دهان مملو از باکتری‌های مواد غذایی، بزاق و پلاک‌هایی است که باید با استفاده از مسواک و نخ دندان از بین بروند. باکتری‌ها می‌توانند با ورود به دندان یا زیر لثه، زمینه‌های عفونت و آبسه دندان را به وجود بیاورند. آبسه درواقع یک اصطلاح پزشکی برای توده چرک و باکتری است که در بافت‌های بدن ایجاد می‌شود. در بیشتر موارد عفونت دندان به‌راحتی قابل‌درمان است؛ بااین‌حال، برخی از بیماران که درمان را به تعویق می‌اندازند در معرض خطر عوارض آن قرار می‌گیرند.
جراح ریشه دندان دکتر صفورا امامی، درمان‌های قطعی و بهترین راهکارها برای دندان‌های پوسیده و آبسه دندان شما ارائه می‌دهد تا سلامت دندان و لبخند رضایت را مجدداً به شما عزیزان بازگرداند. برای افزایش آگاهی شما عزیزان از عوارض عدم مراقبت مناسب از دندان و تأخیر در مراجعه به دندانپزشک، عوامل مؤثر بر روز عفونت، عوارض و همچنین درمان آن را به‌طور کامل در این مقاله بررسی می‌کنیم.
برای تعیین وقت ملاقلات (ویزیت) با شماره‌های مطب دکترا صفورا امامی تماس بگیرید؛ 02126255102 و 02126255088
عوارض عفونت دندان
عفونت دندان اتفاقی است که می‌تواند برای بسیاری از افراد سراسر جهان رخ می‌دهد. این عفونت در بسیاری موارد قابل‌مشاهده یا تشخیص نیست و گاهی اوقات حتی احساس نمی‌شود. به همین دلیل، انجام بررسی هر 6 ماه یک‌بار وضعیت دندان‌ها به آگاهی از وجود عفونت در زمان مناسب و درمان به‌موقع آن کمک می‌کند.
برخی از بیماران نیز به دلیل مختلفی مانند مشغله‌های کاری درد خود را با استفاده از قرص مسکن تسکین می‌دهند و درمان را به تعویق می‌اندازند. در این صورت، عفونت افزایش‌یافته و عوارض زیر را ایجاد می‌کند:
راهکارهای درمان عفونت لثه
-
استئومیلیت (Osteomyelitis)
در استئومیلیت یا عفونت استخوان، باکتری‌های موجود در آبسه یا عفونت وارد جریان خون شده و استخوان را آلوده می‌کند. ممکن است بیمار با افزایش دمای بدن، درد شدید در استخوان آسیب‌دیده و احتمالاً حالت تهوع از وجود آن آگاه شود. به‌طورمعمول، استخوان آسیب‌دیده نزدیک محل آبسه است؛ اما ازآنجاکه ممکن است عفونت در جریان خون پخش شود، هر استخوانی در بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد. درمان استئومیلیت شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت خوراکی یا داخل وریدی است.
-
کیست دندان
کیست دندان به مایع تجمع یافته درون حفره‌ای در قسمت پایین دندان گفته می‌شود. لازم به ذکر است که با عدم رسیدگی به کیست، زمینه بیماری‌های دیگری نیز درون دهان ایجاد می‌شود. کیست را در مراحل اولیه می‌توان با استفاده از داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک درمان کرد؛ اما در صورت پشت گوش انداختن و همچنین در موارد شدید ممکن است به عمل جراحی برای برداشتن کیست نیاز باشد.
-
سلولیت
سلولیت که بیشتر در کودکان رخ می‌دهد، شامل عفونت پوست و چربی مستقیم زیرپوست است. در این عارضه، درواقع عفونت وارد بافت نرم می‌شود و در یک محل باقی نمی‌ماند. بنابراین، سلولیت ازاین‌جهت کاملاً برخلاف از آبسه است که در همان محل عفونت زیر دندان باقی می‌ماند. علائم سلولیت شامل درد در قسمت عفونت و بوی بدن دهان است که در صورت نادیده گرفتن به تب، لرز، حالت تهوع و استفراغ تبدیل می‌شود. برای درمان معمولاً آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود.
