احتمالاً برای شما هم پیش آمده که دچار بیماری های دهان و دندان شده باشید. در این مواقع تنها چیزی که به آن فکر می‌کنیم این است که هر چه زودتر سراغ درمان این بیماری برویم. از همه مهم‌تر پیش کسی برویم که این بیماری را درست تشخیص داده و درمان آن به‌گونه‌ای باشد که تا حد ممکن کمترین درد و عوارض را داشته باشد.
گاهی ترمیم ریشه دندان لازم است و یا عصب کشی دندان صورت بگیرد؛ بنابراین حتماً لازم است نوع بیماری را یک متخصص باتجربه و یک جراح حرفه‌ای مانند دکتر صفورا امامی تشخیص دهد. ما در این مقاله به شما کمک می‌کنیم با این نوع بیماری‌ها آشنا شوید؛ با ما همراه باشید.
بیماری های خطرناک و شایع دهان و دندان
بیماری های دهان شامل حفره دندان، بیماری لثه (درمان عفونت لثه، درمان خونریزی لثه و...)، بیماری‌های عفونی دهان و سرطان دهان است. آسیب‌های دهانی بیشتر در شرایط ناامن، تصادفات و بیماری اجتماعی خشونت ایجاد می شوند. درمان بیماری دهان و دندان یکی از تخصص‌های رشته دندانپزشکی است. در این رشته بیماری‌های دهان بعد از تشخیص متخصص و جراح درمان می‌شود.
بیماری های دهان و دندان بزرگسالان
مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی 3.5 میلیارد نفر در سراسر جهان با بیماری‌های دهان و دندان روبرو هستند. این مقدار نزدیک به نیمی از جمعیت جهان است. اکثر بیماری‌ها و صدمات دهان را می‌توان با موفقیت درمان کرد، به خصوص اگر زود تشخیص داده شود. مهمترین موضوع در درمان بیماری‌های دهان و دندان رسیدگی زودهنگام و به‌موقع است.
حفره های دندان
طبق مطالعه موسسه سنجش و ارزیابی سلامت منتشر شده در مجله پزشکی The Lancet، حفره‌های دندانی که به عنوان پوسیدگی شناخته می‌شود، افراد را در سراسر جهان مبتلا می‌کند. حفره‌های دندانی معمولاً هنگامی که این فرایند دو مرحله‌ای اتفاق می‌افتد شکل می‌گیرد و منجر به پوسیدگی می‌شود:
- پلاک روی دندان ها جمع می‌شود.
- باکتری‌های موجود در پلاک با شکر ترکیب شده و اسیدهای تخریب کننده مینای دندان را تولید می‌کنند.
اگر شما یا دندانپزشک خود به موقع متوجه یک حفره شدید، ممکن است بتوانید پوسیدگی را با درمان‌های فلوراید درمان کنید. در غیر این صورت؛ پرکردن دندان، درمان معمولی حفره‌ها هستند.
با این حال، اگر پوسیدگی دندان شما به حدی بد شود که پر شدن آن کمکی نکند، دندانپزشک ممکن است دندان شما را با تاج دندان بپوشاند یا دندان را خارج کند. باز هم، تشخیص زود هنگام می‌تواند از بدتر شدن پوسیدگی دندان جلوگیری کند و باعث شود درگیری متخصص با ریشه دندان کمتر باشد.
بیماری لثه
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) گزارش می‌دهد چند نوع بیماری لثه – که بیماری پریودنتال نیز نامیده می‌شود – تقریبا نیمی از بزرگسالان 30 ساله و بالاتر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شدت از متورم شدن خفیف لثه‌ها تا خونریزی آن‌ها و از دست دادن کامل دندان متغیر است. بیشتر بیماری‌های لثه در این مراحل ایجاد می شوند:
- پلاک و تارتار روی دندان‌های شما جمع می‌شود و منجر به التهاب لثه می‌شود.
- التهاب لثه بافت‌های نرم در امتداد خط لثه را تحریک می‌کند که با افزایش باکتری‌ها به تدریج بدتر می‌شود و در نتیجه پریودنتیت ایجاد می‌شود.
