای بریج استفاده کرد. در این روش، ابتدا ایمپلنت‌ها در استخوان فک کاشته شده و پس از دوره بهبودی، بریج روی آن‌ها نصب می‌شود. این روش نیازی به تراش دندان‌های سالم مجاور ندارد و یکی از پایدارترین و بادوام‌ترین گزینه‌هاست، هرچند هزینه و زمان درمان آن بیشتر است.
بیشتر بخوانید: مزیت های ایمپلنت دندان نسبت به بریج
مزایای بریج دندان: چرا یک انتخاب محبوب است؟
استفاده از بریج دندان مزایای متعددی دارد که باعث شده همچنان یکی از روش‌های محبوب برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته باشد:
- پر کردن فضای خالی دندان‌ها که تأثیر چشمگیری بر زیبایی چهره و لبخند دارد.
- جایگزینی دندان از دست رفته که توانایی جویدن غذا را بهبود می‌بخشد.
- برخی افراد پس از از دست دادن دندان، در تلفظ صحیح کلمات دچار مشکل می‌شوند که بریج می‌تواند این مشکل را رفع کند.
- از دست دادن دندان‌ها می‌تواند به مرور زمان باعث تحلیل استخوان فک و تغییر فرم صورت شود. بریج به حفظ این ساختار کمک می‌کند.
- فضای خالی باعث می‌شود دندان‌های مجاور و مقابل به سمت آن حرکت کنند که این امر می‌تواند نظم دندان‌ها و بایت (نحوه روی هم قرار گرفتن دندان‌ها) را به هم بزند. بریج از این اتفاق جلوگیری می‌کند.
- فرآیند ساخت و نصب بریج معمولاً در چند جلسه کوتاه انجام می‌شود و نسبت به ایمپلنت، زمان درمان کمتری نیاز دارد.
- گرچه هزینه بسته به نوع بریج و مواد مورد استفاده متفاوت است، اما بریج‌های سنتی معمولاً هزینه کمتری نسبت به کاشت ایمپلنت دارند.
معایب بریج دندان
در کنار مزایای ذکر شده، بریج‌های دندانی معایبی نیز دارند که باید قبل از تصمیم‌گیری به آن‌ها توجه کرد:
- نیاز به تراش دندان‌های سالم
- فشار اضافی بر دندان‌های پایه
- احتمال پوسیدگی در زیر روکش
- عدم تحریک استخوان فک
- نیاز به تعویض احتمالی
دوام بریج دندان چقدر است؟
با در نظر گرفتن عوامل بالا، دوام بریج دندان می‌تواند متغیر باشد. به طور کلی:
- اکثر بریج‌های دندانی که به خوبی ساخته و نصب شده‌اند و با مراقبت مناسب همراه هستند، بین 5 تا 15 سال دوام می‌آورند.
- در برخی موارد، به‌خصوص با رعایت بهداشت عالی و شرایط دهانی مناسب، دوام بریج دندان می‌تواند به بیش از 15 سال نیز برسد.
- در صورت عدم رعایت بهداشت، وجود مشکلات زمینه‌ای در دندان‌های پایه یا وارد آمدن ضربه یا فشار بیش از حد، ممکن است بریج خیلی زودتر (حتی کمتر از 5 سال) دچار مشکل شده و نیاز به ترمیم یا تعویض پیدا کند.
بنابراین، نمی‌توان یک عدد دقیق و قطعی برای طول عمر همه بریج‌ها اعلام کرد، اما با مراقبت صحیح، می‌توان انتظار داشت که بریج دندان برای سال‌های زیادی عملکرد مناسبی داشته باشد.
جمع بندی
بریج دندان یک راه‌حل مؤثر و آزمایش‌شده برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که می‌تواند زیبایی لبخند و عملکرد جویدن را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. گرچه دوام بریج دندان دائمی نیست، اما با انتخاب صحیح نوع بریج، کیفیت ساخت بالا، نصب دقیق توسط دندانپزشک ماهر و از همه مهم‌تر، رعایت دقیق و مستمر بهداشت دهان و دندان توسط بیمار، می‌توان انتظار داشت که این ترمیم برای سال‌های طولانی کارایی داشته باشد.
به یاد داشته باشید که دوام بریج دندان شما تا حد زیادی در دستان خودتان است. با مراقبت صحیح و مراجعات منظم به دندانپزشک، می‌توانید از سرمایه‌گذاری خود برای داشتن لبخندی زیبا و سالم محافظت کنید. قبل از تصمیم‌گیری نهایی، حتماً با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های مختلف، مزایا، معایب و طول عمر مورد انتظار هر روش مشورت نمایید.
