به عصب رسیدن دندان اغلب یک اصلاح و یک تجربه دردناک است که با درد شدید ناشی از غذا خوردن، مسواک زدن یا ایجاد هرگونه فشار روی دندان همراه است. به عصب رسیدن ریشه دندان در واقع یک مشکلی اورژانسی بوده که نیاز به رسیدگی جدی و فوری دارد. اگر دندان درد شدید دارید، هرچه سریعتر برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
در این مطلب از وب سایت دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراحی ریشه دندان، در مورد عصب کشی دندان، درمان و در نهایت برخی از توصیههای که به پیشگیری از عصب کشی دندان کمک میکند، صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
علت به عصب رسیدن دندان چیست؟
دندانهای شما از سه لایه اصلی تشکیل شده است. بیرونی ترین لایه از مینای قوی تشکیل شده است که رنگی شفاف و سفید دارد. در زیر آن لایه ای از عاج حساس وجود دارد که قسمت اعظم محتوای دندان را تشکیل میدهد و رنگ مشخصی را به دندانها میبخشد.
داخلی ترین لایه پالپ دندان است که ظریف، بسیار حساس و غنی از اعصاب و رگهای خونی است که از بقیه حفره دهان فاصله دارند. اگر هر یک از دو لایه داخلی آسیب ببیند، دندان میتواند فوق العاده حساس شود و ممکن است حتی با کوچکترین لمسی آسیب ببیند. در این گونه مواقع اصطلاحاً گفته میشود دندان به عصب رسیده و لازم است یک متخصص و جراح ریشه دندان را بررسی کرده و در صورت نیاز دندان را عصب کشی کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان پالپ دندان کلیک کنید و مطلب ما درباره انواع پالپیت و اجزای تشکیل دهنده پالپ دندان را مطالعه فرمایید.
گزینههای درمانی برای عصب کشی دندان
برای دستیابی به تسکین موقت درد، بیمار ممکن است از برخی مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن استفاده کند. اما این فقط یک تسکین موقتی است و به عنوان یک درمان طولانی مدت توصیه نمیشود. برای رهایی از درد و حفظ یا بازیابی عملکرد دندان، باید از روشهای دائمی استفاده کنید، بنابراین لازم است در اولین فرصت به دندانپزشک یا متخصص عصب کشی مراجعه کنید. معمولاً دو گزینه درمانی توسط دندانپزشک برای درمان پیشنهاد میشود:
- 1- کشیدن دندان: این روش برای مواردی که عفونت گسترش یافته و دندان غیرقابل ترمیم است، پیشنهاد میشود. این روش ساده است و زمان زیادی نمیبرد. کشیدن تمام عفونت همراه با دندان را از بین میبرد. هنگامی که حفره دندان کشیده شده بهبود مییابد، دندانپزشک پیشنهاد میکند که فضا را با یک بریج دندان یا ایمپلنت دندان بپوشاند تا عملکرد دندان از دست رفته را بازیابی کنید. کشیدن دندان چندان ایده آل نیست، اما در برخی موارد ضروری است.
- 2- درمان ریشه یا عصب کشی دندان: اگر بتوان دندانی را نجات داد، درمان ریشه یک انتخاب ارجح است. عفونت دندان را میتوان با عصب کشی از بین برده و سپس برای حفظ استحکام و عملکرد دندان، روی آن را روکش قرار داد. این روش بهترین گزینه است زیرا دندان قدیمی را حفظ میکند و اگرچه دندان مرده است، اما عملکرد خود را در حفره دهان انجام میدهد.
اگر نمیتوانید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید، چه باید کرد؟
ما میدانیم که درد میتواند ناتوان کننده باشد، اما ممکن است نتوان فوراً به دندانپزشک مراجعه کرد. در این گونه موارد:
- از ژل بی حس کننده دهان استفاده کنید. آنها در اکثر داروخانهها در دسترس هستند و از بنزوکائین یا یک بی حس کننده موضعی دیگر برای بی حس کردن ناحیه و جلوگیری یا کاهش احساس درد استفاده میکنند.
- دندان آسیب دیده را با یک تکه آدامس بدون قند بپوشانید. این میتواند به طور موقت درد را تسکین دهد و عصب را تا زمانی که بتوانید به دندانپزشک مراجعه کنید پوشیده نگه دارد.