- پریودنتیت زمانی رخ می‌دهد که لثه‌ها از دندان‌ها جدا شده باشد. این می‌تواند منجر به عفونت بیشتر لثه شود که نیاز به درمان آنتی بیوتیکی، جراحی و کشیدن یا عصب‌کشی دندان و درگیر شدن با ریشه دندان دارد.
مانند حفره‌ها، بیماری لثه در مرحله التهاب لثه نیز اگر زود تشخیص داده شود قابل برگشت است. اگر نمی‌توان آن را کامل درمان کرد، متخصص دندانپزشکی شما ممکن است برنامه جرم‌‌گیری ریشه را بریزد، یک درمان حرفه‌ای تمیز کردن عمیق برای حذف تمام پلاک ها از دهان شما. همانطور که اشاره شد، ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز شود. برای پریودنتیت پیشرفته، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
برای تعیین وقت ملاقلات (ویزیت) با شماره‌های مطب دکترا صفورا امامی تماس بگیرید؛ 02126255102 و 02126255088
بیماری های عفونی دهان و دندان
در بین بیماری های دهان و دندان، شناخته شده‌ترین بیماری‌های عفونی دهان، تبخال دهانی است که ممکن است آن را زخم‌های سرد یا تاول‌های تب نامید. تخمین زده می‌شود که 50-80 درصد از بزرگسالان با تبخال دهانی -در حالت خفته یا فعال- زندگی می‌کنند. اگر بزرگسالان در کودکی به این ویروس مبتلا نشوند، ممکن است از طریق تماس مستقیم با کودکان یا بزرگسالانی که شیوع آن را داشتند، دچار تبخال دهانی شوند. مراقب محل بوسیدن خود باشید.
افرادی که عفونت دهانی دارند، مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، قارچی و ویروسی هستند. این عفونت‌ها اغلب باعث ایجاد ضایعات در لب‌ها، زیر زبان و بافت‌های نرم داخل گونه‌های شما می شوند. این ضایعات می‌توانند ناراحت کننده یا دردناک باشند و باعث خشکی دهان و مشکلات بلع شوند.
پس از اولین مبارزه با تبخال دهان، بدن شما برای مبارزه با ویروس و اثرات آن آنتی بادی ایجاد می‌کند. بنابراین شیوع بعدی HSV-1 در دهان شما ممکن است چندان شدید نباشد، یا ویروس خاموش بماند. با این حال، اگر مراحل اولیه شیوع تبخال دهانی را تجربه می‌کنید، مصرف داروهای ضد ویروسی می‌تواند از پیشرفت کامل زخم‌های سرد جلوگیری کند. شما می‌توانید با حفظ سلامت عاطفی و جسمی، میزان بروز بیماری را به حداقل برسانید.
بیشتر بخوانید؛ جراحی ریشه دندان عفونی
سرطان های دهان
طبق گزارش بنیاد سرطان دهان، در ایالات متحده، سالانه نزدیک به 53000 نفر مبتلا به سرطان دهان یا گلو تشخیص داده می‌شوند. سرطان دهان بیشتر بر زبان، لوزه‌ها، لثه‌ها، دهان و حلق (قسمت گلو در پشت دهان) تأثیر می‌گذارد.
از آنجا که سرطان‌های مختلف دهان اغلب علائم و نشانه‌های واضحی در مراحل اولیه خود ایجاد نمی‌کنند، معاینات منظم دندانپزشکی مهمترین روش تشخیص آن‌ها است. متخصص دندانپزشکی همچنین می‌تواند در معاینه شما از نظر سرطان دهان غربالگری کند، به خصوص اگر هر یک از علائم زیر را داشته باشید:
- زخم دهان یا لب که بهبود نمی‌یابد
- توده‌ای در دهان شما
- یک لکه قرمز یا سفید در دهان شما
- دندان‌های شل شده
- بلع دردناک
- دهان درد یا گوش درد مداوم
توجه داشته باشید که اگر از محصولات دخانی استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد تشخیص سرطان دهان را دریافت خواهید کرد. بسته به نوع سرطان دهان و مرحله تشخیص سرطان، درمان می‌تواند شامل ترکیبی از جراحی، اشعه و شیمی درمانی باشد.
