حفظ سلامت و زیبایی دندانها نیازمند درک صحیح از روشهای مختلف بهداشت دهانی است. در میان فرآیندهای رایج، جرم گیری دندان و بلیچینگ دندان دو متد کاملاً متفاوت هستند که اغلب توسط بیماران به اشتباه یکسان در نظر گرفته میشوند. جرم گیری فرآیندی درمانی و پیشگیرانه است، در حالی که بلیچینگ یک اقدام زیبایی محسوب میشود.
در این نوشتار تخصصی از وب سایت دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه، به طور جامع به فرق جرم گیری و بلیچینگ دندان خواهیم پرداخت و نحوه تأثیر هر یک بر سلامت و زیبایی دندانهای شما را مقایسه میکنیم تا بهترین تصمیم را برای لبخند خود بگیرید.

جرم گیری دندان (Scaling): تعریف، هدف و فرآیند
جرم گیری دندان یک فرآیند بهداشت دهان است که در آن ذرات غذایی، باکتریها و ترکیبات دیگر که روی سطح دندانها جمع شدهاند، از دندانها و لثهها حذف میشوند. این فرآیند به منظور جلوگیری از تشکیل پلاک دندانی، که میتواند به مواد سختتری به نام تارتار (tartar) تبدیل و باعث بروز بیماریهای لثه و تجویز کاهش سلامت دهانی شود، انجام میشود.
جرم گیری دندان میتواند به صورت خانگی با استفاده از مسواک و نخ دندان یا توسط دندانپزشک با استفاده از ابزارهای ویژه انجام شود. همچنین، استفاده از محصولات بهداشتی دهانی مثل خمیر دندان و دهانشویه مناسب نیز به این فرآیند کمک میکند.
بلیچینگ دندان (Bleaching): فرآیند، مواد و هدف زیبایی
بلیچینگ دندان Bleaching یک فرآیند زیبایی دهانی است که با استفاده از مواد شیمیایی یا تکنولوژیهای خاص، به منظور سفید کردن و روشنتر کردن رنگ دندانها انجام میشود. این روش معمولاً برای کاهش لکههای سطحی یا تیرگیهای رنگی که ممکن است از مصرف چای، قهوه، تنباکو و یا عوامل دیگر ناشی شده باشند، به کار میرود. یکی از روشهای بلیچینگ دندان استفاده از ژلهای حاوی پراکسید هیدروژن یا کربامید پراکسید است. این مواد با عمل شیمیایی، رنگهای غیرطبیعی را از ساختار دندان حذف کرده و دندانها را طبیعیتر و سفیدتر جلوه میدهند.
بلیچینگ دندان که از روش های سفید کردن دندان میباشد، ممکن است به صورت خانگی با استفاده از کیتهای بهداشتی یا توسط دندانپزشک در مطب انجام شود. همچنین، مهم است که این فرآیند تحت نظر یک فرد حرفهای انجام شود تا احتمال وقوع عوارض جانبی کاهش یافته و بهترین نتایج برای سلامت دهان و زیبایی دندانها بهدست آید.