-
آبسه پارافارنکس (Parapharyngeal abcess)
این نوع آبسه در بزرگ‌سالان معمولاً به علت عفونت دندان یا ضربه ایجاد می‌شود و به تأخیر انداختن درمان یا عدم‌تشخیص فوری آن می‌تواند خطراتی مانند مرگ داشته باشد. این آبسه در پشت دهان ایجاد می‌شود و تب، گلودرد، تورم گلو و عدم توانایی در بلع ازجمله علائم آن است. برای درمان این نوع آبسه باید به جراحان گوش، حلق و بینی مراجعه شود.
-
سپسیس (Sepsis)
سپسیس بک بیماری جدی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به‌شدت به عفونت واردشده به خون واکنش نشان می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، سپسیس به وضعیتی گفته می‌شود که در آن بدن در حال مقابله با عفونت جدی است. در این صورت، بیمار شاهد علائمی مانند دمای نامتعادل بدن (حرارت بدن بالا و پایین می‌رود)، کاهش سطح هوشیاری، هذیان‌گویی، افزایش ضربان قلب و تنفس، خونریزی‌های کوچک زیرپوستی و احساس درد در بخش‌هایی مانند ستون فقرات، ران، آرنج و زانو خواهد بود.
-
لخته در سینوس‌های مغز
شاید به نظرتان اغراق‌آمیز بیاید؛ اما 1 نفر از هر 10 نفر که عفونت دندان خود را در زمان مناسب درمان نمی‌کنند، ممکن است ایجاد لخته خون در سینوس‌های مغزی را تجربه کند. به‌این‌ترتیب، خطر مرگ‌آفرینی عفونت دندان به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
علائم عفونت دندان
به‌ندرت اتفاق می‌افتد که عفونت دندان به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند؛ اما اگر این اتفاق بیفتد، عواقب آن می‌توانند شدید باشند. علائم زیر می‌توانند نشان‌دهنده گسترش عفونت دندان در قسمت‌های دیگری از بدن باشند. فردی که مشکوک به عفونت دندان است و هر یک از این علامت را دارد، باید فوراً به پزشک مراجعه کند. برخی از علائم عفونت دندان عبارتند از:
- تب
- گیجی
- استفراغ
- حالت تهوع
- سردرد شدید
- افتادگی پلک
- مشکل در تنفس
- تورم صورت، گردن و گونه‌ها
- احساس درد در زبان و دهان
- دوبینی یا از دست دادن بینایی
- خارش یا احساس سوزش روی پوست
برای تعیین وقت ملاقلات (ویزیت) با شماره‌های مطب دکترا صفورا امامی تماس بگیرید؛ 02126255102 و 02126255088
روش‌های درمان عفونت دندان
نوع درمانی که بیمار برای عفونت دندان دریافت می‌کند، به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده روش درمانی شامل موارد زیر هستند:
- محل اولیه آبسه کجاست؟
- آیا عفونت گسترش‌یافته است؟ تا چه حد؟
- میزان واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت تا چه حد شدید بوده است؟
به‌این‌ترتیب، بسته به شرایط هر بیمار ممکن است روش درمانی متفاوتی با کارایی بالاتر و ریسک کمتر انتخاب شود. روش‌های درمانی عفونت دندان به‌طورکلی شامل موارد زیر هستند:
-
روت کانال دندان (Root canal)
روت کانال دندان (RCT) یا عصب‌کشی ممکن است برای درمان آبسه در عمق دندان ضروری باشد. این روش شامل ایجاد حفره در داخل دندان برای حذف عفونت، پوسیدگی و باکتری‌های تجمع یافته در ریشه است. سپس دندانپزشک فضای خالی را با ماده‌ای مانند لاستیک به نام گوتاپرکا (gutta-percha) پر می‌کند. دندانپزشک شما درنهایت ممکن است ترمیم را با استفاده از روش پر کردن دائمی یا روکش انجام دهد تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.
گاهی اوقات عصب‌کشی برای از بین بردن عفونت دندان کافی نیست. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است روشی به نام آپیکوکتومی با برداشتن انتهای ریشه را توصیه کند. این روش شامل باز شدن لثه برای برداشتن انتهای ریشه دندان همراه با بافت آلوده است.
