مراقبتهای قبل از بارداری، که شامل معاینات و درمانهای دندانپزشکی است، برای نتایج بهینه بارداری ضروری است. با این حال، برخی از مشکلات دندانی ممکن است هرگز تا قبل از بارداری ظاهر نشوند، حتی اگر معاینات قبلی را انجام داده باشید. بارداری معمولاً ایمنی کلی شما را کاهش میدهد و شما را مستعد ابتلا به بیماریهای مختلف از جمله مشکلات لثه و دندان میکند. اما آیا درمانهای دندانپزشکی در دوران بارداری خطرناک است؟
در حالی که برخی از مادران باردار ممکن است به دلیل نگرانی در مورد رشد جنین خود از درمانهای دندانپزشکی خودداری کنند، ADA گزارش میدهد که پزشکان میتوانند اقدامات پیشگیرانه، تشخیصی و توانبخشی بهداشت دهان و دندان مانند درمان ریشه دندان را با خیال راحت در هر مرحله از بارداری انجام دهند.
برخی از زمینههای عمل، مانند بی حسیهای موضعی، نگرانیهایی را در میان بیماران و ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی در طول سالها ایجاد کرده است. شواهد اخیر نشان میدهد که میتوانید بدون خطر تراتوژنیک (Teratogenesis) قابل توجهی تحت درمان دندانپزشکی با استفاده از بیهوشی قرار بگیرید. با این حال در این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی در مورد خطرات درمان ریشه در بارداری صحبت خواهیم کرد.
درمان ریشه دندان در بارداری
بسیاری از زنان باردار این تصور را دارند که در طول دوران بارداری خود نباید خدمات دندانپزشکی دریافت کنند. این که این موضوع از کجا سرچشمه گرفته است، مشخص نیست، اما مهم این است که این فقط یک افسانه است. شما میتوانید و باید در طول بارداری خود به دندانپزشک مراجعه کنید و اگر نیاز به درمان ریشه در بارداری دارید، نیازی به تأخیر آن نیست و همین حالا برای درمان اقدام کنید. این در واقع، برای سلامتی شما بهتر است.
درمان عفونت ریشه در بارداری
بسیاری از زنان باردار نگران این هستند که اگر تحت درمان عفونت ریشه قرار گیرند، ممکن است روی جنین در حال رشد تأثیر بگذارد. برخی از متخصصان زنان و زایمان پیشنهاد میکنند که درمان ریشه به بعد از تولد موکول شود. با این حال، موقعیتهایی وجود دارد که به تعویق انداختن درمان ریشه میتواند بیشتر از اینکه مفید باشد، ضرر داشته باشد.
زمانی که باردار هستید، باید نگران زندگی خود و کودکتان باشید. اما این بدان معنا نیست که شما باید تنها بر زندگی کودک خود تمرکز کنید و زندگی خود را به خطر بیاندازید، زیرا در این صورت سلامت کودک شما بیشتر به خطر میافتد. درمان ریشه دندان در بارداری ممکن است خطراتی داشته باشد، اما برخی از این خطرات در وهله اول وجود ندارند که در زیر به آنها اشاره کردهایم:
- در حالی که اشعه ایکس برای ارزیابی وضعیت ریشه دندان مورد نیاز است، اما اشعه گراما به فک شما و نه شکم شما وارد میشود. این بدان معناست که خطر تحت تاثیر قرار گرفتن کودک توسط اشعه کم است.
- چیزی که مادران باردار اغلب از آن میترسند این است که تنش عمل میتواند بر کودک تأثیر بگذارد. با این حال، هیچ تنشی وجود ندارد و به هیچ وجه نمیتواند روی نوزاد تأثیر بگذارد.
- در حالی که ممکن است برای مادران باردار پس از درمان آنتی بیوتیک تجویز شود، اما دندانپزشکان این کار را فقط در صورت لزوم انجام میدهند. علاوه بر این، اگر دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز کند، داروهایی را تجویز میکند که برای مادر و نوزاد بی خطر باشد.