تفاوت بلیچینگ و جرم گیری دندان چیست؟
بلیچینگ دندان و جرم گیری دندان دو فرآیند متفاوت در زمینه بهداشت دهانی هستند که هرکدام با هدف و اثرات خاص خود عمل میکنند.
-
بلیچینگ دندان:
- هدف: بلیچینگ دندان به منظور سفید کردن و روشنتر کردن رنگ دندانها انجام میشود. این روش برای کاهش لکههای سطحی یا تیرگیهای رنگی ناشی از عواملی مانند مصرف چای، قهوه، تنباکو و یا فرآیندهای دیگر استفاده میشود.
- مواد استفاده شده: در بلیچینگ دندان معمولاً از مواد حاوی پراکسید هیدروژن یا کربامید پراکسید استفاده شده که با عمل شیمیایی، لکههای روی دندان را حذف و باعث سفید و درخشان شدن دندانها خواهد شد.
- اجرای فرآیند: بلیچینگ دندان توسط دندانپزشک با استفاده از هیدورژن پراکسید، کارباماید پراکسید یا مواد دیگر انجام شده، سپس برای فعال سازی این مواد از نور لیزر استفاده میشود. علاوه بر این میتوان بلیچینگ را با کیتهای خانگی نیز انجام داد که این روش برای رسیدن به نتیجه معمولا زمان بیشتری نیاز دارد.
-
جرم گیری دندان:
- هدف: جرم گیری دندان به منظور حذف پلاک دندانی و ذرات غذایی، باکتریها و ترکیبات دیگر از سطح دندانها و لثهها انجام میشود. این فرآیند برای جلوگیری از تشکیل پلاک یا تارتار انجام میشود.
- مواد استفاده شده: جرم گیری دندان ممکن است با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی خاص انجام شود. این ابزارها میتوانند شامل اسکریپرها و اولتراسونیکها باشند.
- اجرای فرآیند: جرم گیری دندان معمولاً توسط دندانپزشک در مطب انجام میشود و نیاز به تخصص و تجهیزات حرفهای دارد.
به طور کلی، بلیچینگ دندان بر روی رنگ دندانها تأثیر میگذارد و به آنها زیبایی و سفیدی بیشتری میبخشد، در حالی که جرم گیری دندان بیشتر بر سلامت دهان و جلوگیری از بیماریها متمرکز است.
ترتیب انجام: اول جرم گیری یا بلیچینگ؟
قاعده کلی در دندانپزشکی این است که برای رسیدن به بهترین نتیجه زیبایی و درمانی، ابتدا جرم گیری دندان و سپس بلیچینگ دندان انجام شود. جرم گیری تمام پلاکها، تارتار و رسوباتی که مانع از رسیدن مواد بلیچینگ به ساختار اصلی دندان میشوند را حذف میکند. اگر بلیچینگ روی دندانی که جرم دارد انجام شود، نه تنها نتیجه مطلوبی نخواهید گرفت، بلکه سفیدی دندان نامنظم شده و لکههای جرم باقی میمانند. بنابراین، برای اطمینان از سفید شدن یکدست و مؤثر، ابتدا باید سلامت دهان و دندان با جرم گیری تضمین شود.

بلیچینگ دندان بهتر است یا جرم گیری؟
بلیچینگ دندان و جرم گیری هر دو روش موثری برای بهبود ظاهر دندانها هستند، اما انتخاب بین این دو باید بر اساس نیازها و هدف هر فرد انجام شود. اگر افراد با مشکلاتی مانند لکهها یا تیرگیهای رنگی بر روی دندانها روبرو هستند و هدف اصلی آنها بهبود ظاهر زیبایی دندانهاست، بلیچینگ دندان به عنوان یک روش موثر برای روشنتر کردن و سفید کردن دندانها مناسب است. این روش معمولاً برای دندانهایی که سطح آنها بدون جرم و پلاک استفاده میشود.
از سوی دیگر، اگر لایه جرم و پلاک بر روی سطح دندانها به میزان زیاد وجود داشته باشد و این مواد باعث تیرگی شده باشند، جرم گیری دندان به عنوان یک روش بهداشت دهانی پیشنهاد میشود. این فرآیند توسط دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص انجام میشود و به سلامت دهان و جلوگیری از بیماریهای لثه کمک میکند. به هر حال، بر اساس نیازها و شرایط فرد، انتخاب بین بلیچینگ و جرم گیری دندان با هدف مورد نظر، وضعیت دندانها و توصیه دندانپزشک انجام میشود.
جرم گیری دندان را سفیدتر میکند یا بلیچینگ؟
برخی از عوامل بستگی به شرایط خاص هر فرد دارند و بهتر است توسط متخصص دندانپزشکی تعیین شوند. اما به طور کلی اگر زردی و تیرگی روی دندان ناشی از جرم و پلاک باشد، جرم گیری میتواند نتایج بسیار مناسب و درخشانی را ایجاد کند و کیفیت مورد قبولی را به فرد ارائه دهد. این فرآیند به طور مستقیم لایههای رسوبی را که ممکن است باعث زردی و تیرگی شوند، حذف کرده و دندانها را سفیدتر و به نظافت و بهداشت دهانی کمک میکند.
از سوی دیگر اگر سطح دندانها و لثه تمیز است و رسوبی بر روی آنها قرار ندارد، بلیچینگ ممکن است بهترین گزینه باشد. بلیچینگ عمدتاً برای دندانهایی که سطح تمیزی دارند اما به دلیل عوامل خاصی مثل مصرف چای یا قهوه رنگشان تغییر کرده باشد، مناسب است. تصمیم نهایی باید بر اساس معاینات کامل توسط متخصص دندانپزشک گرفته شود تا بهترین روش برای بهبود ظاهر و سلامت دندانها مشخص گردد.