شایع ترین بیماری های دهان و دندان کودکان
کودکان به دلیل اینکه در سن رشد هستند و حساسیت بالاتری که دارند باید بیشتر مواظبشان باشیم. همین‌طور آن‌ها به تنهایی قادر به تشخیص نیستند و باید تا حدودی با مسائلی که ممکن است برای آن‌ها به وجود بیاید آشنا باشیم. در ادامه به بیماری های دهان و دندان در کودکان می‌پردازیم.
تک تک مواردی که برای بیماری دهان و دندان بزرگسالان گفته شد درمورد کودکان نیز صادق است. مانند حفره‌های دندان و پوسیدگی، بیماری‌های لثه اعم از تورم و خونریزی، بیماری عفونی مانند تبخال که اغلب در کودکان 6 ماهه تا 5 ساله خود را نشان می‌دهد، سرطان دهان و گلو و ... اما به دلیل حساسیت بیشتر کودکان برخی بیماری‌های دیگر هم شامل حال آن‌ها می‌شود.
شکستن دندان
اگر توسط ضربه‌های خارجی دندان کودک کنده شد، دندان را فوراً داخل لیوان شیر بگذارید تا بعد از آن به پزشک متخصص مراجعه کنید و دندان کودک نجات پیدا کند. اگر تکه‌ای از دندان شکسته شد، حواستان باشد که این تکه‌ی کنده شده را از داخل دهان دربیاورید تا کودک آن را قورت ندهد. در این مواقع شاید بتواند جای خالی شکستگی را ترمیم کرد.
ترک خوردگی دندان کودک باعث حساس شدن دندان می‌شود. همین حساس شدن باعث درد و شکستگی می‌باشد. زمانی که دندان کودک ترک بخورد ممکن است پر کردن آن باعث ترمیم نشود و با توجه به تشخیص پزشک احتمالاً لازم باشد برای دندان روکش گذاشته شود.
عادات بد کودک
بسیاری از بیماری های دهان و دندان، پوسیدگی‌ها و تغییر رنگ دندان کودک حاصل عادات بد است که به مرور زمان تأثیر خودش را می‌گذارد. برای از بین بردن این عادات بد و مؤثر حتماً باید به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
زمانی که کودک با فشار و استرس روبرو می‌شود، دندان‌های خودش را به یکدیگر فشار می‌دهد و به عبارتی می‌ساید. به این کار دندان قروچه یا سایش دندان می‌گویند. عوارض ناشی از این عمل از بین رفتن مینای دندان، سردرد، گوش درد، فک درد، تراشیدگی دندان و... است. سایش دندان‌ها به یکدیگر در کودکان طبیعی می‌باشد اما برای کمتر شدن عوارض باید آن را کنترل کرد.
یکی دیگر از عادات بد کودک که روی دندان تأثیر می‌گذارد مکیدن انگشتان است. این عمل طبیعی است و تا ۴ سالگی ممکن است ادامه داشته باشد. اگر مکیدن انگشت بعد از رشد و درآمدن دندان‌ها باشد مشکلاتی را برای جویدن غذا ایجاد می‌کند.
عادت بعدی خوردن شیشه شیر است که باعث پوسیدگی دندان شیری می‌شود. وقتی کودک با شیشه شیر بخوابد، شکر و مواد قندی موجود در مایعات باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت پوسیدگی می‌شود. موضوع بسیار ساده‌ای که خرابی زودهنگام دندان‌های کودک را به دنبال دارد.
مسائل ظاهری دهان
وقتی دندان‌ها به صورت نامرتب قرار بگیرند باعث شلوغی دهان می‌شوند. این ناهماهنگی باعث کج شدن دندان می‌شود که اگر به موقع اصلاح نشود باعث اذیت شدن کودک می‌شود. در این شرایط تمیز کردن دندان دچار مشکل شده و این مسئله باعث بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان می‌شود.