- برای دندانهای حساس از خمیر دندان استفاده کنید. برخی از انواع خمیردندان به طور خاص برای کاهش حساسیت طراحی شده اند. اگر به دلیل درد نمیتوانید دندانهای خود را مسواک بزنید و ژل بی حس کننده دهان را پیدا نکردید، با انگشت خود مقدار کمی خمیر دندان را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. بعد از مدتی آن را بشویید تا مواد عمل کنند.
یافتن یک دندانپزشک اورژانس برای درمان فوری بسیار مهم است.
در درمانهای اورژانسی، دندانپزشک ابتدا از ژل یا اسپری حساسیت زدا برای تسکین درد فوری استفاده میکند. سپس علت مشکل را بررسی کرده که ممکن است به دلیل پوسیدگی دندان که عاج یا پالپ را در معرض دید قرار داده، ریشه در معرض بیماری پریودنتال قرار گرفته یا ترکیبی از این عوامل باشد.
در مرحله بعد، دندانپزشک به شما اطلاع میدهد که چه درمانی برای شما مناسب است. اگر دندان ترک خورده باشد ممکن است از روکش روی آن استفاده کند. اگر دندان دچار عفونت شده باشد، ممکن است درمان ریشه، پر کردن دندان یا اینله دندان را توصیه کنند. و اگر بیماری پریودنتال (لثه) علت آن باشد، دندانپزشک ممکن است تمیز کردن کامل و پیوند بافت لثه را برای محافظت از عصب در برابر آسیب و تحریک بیشتر پیشنهاد دهد.
چگونه از عصب کشی دندان جلوگیری کنیم؟
بهترین محافظتی که میتوان برای پیشگیری از عصب کشی دندان داشت، مراقبت صحیح از دندانها و لثه است. انجام این کارها دهان را سالم نگه داشته و از دندانها در برابر پوسیدگی محافظت میکند. در زیر به برخی از راهکارهایی که پیشنهاد میکنیم برای کاهش خطر ابتلا به دندان درد و جلوگیری از عصب کشی دندان انجام دهید، اشاره کردهایم.
پیشگیری از عصب کشی دندان
پیشگیری از نیاز به عصبکشی دندان با رعایت بهداشت دهان و دندان امکانپذیر است. مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید و استفاده منظم از نخ دندان، از تجمع پلاک و باکتریهای مضر که میتوانند منجر به پوسیدگی و عفونت دندان شوند، جلوگیری میکند. علاوه بر این، مصرف مواد غذایی کمشکر و پرهیز از تنقلات شیرین، به کاهش خطر پوسیدگی کمک میکند. نوشیدن آب به شستشوی دهان و حفظ رطوبت آن کمک کرده و از تجمع باکتریها جلوگیری میکند.
همچنین، ویزیتهای منظم دندانپزشکی برای معاینه و تمیز کردن حرفهای دندانها ضروری است. دندانپزشکان میتوانند مشکلات احتمالی را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان کنند، که این اقدام از پیشرفت مشکلات و نیاز به عصبکشی جلوگیری میکند. با رعایت این نکات ساده و مراقبتهای پیشگیرانه، میتوان سلامت دندانها را حفظ و از عصبکشی دندانها جلوگیری کرد.
مهمترین موارد برای پیشگیری از عصب کشی دندان عبارتند از:
-
دو بار در روز مسواک بزنید.
مسواک زدن مهمترین کاری است که یک فرد برای حفظ سلامت دهان میتواند انجام دهد. برای حذف پلاک و ذرات غذا از سطوح دندان مسواک بزنید. پلاکها محل نگهداری باکتریها هستند و این موجودات ذرات غذا را به اسیدهایی تبدیل میکنند که به دندانها آسیب میزند. زمانی که پلاک برای مدت طولانی روی سطوح دندان باقی بماند، در نهایت کلسیفیه شده و تبدیل به تارتار میشود. مانند پلاک، تارتار پوسیدگی دندان را تسهیل میکند، اما با مسواک زدن یا نخ دندان پاک نمیشود. برای جلوگیری از عصب کشی دندان و آسیب ریشه حتماً بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
نخ دندان کشیدن همان هدفی را که مسواک زدن انجام میدهد، دنبال میکند. یعنی ذرات غذا و پلاک را از سطح دندانها پاک میکند. از آنجایی که الیاف مسواک نمیتواند به فضاهای تنگ بین دندانها برسد، برای تمیز کردن این نواحی از نخ دندان استفاده میشود. عدم استفاده از نخ دندان بدون در نظر گرفتن تعداد دفعات مسواک زدن، دندان را مستعد پوسیدگی میکند. پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین علل درد دندان و رسیدن دندان به عصب است.