سلامت دهان و دندان پیش از بارداری؛ کلیک کنید.
آیا درمان ریشه در بارداری خطرناک است؟
در دوران بارداری، دندانپزشک ممکن است یک درمان ریشه (RCT) را برای جلوگیری از ابتلا به عفونت شدید دندان مانند آبسه توصیه کند. درمان ریشه در بارداری به طور کلی بی خطر است، اما احتیاط بیشتری لازم است زیرا ما با دو زندگی آسیب پذیر در بارداری سر و کار داریم. اکثر زنان باردار که نیاز به درمان ریشه دارند نگرانیهای متعددی دارند. اولاً، این روش ممکن است فقط به دلیل ماهیت اضطرابآور این فرآیند، برای مادر و جنین استرس ایجاد کند. علاوه بر این، داروها و سایر انواع درمان نیز میتوانند بر رشد کودک تأثیر بگذارند.
در حالی که خطر آسیب رساندن به جنین ممکن است کم باشد، برخی از متخصصان زنان و زایمان به بیماران توصیه میکنند که درمان ریشه در بارداری را به بعد از زایمان موکول کنند. با این حال، انجمن دندانپزشکی آمریکا و کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان موافقند که تاخیر در درمان ممکن است منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی پیچیده شود و انجام درمان ریشه در تمام مراحل بارداری را توصیه میکنند. بسته به پیشرفت بارداری شما، دندانپزشک اقدامات احتیاطی لازم را در طول عمل برای محافظت از نوزاد انجام میدهد. درمان ریشه در بارداری ایمن تر از عوارض احتمالی است که ممکن است در صورت عدم انجام درمانی ایجاد شود.
بهترین زمان برای درمان ریشه در دوران بارداری چه زمانی است؟
اگرچه دندانپزشکان حرفهای توصیه میکنند که در هر زمانی از بارداری درمان ریشه را انجام دهید، اما در برخی ماههای بارداری، انجام این کار ایده آلتر است. به عنوان مثال، توصیه میشود درمان ریشه در سه ماهه اول به تعویق بیفتد زیرا اندامهای جنین در این مرحله تشکیل میشوند و داروهای مورد استفاده ممکن است باعث رشد غیر طبیعی شوند. از سوی دیگر، دراز کشیدن به پشت میتواند در مراحل بعدی بارداری بسیار ناراحت کننده باشد. به همین دلیل است که درمان ریشه در سه ماهه سوم بارداری ایده آل نیست مگر اینکه عفونت دندان نیاز به درمان اورژانسی داشته باشد.
بنابراین، سه ماهه دوم مناسب ترین زمان برای درمان ریشه است. خطر برای جنین ناچیز است و مادر نسبتا راحت خواهد بود. درمان ریشه در سه ماهه سوم نیز امکان پذیر است، اما میتوان آن را به بعد از تولد نوزاد موکول کرد که در این مرحله خیلی دور نیست. ممکن است زمانی که مادر در هفت ماهگی است این عمل به تعویق بیفتد و مهم است که اگر مادر هشت ماهه باردار است، RCT به تعویق بیفتد.
خطرات بالقوه درمان ریشه در بارداری
همان طو رکه اشاره کردیم، به طور کلی، درمان ریشه در بارداری بی خطر است. اما برخی از خطرات بالقوه که معمولا باعث نگرانی میشوند عبارتند از:
خطر اشعه ایکس دندان برای خانمهای باردار
قرار گرفتن در معرض هر شکلی از اشعه میتواند بر کودک شما تأثیر بگذارد. بنابراین، انجمن بارداری آمریکا توصیه میکند عکسبرداری (رادیوگرافی دندان) غیرضروری از دندان را به تعویق بیاندازید، از جمله آنهایی که در طول معاینات سالانه انجام میشوند. با این حال، تشخیص عفونت دندان در مواردی که نیاز به درمان ریشه دارد، بدون عکسبرداری داخل دهانی غیرممکن است. APA و کالج رادیولوژی آمریکا بر این ایده هستند که یک دوز تابشی اشعه ایکس تشخیصی نمیتواند به جنین در حال رشد آسیب برساند. با این وجود، برای اطمینان از ایمن بودن نوزاد متولد نشده خود به محافظ مناسب در طول عمل نیاز دارید.
