درمان ریشه زمانی ضروری است که دندان از یک نقطه به بعد نتواند خود را ترمیم کند. آنتی بیوتیکها و هر نوع مسکن دیگری به سرکوب موقت علائم (درد، آبسه و غیره) کمک میکنند. اگر ریشه دندان درمان نشود، عفونت میتواند به استخوان سرایت کرده و خطر از بین رفتن دندان را افزایش دهد و در این حالت تنها راه حل، کشیدن دندان است. اگر مجبور به کشیدن دندان شوید، برای پر کردن جای خالی دندان نیاز به ایمپلنت یا بریج خواهید داشت که در این صورت هزینههای شما به شدت بالا میرود.
اما از کجا بفهمیم که دندان ما نیاز به عصب کشی دارد؟ دندانپزشکان میتوانند حفرهها را در مراحل اولیه تشخیص دهند و اقدامات پیشگیرانه را توصیه کنند. آنها همچنین ممکن است از یک پرکننده، درزگیر، تاج یا سایر درمانها برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی استفاده کنند. به همین دلیل توصیه میشود در مراحل اولیه و بلافاصله پس از احساس درد برای درمان و عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کنید. در این مقاله از وب سایت دکتر صفورا امامی، متخصص عصب کشی و جراح ریشه دندان بیشتر به این موضوع پرداختهایم.
عصب کشی چیست؟
دندانپزشکان در صورت امکان از کشیدن دندان خودداری میکنند، بنابراین ممکن است قبل از هرچیز اقدام به عصب کشی و درمان ریشه کنند. هدف از درمان ریشه که با نام عصب کشی دندان نیز شناخته میشود، از بین بردن عفونت از روی دندان و ریشه است. سپس منطقه تمیز و مهر و موم شده تا از عفونت بیشتر جلوگیری شود.
عصب کشی دندان یک فرآیند طولانی است و فرد احتمالاً باید بیش از یک بار برای تکمیل درمان به دندانپزشک مراجعه کند. پس از رفع عفونت، دندانپزشک دندان را به طور دائم پر میکند. یک دندان مرده همچنان میتواند پس از عصب کشی به فعالیت خود ادامه دهد. با این حال، از آنجایی که دندانهای مرده ممکن است شکنندهتر باشند، به روکش دندان نیاز خواهید داشت. روکش باعث حمایت از دندان و افزایش استحکام آن میشود.
چه زمانی عصب کشی کنیم؟
زمانی که پالپ داخل دندان مرده یا عفونی شده باشد، دندان نیاز به عصب کشی (درمان ریشه) دارد. دلایل اصلی این اتفاق عبارتند از:
- پوسیدگی که به عاج نفوذ و به پالپ حمله کرده و باعث التهاب میشود.
- شکستگی دندان و در نتیجه نمایان شدن پالپ آن. این گونه موارد باعث ایجاد عفونت در حفره دندان و در نهایت التهاب و درد میشود.
- آسیب به دندان که منجر به نکروز پالپ میشود.
- پریودنتیت، بیماری لثه و استخوان اطراف دندان. گاهی اوقات بیماران در نوک ریشه دندان دچار آبسه میشوند. این آبسه میتواند میکروبها را داخل دندان حمل کند و باعث عفونت داخل دندان (پالپ) شود. در این حالت تنها راه درمان عصب کشی است.
- دندانهایی با پرکردگیهای قدیمی. در برخی موارد این پرکردگیها دندان را به طور کامل نمیپوشانند و باعث عفونت میشوند.
در مورد دندان عقل معمولاً درمان ریشه توصیه نمیشود، مگر در مواردی که باید دندان را حفظ کرد. در هر صورت برای تشخیص زمان دقیق و نیاز دندان به عصب کشی نیاز به دستور پزشک خواهید داشت.
