دندان عقل یکی از دندان‌های موجود در دهان انسان است که در سنین بلوغ و بعد از آن شروع به رشد میکند. با این حال، این دندان به دلیل محل قرارگیری خود در پشت فک اغلب با مشکلاتی همراه است و می‌تواند به عنوان منبع برخی از مشکلات دهانی مانند درد، التهاب و تورم شناخته شود. اما آیا دندان عقل فایده و خاصیتی دارد؟!
در این نوشتار از وب سایت دکتر صفورا امامی بیشتر با دندان عقل آشنا شده و در مورد فواید و عوارض آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل، در واقع یک نوع دندان سوم است که در هر فک بالایی و پایینی وجود دارد. این دندان‌ها معمولاً در سنین بلوغ (بعد از سن 18 سالگی) شروع به رشد می‌کنند. دندان عقل از دندان‌های مزاحم محسوب می‌شود و ممکن است باعث درد، تورم و التهاب لثه شود.
در برخی از موارد، دندان عقل به خوبی در جای خود قرار نمی‌گیرد و باید با جراحی حذف شود. هرچند که گاهی اوقات، در بعضی از افراد، دندان عقل به خوبی در جای خود قرار گرفته و نیازی به کشیدن آن نخواهید داشت. در هر صورت، اگر دندان عقل باعث آزار و اذیت شما می‌شود، بهتر است هرچه سریع‌تر به یک متخصص مراجعه کنید.
دندان عقل در چه سنی رشد میکند؟
دندان عقل یا دندان سوم، معمولا در رده‌سنی بین 17 تا 25 سال از طرف بالا و پایین فک‌ها شروع به رشد میکند. با این حال، در برخی افراد، دندان عقل ممکن است در سنین پایین‌تر یا بالاتر نیز رشد کند. برای اطمینان از سلامت دندان‌های خود و زمان مناسب جهت خلع یا درمان دندان عقل، بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید.
درد دندان عقل
درد دندان عقل، معمولا ناشی از فشار و یا التهاب در اطراف دندان عقل است. به دلیل عدم جایگزینی مناسب فضا با دندان‌های دیگر، دندان عقل ممکن است به شکل نامناسب رشد کرده و فشاری بر روی بافت‌های اطراف (مانند لثه) ایجاد کند که باعث درد و تورم شود. برای کاهش درد دندان عقل، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
1- داروهای ضد درد: می‌توانید از داروهای ضد درد موجود در داروخانه استفاده کنید، اما بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارو، با پزشک خود مشورت کنید.
2- کمپرس گرم و سرد: ممکن است استفاده از کمپرس سرد و یا حوله گرم برای کاهش تورم و درد مفید باشد.
3- آرامش: به دندان عقل خود استراحت کافی داده و از فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
4- استفاده از آب نمک: می‌توانید با ریختن حدود یک قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب، دهان خود را شستشو دهید تا درد و التهاب کاهش یابد.
5- مراجعه به دندانپزشک: در صورتی که درد بسیار شدید است، بهتر است به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند علت درد را تشخیص داده و روش‌های درمانی مناسب را تعیین کند.
در کل، برای جلوگیری از درد دندان عقل، بهتر است همواره به بهداشت دهان خود توجه کنید و به صورت منظم مسواک زده و معاینات سالیانه را انجام دهید.
دندان عقل چه فوایدی دارد؟
دندان عقل در واقع از نظر عملکردی هیچ فایده خاصی ندارد و اگر به خوبی در جای خود قرار نگیرد، ممکن است باعث درد، تورم و التهاب لثه شود. به طور کلی، دندان عقل در گذشته برای انسان مفید بوده است. در دوره‌های قدیم، غذاهای سخت و پرچرب بسیار معمول بودند و دندان عقل برای خوردن این نوع غذاها بسیار مفید و ضروری بود. اما با تغییر رژیم غذایی انسان‌ها و تحولات اجتماعی، نیاز به دندان عقل کمتر شده است.
اگر دندان عقل به خوبی در جای خود قرار گرفته و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، ممکن است به عنوان یک دندان طبیعی و بدون مشکل، همانند دندان‌های دیگر به کمک در خوردن، گفتگو و زیبایی لبخند شما کمک کند.
عوارض دندان عقل
دندان عقل ممکن است در بسیاری از افراد به عوارضی منجر شود. چندین عارضه‌ی رایج دندان عقل عبارتند از:
- درد و تورم: این عارضه‌ها معمولاً در صورتی رخ می‌دهد که جابجایی و فشار دندان عقل با سایر دندان‌ها و بافت‌های نرم دهان ایجاد شود.
- عفونت: اگر دندان عقل پوسیده باشد، می‌تواند باعث عفونت و یا التهاب زیر لثه شود.
- خراشیدگی دندان‌های نزدیک: فضای کم بین دندان عقل و دندان‌های نزدیک آن، ممکن است باعث خراشیدگی آن‌ها شود.
- جراحی: در بسیاری از موارد، دندان عقل باید با جراحی حذف شود که ممکن است باعث عوارضی مثل خونریزی و درد پس از عمل شود.
- تغییر قفسه‌ی دهانی: در برخی از موارد، دندان عقل باعث جابجایی دندان‌های دیگر و تغییر قفسه‌ی دهانی خواهد شد.
به طور کلی، اگر دندان عقل به خوبی در جای خود قرار نگیرد و باعث مشکلات ذکر شده در بالا شود، بهتر است به نظر پزشک خود احترام گذاشته و در صورت نیاز، جراحی و یا درمان‌های دیگر انجام دهید.