بیشتر بخوانید؛ جراحی انتها ریشه دندان
دندان‌پزشک‌ها همچنین ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی را برای کاهش عفونت و جلوگیری از گسترش آن تجویز کنند. اگر عفونت از پیش گسترش‌یافته باشد، ممکن است دوره درمانی بیمار با استفاده از آنتی‌بیوتیک تمدید شود. از طرف دیگر، ممکن است در دوره درمانی دوم نیاز به استفاده از نوع دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها داشته باشد. به همین دلیل، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز باید با تجویز دکتر انجام شود. اگر عفونت شدید باشد، ممکن است فرد نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد و به‌صورت وریدی آنتی‌بیوتیک را دریافت کند.
در موارد خاص، ممکن است لازم باشد که چرک به‌طور مستقیم از محل عفونت تخلیه شود. به‌عنوان‌مثال، ممکن است برای تخلیه چرک از آبسه پارافارنکس که در پشت دهان قرار دارد، تخلیه لازم باشد.
-
درمان سپسیس (Treatment of sepsis)
همان‌طور که بیان شد، سپسیس یک بیماری جدی است که واکنش جدی سیستم ایمنی به عفونت داخل خون باعث بروز آن می‌شود. افرادی که سپسیس دارند، باید حتماً در بخش مراقبت‌های ویژه روند درمان خود را دنبال کنند. چنین درمانی معمولاً شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و مایع‌های داخلی وریدی است. البته درمان‌های دیگری نیز ممکن است برای بهبود وضعیت اندام‌های بدن و محدود کردن آسیب ناشی از عفونت ضروری باشند. این درمان‌ها شامل دیالیز و جراحی هستند.
اهمیت توجه به عوارض عفونت دندان و مراجعه به دندانپزشک
فرد باید در اولین مرحله و با مشاهده نخستین علاوه عفونت دندان به دندان پزشک خود مراجعه کند. درمان زودهنگام از سرایت عفونت به سایر بافت‌ها جلوگیری می‌کند. عفونت دندانی که گسترش‌یافته است، یک مسئله اورژانسی است که باید فوراً به آن رسیدگی شود. چنین عفونت‌هایی می‌توانند به‌سرعت گسترده و شدید شوند.
اگر دندان شما عفونت کرده است، مراجعه به دندانپزشک در اسرع وقت برای جلوگیری از انتشار هر نوع عفونت به بافت‌های مجاور و سایر بخش‌های بدن بسیار اهمیت دارد.
از بروز عفونت دندان پیشگیری کنید
پیشگیری از پوسیدگی و عفونت دندان و همچنین دانستن عوارض عفونت دندان با استفاده از عادت‌های رفتاری و رژیم غذایی سالم و همچنین حفظ بهداشت فردی میسر می‌شود. نکات زیر می‌توانند به کاهش ابتلا به عفونت دندان در افراد کمک کنند:
- استفاده از نخ دندان به‌صورت حداقل یک‌بار در روز
- مراجعه به دندانپزشک به‌صورت 2 یا 1 بار در سال
- کاهش مصرف خوراکی، مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین
- مسواک زدن دو بار در روز با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
- مراجعه فوری به دندانپزشک در صورت مشاهده علاوه پوسیدگی و عفونت دندان
- اجتناب از شستشوی دهان یا نوشیدن هر چیزی بلافاصله بعد از مسواک زدن دندان‌ها
بیشتر بخوانید؛ عفونت ریشه دندان
عفونت دندان معمولاً به دلایلی مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی سرشار از قند یا خشکی دهان (به دلایلی مانند استفاده از نوعی دارو) پیش می‌آید. در این میان، مواردی که به دلیل عدم رعایت بهداشت فردی و مصرف قند زیاد به عفونت دندان مبتلا شده‌اند بیشتر هستند. بنابراین، با تبدیل کردن روتین مراقبت دهان و دندان به یک عادت رفتاری می‌توانید ریسک خرابی دندان را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید.
تشخیص درست، انتخاب روش درمانی مناسب و انجام درمان با بهترین کیفیت، امری است که تنها از یک دندانپزشک باتجربه می‌توانید انتظار داشته باشید. دکتر صفورا امامی، متخصص درمان ریشه و کانال، از بهترین مواد و به‌روزترین دانش دندانپزشکی برای حفظ سلامت دهان و دندان بیماران خود بهره می‌گیرد تا لبخند درخشان رضایت را بر چهره شما عزیزان ببیند.