آیا جرم گیری و بلیچینگ دردناک است؟
هر دو روش جرم گیری و بلیچینگ دندان به طور کلی فاقد درد هستند و مراجعهکننده احساس نارحتی قابل توجهی نخواهد داشت. این فرآیندها برای اکثر افراد به طور معمول با تزریق بیحسی موضعی انجام شده تا از هرگونه حساسیت یا درد در طول فرآیند جلوگیری شود. زمانی که حجم جرم و رسوب روی دندان بسیار زیاد باشد و فرآیند جرم گیری انجام شود، به منظور جلوگیری از حساسیت و درد در فرد، از بی حسی موضعی (مانند تزریق لوکال) استفاده میشود. این بی حسی باعث میشود که فرد حین جرم گیری دندان احساس درد نداشته باشد.
در مورد بلیچینگ دندان نیز، استفاده از ژلها و مواد شیمیایی همراه با بی حسی موضعی، حساسیت دندان را کاهش داده و از ایجاد درد در اثر تغییر رنگ دندان جلوگیری میکند. به هر حال، تجربه درد یا حساسیت بعد از این فرآیندها ممکن است در افراد متفاوت باشد و در صورت وجود هرگونه مشکل یا نگرانی، بهتر است با دندانپزشک خود در مورد شرایط خود مشورت کرده و توضیحات بیشتری در خصوص درمان و پیشگیری از حساسیت دریافت کنید.
عوارض و حساسیتهای احتمالی جرم گیری در مقابل بلیچینگ
عموماً بهتر است جرم گیری و بلیچینگ دندان توسط متخصصین این زمینه انجام شود تا از بروز مشکلات و عوارض احتمالی جلوگیری نمایید؛ با این حال، برخی از نکات و عوارض ممکن است در برخی افراد ظاهر شوند که عبارتند از:
-
حساسیت:
- بلیچینگ: بعضی از افراد ممکن است پس از بلیچینگ دندان حساسیت دندانی موقتی تجربه کنند. این حساسیت معمولاً با استفاده از داروها یا ژلهای طراحی شده برای کاهش آن، بهبود مییابد.
- جرم گیری: ممکن است جرم گیری دندان باعث افزایش حساسیت موقت شود که معمولاً با تدابیری مثل استفاده از داروهای مخصوص یا محصولات حاوی فلوراید بهبود مییابد.
-
تغییرات رنگ لثه:
- بلیچینگ ممکن است در برخی موارد به تغییرات رنگی در لثهها منجر شود. این تغییرات عمدتاً به مواد استفاده شده در بلیچینگ مرتبط بوده و اگر توسط متخصص اجرا شو، به حداقل میرسند.
-
نقص در ساختار دندان:
- با استفاده از متخصصان مجرب و استفاده از تجهیزات مناسب، نقص در ساختار دندان بسیار نادر است.
با این حال، مهم است که افراد قبل از شروع هرگونه درمان دندانی با متخصص دندانپزشکی مشورت کرده و در مورد مزایا و معایب هر روش به صورت دقیق آگاه شوند. همچنین، پیروی از دستورالعملها و توصیههای دندانپزشک پس از اجرای درمان، برای جلوگیری از عوارض ممکن بسیار حائز اهمیت است.

جمع بندی
در یک کلام، جرم گیری دندان یک فرآیند درمانی ضروری برای حذف پلاک و تارتار، حفظ سلامت لثه و پیشگیری از بیماریها است. در حالی که بلیچینگ دندان یک روش زیبایی است که هدف آن بهبود رنگ دندانها و سفیدتر کردن لبخند شماست. هر دو روش کمخطر و بدون درد هستند، اما انتخاب صحیح بین این دو یا انجام هر دو، کاملاً به وضعیت رسوبات و رنگدانههای دندانهای شما بستگی دارد.
پیشنهاد نهایی: برای تشخیص نیاز دقیق خود و جلوگیری از عوارض احتمالی مانند حساسیت، همواره با یک متخصص مشورت کنید. اگر در مورد فرق جرم گیری و بلیچینگ سوالی دارید، آن را در بخش نظرات همین پست مطرح کنید تا مشاورین کلینیک دکتر صفورا امامی، متخصص عصبکشی، پاسخگوی شما باشند.