عوارض بیهوشی در دوران بارداری
لیدوکائین، بوپیواکائین و مپیواکائین بی حس کنندههای موضعی هستند که در ترکیب با اپی نفرین در کارهای مختلف دندانپزشکی استفاده میشوند. لیدوکائین، رایج ترین بیهوشی مورد استفاده، از جفت عبور نمیکند و کمترین خطر را برای تأثیر گذاشتن بر جنین دارد. FDA لیدوکائین را در گروه B طبقه بندی میکند و همراه با سایر عوامل بیهوشی، استفاده از آنها در دوران بارداری بی خطر است. شما نباید نگران تأثیر بیهوشی بر روی کودک خود باشید.
سایر داروها
طبق گفته انجمن بارداری آمریکا، یک مادر باردار نباید در معرض مواد مخدر قرار گیرد. اما در صورت انجام اقدامات اورژانسی دندان مانند کانال ریشه که درد قابل توجهی ایجاد میکند، مسکن توصیه میشود. آنتی بیوتیکهایی مانند کلیندامایسین و آموکسی سیلین نیز ممکن است قبل یا بعد از عمل به ترتیب برای درمان یا پیشگیری از عفونت تجویز شوند. میتوانید با پزشک خود در مورد داروهایی که کودک شما را در معرض خطر قرار نمیدهند صحبت کنید. داروهای دسته B معمولاً برای استفاده در بارداری بی خطر هستند.
در حالی که درمان ریشه نسبتاً ایمن است، اما تجربه آن در دوران بارداری استرس زا است. درمان ریشه به دلیل دردی که دارد میتواند استرس قابل توجهی را برای شما و جنین متولد نشده شما ایجاد کند. با این حال، تکنیکهای مدرن تضمین میکنند که عفونت دندان بدون درد درمان میشود. با راهنمایی پزشک، میتوانید به راحتی این دوران استرس زا را پشت سر بگذارید.
خطرات عدم درمان ریشه چیست؟
اگر متخصص به شما توصیه کند برای درمان ریشه مراجعه کنید، به تعویق انداختن این روش ممکن است منجر به عوارض جدی شود. درمان ریشه در بارداری خطرناک نیست و معمولاً از پیشرفت عفونت دندان به آبسههای شدید که میتواند بر جنین و شما تأثیر منفی بگذارد، جلوگیری میکند. برخی از خطرات عدم درمان ریشه در بارداری عبارتند از:
- درد: یک دندان عفونی درمان نشده درد شدیدی داشته و حتی باعث سردرد میشود. مگر اینکه درمان ریشه انجام شود، درد غیرقابل تحمل هم به مادر و هم به جنین استرس وارد میکند و در برخی موارد منجر به رشد نامناسب میشود.
- عفونت شدید بدون درمان: عفونت دندان به مرور بدتر شده و باعث ایجاد آبسه موضعی در دهان یا بیماری سیستمیک میشود که در نهایت جنین را تحت تاثیر قرار میدهد. زایمان زودرس از جمله عواقب عفونت شدید در بارداری است.
سخن آخر
در خانمهای باردار برای اجتناب از استرس ناشی از درمان ریشه، توصیه میشود علاوه بر داشتن یک رژیم غذایی متعادل، دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسوراک زده و به طور منظم نخ دندان بکشند. معاینات و پاکسازیهای پیشگیرانه نیز در دوران بارداری توصیه میشود، زیرا خطری برای جنین ندارند و سلامت دهان و دندان مادر را ارتقا میدهند.
تیم دندانپزشکی ما در مطب دکتر صفورا امامی، برای رسیدگی به مشکلات دهان و دندان شما و مراقبت از کودک شما در طول درمان ریشه یا هر روش دندانپزشکی کاملاً مجهز است. ما تمام اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری از هرگونه عارضه در دوران بارداری به شما ارائه خواهیم داد.