بیشتر بخوانید؛ درمان پالپ زنده
وقتی نیاز به عصب کشی دارم علائم من چیست؟
علائم ممکن است بسته به نوع دندان و شدت پیشرفت متفاوت باشد. در بیشتر موارد به دلیل پوسیدگیهایی که به داخل دندان نفوذ کرده اند، با تماس غذا و آب سرد یا گرم حساسیت دندانی زیاد میشود. این حساسیت به درد تبدیل شده که حتی پس از توقف محرکی که باعث آن شده است، ادامه مییابد.
هر چه پوسیدگی بیشتر به پالپ نفوذ کرده باشد، علائمی که بیمار احساس میکند شدیدتر میشود. اما در برخی موارد درد پس از چند روز کاهش مییابد و معمولاً به این نتیجه میرسیم که از بین رفته است. اما در واقعیت برعکس است، زیرا قطع درد به این معنیست که دندان مرده و به همین دلیل دیگر احساس درد نمیکنیم.
در موارد شدیدتر برخی از علائم عبارتند از:
- ترشحات چرک و آبسه دندان
- تغییر رنگ دندان به دلیل نکروز آن
- ایجاد فیستول در نزدیکی دندان
برای عصب کشی دندان چقدر زمان لازم است؟
مدت زمان یک جلسه عصب کشی معمولا 45 دقیقه تا 1 ساعت طول میکشد. برای هر دندان ممکن است بیش از یک جلسه نیاز به مراجعه به دندانپزشک داشته باشید. به همین دلیل لازم است بدانید که هر مورد متفاوت است و دندانپزشک قادر به تعیین مدت زمان دقیق جلسه نیست.
8 باور غلط در مورد عصب کشی دندان
زمانی که درد دندان شروع میشود، برخی از باورهای غلط از مراجعه فرد به دندانپزشک جلوگیری کرده که باعث پیشرفت آسیب و در نهایت از دست دادن دندان خواهد شد. در زیر به برخی از این باورها اشاره کردهایم:
-
1- درمان ریشه یک روش دردناک است.
این باور کاملاً غلط است. درمان ریشه دردی ایجاد نمیکند. در واقع، عصب کشی دندان برای تسکین درد ناشی از التهاب محفظه پالپ (محل قرارگیری عصب) یا عفونت آدنتال انجام میشود. درد ناشی از فرآیند بیشتر مربوط به عدم مراجعه به پزشک است که باعث بدتر شدن عفونت و تاثیرگذاری بر سایر نواحی دهان میشود.
-
2 – عصب کشی بلافاصله درد را برطرف میکند.
پس از درمان ریشه، بیمار بهبود قابل توجهی را احساس خواهد کرد. با این حال، حساس بودن دندان در چند روز اول پس از درمان طبیعی است و استفاده از مسکنها میتواند کمک کننده باشد. درد خفیف میتواند چند روزی ادامه داشته، به خصوص هنگام جویدن که گاهی ممکن است چند هفته طول بکشد. با این حال پس از چند هفته درد باید به طور کامل از بین برود.
-
3 – عصب کشی فایدهای ندارد.
هرچند که هیچ چیز نمیتواند جایگزین دندان شما شود، اما عصب کشی این کار را به خوبی انجام میدهد. با یک پرکننده مناسب و پس از آن روکش دندان، درمان ریشه بسیار موفقیت آمیز است. در حدود 85 درصد موارد، درمانها میتوانند تا آخر عمر ادامه داشته باشند.
-
4- دندان بعد از عصب کشی حساس میشود.
درد مداوم که میتواند چند ماه پس از انجام درمان ریشه روی دندان ادامه یابد، طبیعی نیست. از جمله دلایلی که باعث میشود درد باقی بماند، کانالهای پنهانی هستند که در طول عمل تمیز نشدهاند یا خود دندان تا ریشه شکسته شده است.
-
5- عصب کشی دندان را میکشد.
این باور نیز اشتباه است. عصب کشی داخل دندان را تمیز و ضد عفونی میکند تا به آن اجازه بهبودی بدهد اما دندان را نمیکشد. اعصاب و رگهای خونی واقع در اتاقک پالپ برای رشد دندان ماندگار هستند.
