مراقبت از دندان و لثه در طول دوران بارداری و قبل از آن بسیار با اهمیت است. بارداری باعث تغییرات هورمونی در زنان می‌شود که این تغییرات می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های مربوط به دهان و دندان را افزایش دهد. ازجمله مهم‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به بیماری التهاب لثه اشاره کرد که باعث حساسیت، تورم و قرمزی لثه می‌شود. اما موضوع زمانی نگران‌کننده می‌شود که این بیماری‌های کوچک باعث بروز بیماری‌های شدید و بزرگ‌تری شوند. برای مثال همین بیماری التهاب لثه می‌تواند منجر به بروز بیماری پریودنتال شود.
طبق تحقیقات انجام‌شده، ارتباطی بین این بیماری و داشتن یک نوزاد نارس یا کم‌وزن وجود دارد. همچنین نوزاد متولدشده، بیشتر در معرض مشکلات تنفسی مانند آسم و یا عفونت‌های گوش قرار دارد. بنابراین، موضوع سلامتی دهان و دندان در دوران بارداری بسیار حیاتی است. نیازی نیست بیش‌ازحد وسواس به خرج دهید اما باید بدانید که توجه به سلامتی دندان‌ها در طول دوران بارداری باید کاملا موردتوجه قرار گیرد.
در این مقاله از دکتر صفورا امامی متخصص درمان ریشه دندان و عصب کشی، به‌طور مفصل به موضوع سلامتی دهان و دندان‌ها در دوران بارداری می‌پردازیم و توصیه‌هایی را در این رابطه در اختیار شما خواهیم گذاشت.
بیماری‌های مربوط به دهان و دندان می‌توانند بر رشد نوزاد اثرات منفی بگذارند
مراقبت از دهان و دندان در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از بیماری‌های مربوط به دندان و لثه می‌توانند باعث بروز برخی مشکلات در میزان رشد نوزاد شوند. تحقیقات نشان داده است که بین بیماری شدید لثه در زنان باردار و زایمان زودرس، ارتباط وجود دارد. همچنین کودکان می‌توانند در معرض آسیب مغزی و یا مشکلات شنوایی و بینایی قرار بگیرند. گفته شده است که از هر 100 تولد زودرس، 18 مورد می‌تواند به دلیل عفونت شدید لثه مادر باشد. بیماری‌های مربوط به لثه مانند پریودنتال، توسط دندان پزشک، در دوران بارداری، قابل‌درمان هستند.
چگونگی نگهداری دندان‌ها و لثه‌ها را در دوران بارداری؟
دندان‌ها کاملا تحت تاثیر آنچه می‌خورید و می‌نوشید، هستند. دفعات خوردن و نوشیدن در طول روز، مدت زمان باقی ماندن غذا بر روی دندان‌ها و برخی موارد دیگر در سلامت دندان‌ها نقش دارند. همچنین به‌جز آنچه می‌خورید و می‌نوشید، عوامل دیگری می‌توانند در طول عمر دندان‌ها و سلامتی لثه‌ها نقش داشته باشند؛ مانند جنس دندان‌های شما و چگونگی مراقبت شما از آن‌ها.
در اینجا به مهم‌ترین توصیه‌ها در ارتباط با سلامت دهان و دندان در طول دوران بارداری اشاره می‌کنیم:
دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
دندان‌های خود را هر شب قبل از خواب، نخ دندان بکشید.
بین وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها، آب بنوشید.
از نوشیدن مکرر مایعات شیرین خودداری کنید.
دندان‌های خود را بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید. اگر امکان این کار وجود ندارد، دهان خود را با آب یا دهان‌شویه حاوی فلوراید بشویید.
غذاهای سالم بخورید. از خوردن غذاهای شیرین و چسبناک بپرهیزید.
اگر گاهی شیرینی می‌خورید، سعی کنید که آن را در بین وعده غذایی خود میل کنید.
از کشیدن سیگار و خوردن الکل در دوران بارداری جدا پرهیز کنید.
استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید می‌تواند باعث شادابی دندان‌ها و محافظت از آن‌ها شود.
و نکته آخر و بسیار مهم این‌که اگر قصد باردارشدن دارید، به دندان پزشک خود مراجعه کنید تا توصیه‌های لازم را در این زمینه در اختیارتان بگذارد. همچنین در طول دوران بارداری، به‌طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا از بروز بیماری دهان و دندان پیشگیری شود و در صورت نیاز، درمان‌های لازم انجام شود. معمولا می‌توان درمان‌های غیر فوری را بعد از دوره بارداری انجام داد، اما در صورت صلاحدید دندانپزشک می‌توان در هرزمانی اقدام به درمان‌های موردنیاز کرد.
توجه داشته باشید که دندانپزشک شما باید کاملا باتجربه باشد تا بتواند به‌موقع، اقدامات لازم را انجام دهد. یکی از برجسته‌ترین دندان پزشکان در سطح کشور، خانم دکتر صفورا امامی هستند که می‌توانند در زمینه درمان و پیشگیری بیماری‌های مربوط به دهان در طول دوران بارداری به شما کمک کنند تا دیگر نگرانی در این رابطه نداشته باشید.