آیا حتماً باید دندان عقل را بکشیم؟
خلع دندان عقل ممکن است در برخی موارد ضروری باشد، اما در صورتی که دندان عقل به درستی رشد کرده و هیچگونه مشکلی ایجاد نکرده باشد، حتماً نیازی به کشیدن دندان عقل آن نیست. اما در مواردی که دندان عقل به دلیل عدم جایگزینی مناسب فضا با دندان‌های دیگر، به شکل نامناسب یا برای ایجاد فشار و درد در فک‌ها رشد کرده باشد، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند که دندان عقل خود را بکشید. برای ارزیابی اینکه آیا نیاز به کشیدن دندان عقل شما وجود دارد یا نه، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کرده و نظر وی را در این باره بپرسید.
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل
زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل، به موارد مختلفی مانند سن، وضعیت دندان عقل، سلامت فک و دهان و نیازهای درمانی شما بستگی دارد. در صورتی که دندان عقل به درستی رشد کرده و هیچگونه مشکلی ایجاد نکرده باشد، کشیدن آن در اولویت قرار نمی‌گیرد و می‌توانید به صورت دوره‌ای تحت نظر دندانپزشک خود آن را بررسی کنید؛ اما در صورتی که دندان عقل به دلیل عدم جایگزینی مناسب فضا با دندان‌های دیگر، به شکل نامناسب یا برای ایجاد فشار و درد در فک‌ها رشد کرده باشد، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند که دندان عقل خود را بکشید. در هر صورت نظر نهایی تنها توسط دندانپزشک متخصص داده می‌شود.
جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل، معمولا در صورتی انجام می‌شود که دندان عقل به دلیل عدم جایگزینی مناسب فضا با دندان‌های دیگر، به شکل نامناسب یا برای ایجاد فشار و درد در فک‌ها رشد کرده باشد. این جراحی ممکن است شامل کشیدن دندان عقل و یا بخشی از بافت‌های اطراف آن، مانند لثه، باشد. قبل از جراحی، دندانپزشک شما به شما توضیحاتی درباره فرآیند جراحی و نحوه آمادگی برای آن ارائه خواهد داد.
برای انجام جراحی دندان عقل، دهان شما به شکل کامل تحت بیهوشی قرار خواهد گرفت تا احساس درد و ناراحتی از بین برود. پس از جراحی، دندانپزشک به شما نکاتی درباره مراقبت‌های لازم بعد از جراحی و دستورات مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب خواهد داد. برای حداکثر استفاده از نتایج جراحی، باید به دقت نکات پس از عمل را رعایت کرده و به راهنمایی دندانپزشک خود توجه کنید.
مراقبت‌های بعد از جراحی دندان عقل
مراقبت‌های درست بعد از جراحی دندان عقل، به شما کمک می‌کنند تا بازگشت به سلامت کامل را تسریع کنید و عوارض پس از جراحی را کاهش دهید. برخی از مراقبت‌هایی که بعد از جراحی دندان عقل باید انجام داد عبارتند از:
1- مصرف مواد غذایی نرم: پس از جراحی، مصرف غذاهای نرم و سرد می‌تواند به شما کمک کند درد و تورم را کاهش دهید.
2- استفاده از کمپرس سرد: در صورت داشتن درد پس از جراحی دندان عقل، از کمپرس سرد و یخ استفاده کنید.
3- استفاده از داروهای تجویز شده: پزشک دندانپزشک شما ممکن است به شما داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز کند تا درد و تورم را کاهش دهید.
4- استراحت کافی: بعد از جراحی، بهتر است فعالیت‌های شدید را از برنامه خود حذف کنید و به استراحت کافی بپردازید.
5- مراجعه به پزشک دندانپزشک: برای برطرف کردن هرگونه مشکل و ارزیابی پیشرفت جراحی، باید به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
6- رعایت بهداشت دهان: پس از گذشت 24 ساعت از جراحی، می‌توانید دهان خود را با آب شستشو دهید. در ضمن، از مصرف مواد شیرین پرهیز کنید و برای شستشوی دهان از آب نمک و یا محلول ضد عفونی کننده استفاده نمایید.
7- تغذیه صحیح: پس از جراحی، بهتر است از مواد غذایی نرم و پرکالری استفاده کنید تا هرچه سریع‌تر به بهبودی کامل دست یابید.
به همه این نکات توجه کنید و در صورت بروز عوارضی مانند عفونت، خونریزی و یا تب، هرچه سریع‌تر به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
جمع بندی
بسیاری از افراد در طول عمر خود با مشکلات مربوط به دندان عقل مواجه می‌شوند. درد، التهاب و تورم از جمله مشکلات شایعی هستند که می‌تواند به دلیل قرارگیری نامناسب دندان عقل در فضای دهان به وجود آیند. برای پیشگیری از این مشکلات، بهتر است به بهداشت دهان خود توجه کافی داشته باشید و به صورت منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. با این حال اگر در دندان عقل به درستی رشد کند ممکن است فوایدی نیز داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به اصلاح خط لبخند، کمک در جویدن غذا و... اشاره کرد.
نظر شما در مورد فواید و خاصیت دندان عقل چیست؟! تجربیات خود را از داشتن دندان عقل در قسمت نظرات همین پست از وب سایت دکتر صفورا امامی با دوستان خود به اشتراک بگذارید. ما آماده شنیدن نظرات شما هستیم.