-
6- برخی از دندانهای تحت درمان ریشه نیاز به روکش ندارند.
معمولا دندانهایی که نیاز به درمان ریشه دارند دارای حفرههای بسیار بزرگ یا پرکردگیهای وسیع هستند. دندانی با پرکردگی بزرگ بیشتر در معرض خطر شکستگی است. به همین دلیل، دندانپزشک اغلب پس از روکش و درمان ریشه قرار دادن پست و روکش را توصیه میکند.
برخی از دندانپزشکان بلافاصله پس از درمان ریشه، یک پست روی دندان قرار میدهند. اگرچه این پست نسبت پرکردگی تنها، به دندان استحکام بیشتری میبخشد، اما همچنان روکش برای استحکام بیشتر دندان توصیه میشود.
-
7- درمان ریشه یک فرآیند طولانی و عذاب آور است.
امروزه در صورت عدم وجود عارضه، درمان ریشه ممکن است بین یک تا دو ساعت طول بکشد. تعداد جلسات اغلب به وضعیت دندان و تعداد کانالهای آن بستگی دارد.
-
8- دندانی با درمان ریشه ناموفق، باید کشیده شود.
میزان موفقیت عصب کشی حدود 85 درصد است. اگر سالها پیش عصب کشی انجام شده باشد و دوباره احساس درد و عفونت داشتید، باز هم میتوان آن را درمان کرد.
چگونه از آسیب و نیاز به عصب کشی دندان جلوگیری کنیم؟
بنیاد بهداشت دهان و دندان به افراد توصیه میکند از یک روال مراقبت از دندان پیروی کنند، از جمله:
- مسواک زدن دندانها با خمیر دندان حاوی فلوراید قبل از خواب و حداقل دو بار در طول روز
- تمیز کردن بین دندانها با نخ دندان یا مسواک بین دندانی حداقل یک بار در روز
- اجتناب از غذاها و نوشیدنیهای شیرین
- انجام معاینات منظم دندانپزشکی
اگر ورزش خاصی انجام میدهید که احتمال ضربه به دندان در آن زیاد است، توصیه میشود حتما از محافظ لثه یا دهان استفاده کنید. همچنین لازم است از جویدن یخ و باز کردن اشیا با دندان خودداری کنید. افرادی که شبها دندان قروچه میکنند بهتر است در هنگام خواب از محافظ دهان استفاده کنند.
بررسی هزینههای عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی برای همه موارد یکسان نیست. در درجه اول هزینه بسته به تعداد ریشه دندان افزایش مییابد. برخی از دندانها یک ریشه، دو یا حتی سه ریشه دارند. علاوه بر این، افراد با مشکل خاص که نیاز به قرار ملاقات بیشتری دارند، لازم است هزینه بیشتری پرداخت کنند. دندانپزشک پس از معاینه بیمار و تعیین تعداد ریشههایی که نیاز به عصب کشی دارند، روش درمانی و وضعیت دندان و البته سختی آن را تعیین کرده و میتواند هزینه عصب کشی را برآورد کند.
جمع بندی
پوسیدگی دندان از نگرانیهای رایج دندانی است که رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند از آن جلوگیری کند. گذشته از این موارد، درمانهای خانگی ممکن است به معکوس کردن یا جلوگیری از ایجاد پوسیدگی کمک کنند. با این حال اگر در ناحیه دندان احساس درد یا عفونت داشتید، بهتر است در اولین فرصت برای معاینه و بررسی دندان با یک دندانپزشک متخصص در این زمینه ملاقات کنید.
دکتر صفورا امامی با سالها تجربه و تخصص در زمینه عصب کشی و درمان ریشه دندان میتواند از پیشرفت آسیب دندان جلوگیری کند. در صورت داشتن هرگونه سوال با ما تماس بگیرید.