روش های پیشگیری از بیماری های رایج دهان و دندان
بارها شنیدیم پیشگیری بهتر از درمان است. چرا که زمان، پول، انرژی و ... هزینه‌هایی هستند که باید به ازای درمان بپردازیم. همین‌طور بیماری‌ها درد و عوارضی هم دارند. حتی ممکن است به درجه‌‌ای برسند که جبران ناپذیری باشند؛ بنابراین این مسئله حیاتی است که تا قبل از رسیدن درد به ریشه دندان و گاهاً نیاز به عصب کشی دندان و یا عوارض خیلی بدتر؛ به سلامت دهان و دندانمان توجه کافی را داشته باشیم.
در هر صورت این نکته را فراموش نکنید که در صورت آسیب غیرمنتظره، در اسرع وقت مراقبت‌های پزشکی را دریافت کنید. بیماری های دهان و دندان به صورت تخصصی نیاز به درمان دارند. در اینجا به چند روش پیشگیری از بیماری های دهان و دندان اشاره می‌کنیم.
مراقبت و نگهداری صحیح؛ بهترین روش قبل از درمان
مراقبت از دهان نه تنها دندان‌های شما را قوی نگه می‌دارد، بلکه در حفظ دهان شما از بیماری‌ها نیز اهمیت دارد. با رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان، برنامه ریزی منظم غربالگری دندان و اجتناب از برخی رفتارها، بسیاری از بیماری‌های دهان قابل پیشگیری هستند.
اولین و اصلی‌ترین عامل برای پیشگیری بیماری رعایت بهداشت می‌باشد. برای جلوگیری از بیماری و زخم دهان باید این موارد را جدی بگیرید. روزی دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. حواستان باشد روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید و مواظب باشید دهان شما زخم نشود.
رسیدگی به وضعیت جسمانی
برنامه‌ی غذایی مناسبی داشته باشید. از گوشت، شیر، انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه، سبوس و ... استفاده کنید تا لثه، دهان و دندانتان تقویت شود. غذاهایی با مزه‌های تند و داغ را نخورید. این کار باعث حساس شدن عصب‌ها در دهان می‌شود. رژیم غذایی درستی داشته باشید و مطمئن باشید بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های روده‌ای و گوارشی و دیابت ندارید.
اگر برای ترمیم دندانتان پیش یکی از افراد غیرمتخصص رفتید که پرشدگی نامناسب انجام شده و این ناهماهنگی دندان‌ها دهانتان را زخم می‌کند، برای ترمیم مجدد اقدام کنید. پیش افراد متخصص و ماهری مانند دکتر صفورا امامی بروید. صفورا امامی یکی از جراحان باتجربه در زمینه دهان و دندان است.
سیگار، قلیون و الکل اصلاً مصرف نکنید. زیاد در معرض آفتاب مستقیم نباشید و از لوسیون‌های مراقبتی برای لب استفاده کنید. سایر بیماری‌های دهان و دندان می‌تواند ناشی از مصرف دخانیات، رژیم‌های ناسالم (به ویژه آن‌هایی که دارای قند زیاد هستند)، خشونت و سایر شیوه‌های زندگی که باعث آسیب می‌شود، باشد. توجه به شایع ترین بیماری دهان و دندان و آگاهی از عواقب ناشی از مراقبت‌های نامناسب دهان می‌تواند بر سلامت عمومی شما تأثیر مثبت بگذارد.
جمع‌بندی مطلب
بسیاری از بیماری‌ها توسط دهان قابل تشخیص هستند. به همین دلیل دانش دندانپزشکی نیاز به تخصص حرفه‌ای دارد. دندانپزشکان پس از تشخیص بیماری توسط دهان، افراد را به متخصص همان بیماری و عارضه ارجاع می‌دهند و به همین ترتیب به روند درمانی کمک می‌کنند.
اگر هم بیماری مختص دهان و دندان باشد خودشان به ترمیم آن می‌پردازند. گاهی بیماری دندان آنقدر عمیق است که نیاز درمان ریشه دندان یا عصب کشی دندان وجود دارد. برای همین مهم است که کدام جراح و متخصصی را برای درمان بیماری های دهان و دندان انتخاب می‌کنید. دکتر صفورا امامی یکی از افراد مجرب و متخصص در این زمینه است. این مقاله به منظور ارتقاء درک و دانش در مورد موضوعات عمومی بهداشت دهان و دندان بود و امیدواریم مفید واقع شده باشد.