-
جلوگیری از ترمیمهای نادرست
ترمیمهای نادرست میتوانند باعث نیاز به عصب کشی دندان شوند. بنابراین، انجام ترمیمات دندانی با دندانپزشک با تجربه و استفاده از مواد با کیفیت میتواند از این مشکل جلوگیری کند.
-
غذاها و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید.
یکی از مضرترین چیزهایی که دندانها را در معرض آسیب قرار میدهد قند است. قند ماهیت اسیدی دارد و دوست دارد روی سطوح دندان بچسبد. باکتریهای دهان نیز عاشق شکر هستند زیرا آن را مصرف کرده و به اسید تبدیل میکنند. افرادی که به طور منظم نوشیدنیها و غذاهای شیرین مصرف میکنند بیشتر در معرض پوسیدگی و آسیب به ریشه دندان هستند. به بیماران توصیه میشود برای پیشگیری از عصب کشی دندان و درد شدید دندان، مصرف قند را به حداقل برسانند. هنگامیکه مواد غذایی شیرین مصرف میکنید، دندانپزشکان توصیه میکنند بعد از آن دهان خود را با آب بشویید.
مصرف غذاهای پر کربوهیدرات و قندی میتواند باعث افزایش تولید اسیدها در دهان شده و به تخریب لایههای دندان کمک کند. تغذیه مناسب با مصرف مواد غذایی سالم و کم کربوهیدرات میتواند به پیشگیری از پوسیدگی و التهاب عصب کمک کند.
نوشیدن آب زیاد برای سلامت کلی شما توصیه میشود. به همان اندازه برای سلامت دندانها نیز مفید است. آب به تمیز کردن دهان کمک کرده و قند، ذرات غذا و باقی مانده مواد غذایی را از بین میبرد. نوشیدن آب در طول روز به جلوگیری از تماس چیزهایی که به دندانها آسیب میزند کمک میکند.
-
دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید.
ویزیت منظم دندانپزشکی در پیشگیری از عصب کشی دندان بسیار موثر است. بیشتر مسائل دندانی که منجر به دندان درد و نیاز به عصب کشی دندان میشود علائمی دارند که توسط دندانپزشک در طی معاینات معمول قابل مشاهده است. ویزیت منظم دندانپزشکی به دندانپزشک این فرصت را میدهد تا مشکلات در حال توسعه را قبل از اینکه منجر به درد شود برطرف کند. اگر دندان شما درد میکند، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید، دندانپزشک پس از ارزیابی اولیه، قادر به ارائه درمان مناسب خواهد بود. اجازه دهید دندانپزشک علت درد را دریابد و آن را درمان کند.
پیشگیری از عصب کشی دندان آسان نیست؛ با این حال بهتر است از جویدن یخ و باز کردن اشیا با دندان خودداری کند. اگر شبها در خواب دندان قروچه میکنید بهتر است هنگام خواب از محافظ دهان استفاده کنید.
با رعایت این راهکارها و مراقبتهای دندانی منظم، میتوانید از نیاز به عصب کشی دندان جلوگیری کنید.
جمع بندی
اکثر مردم در طول زندگی خود چند بار با درد دندان دست و پنجه نرم میکنند. شدت دندان درد میتواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد و میتواند به طور تصادفی یا مداوم رخ دهد. دندان درد را نباید نادیده گرفت زیرا این راهی است که مغز به شما اطلاع میدهد که مشکلی در دندان یا ناحیه دیگری از دهان وجود دارد. اگر آسیب دندان شدید است حتماً در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید؛ دندانپزشک پس از معاینه، کشیدن دندان یا اگر بتوان دندان را نجات داد، عصب کشی دندان را توصیه میکند. با این حال شما میتوانید با مراقبت صحیح از دندانهای خود، از عصب کشی دندان و دردهای شدید پیشگیری کنید.
ما در کلینیک دکتر صفورا امامی درمان ریشه یا عصب کشی دندان، درمان دندان شکسته یا ترک خورده و سایر درمانهای اورژانسی را به شما ارائه میدهیم. برای دریافت نوبت همین حالا تماس بگیرید.