هورمون‌های بارداری، عامل اصلی بیماری‌های لثه
هورمون‌های بارداری می‌توانند برخی از زنان را در معرض بیماری‌های لثه قرار دهند. دو بیماری مهم که در اثر ترشح این هورمون‌ها به وجود می‌آیند را در اینجا موردبررسی قرار می‌دهیم:
التهاب یا عفونت لثه
التهاب لثه معمولا در سه‌ماهه اول بارداری اتفاق می‌افتد. علائم این بیماری شامل مواردی چون تورم لثه و خونریزی است که خونریزی معمولا در هنگام مسواک زدن و یا کشیدن نخ دندان اتفاق می‌افتد.
بیماری پریودنتال
این بیماری باعث عفونت برخی قسمت‌های دهان مانند لثه می‌شود. درواقع عدم درمان بیماری التهاب لثه باعث بروز بیماری پریودنتال می‌شود که نسبت به بیماری التهاب لثه، خطرناک‌تر است و می‌تواند منجر به از دست دادن دندان شود.
به‌طورکلی اگر در دوران بارداری، مشکل لثه دارید، مهم است که قبل از زایمان به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اکثر بیماری‌های لثه که به دلیل ترشح هورمون‌های بارداری به وجود آمده‌اند، پس از تولد نوزاد برطرف می‌شوند؛ اما در برخی زنان به علت شدت بالای بیماری، پس از بارداری، خودبه‌خود رفع نمی‌شوند و باید توسط دندانپزشک درمان شوند.
توصیه دیگر ما به شما در رابطه با بیماری‌های لثه این است که حتی در صورت خونریزی لثه، مسواک زدن را متوقف نکنید. می‌توانید بدین منظور از مسواک‌های نرم‌تر استفاده کنید.
رفلاکس معده در دوران بارداری و اثراتی که می‌تواند بر دندان‌ها بگذارد
در دوران بارداری، تهوع و استفراغ می‌تواند اسیدهای معده را وارد دهان شما کند. اسیدهای معده سطح دندان را می‌پوشانند و بدین ترتیب به مینای دندان آسیب می‌رسانند. همچنین خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهند. اگر رفلاکس معده دارید، به این نکات توجه کنید:
- از مسواک زدن، بلافاصله پس از استفراغ خودداری کنید؛ زیرا زمانی که دندان با اسید معده پوشانده شده است، مسواک زدن می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند و آن را خراشیده کند.
- پس از استفراغ، دهان خود را بشویید و سپس از دهان‌شویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
- اگر دهان‌شویه حاوی فلوراید ندارید، کمی خمیردندان حاوی فلوراید را روی انگشت خود قرار دهید و آن را روی دندان‌های خود بمالید. در پایان، دهان خود را کاملا با آب شست‌وشو دهید.
- پس از استفراغ تا یک ساعت مسواک نزنید.
نکاتی در مورد تعامل با دندان پزشکان برای نگهداری دندان در دوران بارداری
همان‌گونه که قبلا گفتیم، اگر باردار هستید، این موضوع را حتما با دندان پزشک خود در میان بگذارید. در هر زمان از دوره بارداری، می‌توان مراقبت‌های معمول را انجام داد. بااین‌حال ممکن است که دندان پزشک شما، برخی از اقدامات یا مراحل درمان را به بعد از زایمان موکول کند. توجه داشته باشید که قبل از ملاقات با دندانپزشک خود، با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا تداخلی در برنامه‌های پزشک و دندانپزشک شما به وجود نیاید. نام و دوز تمام داروهایی را که مصرف می‌کنید و همچنین توصیه‌های پزشک عمومی خود را با دندان پزشک خود در میان بگذارید. دندانپزشک شما ممکن است که صلاح بداند که مراحل درمانی شما را با توجه به این اطلاعات، تغییر دهد.
استفاده از اشعه ایکس در دوران بارداری ممکن است، اما دندانپزشک شما باید به‌منظور محافظت از شما و کودکتان، تمام اقدامات ایمنی را انجام دهد. از طرفی، می‌دانیم که امروزه نسبت به دهه‌های گذشته به دلیل پیشرفت تکنولوژی، استفاده از اشعه ایکس بسیار ایمن‌تر شده است و با اطمینان بیشتری می‌توان از آن‌ها برای تشخیص و درمان استفاده کرد.
توجه داشته باشید که نباید به دلیل بارداری از قرار ملاقات خود با دندانپزشکتان صرف نظر کنید. برخی خانواده‌ها ازآن‌جهت که تصور می‌کنند بیماری‌های دهان و دندان با مسئله بارداری هیچ ارتباطی ندارد، تمام اقدامات پیشگیرانه و درمانی مربوط به دهان و دندان خود را به بعد از زایمان موکول می‌کنند. درحالیکه عواقب به تاخیر انداختن درمان دندان ممکن است بسیار سخت و خطرناک باشد.
در حالی که همان‌گونه که گفتیم، مراقبت‌های دهان و دندان در طول دوران بارداری اهمیت بسیاری دارند و درواقع، این اقدامات می‌توانند در راستای اقدامات دیگر پزشکی مربوط به بارداری عمل کنند. همچنین توجه داشته باشید که باید با دندان پزشکان مجرب و کاربلد مشورت کنید که از این جمله دندانپزشکان، می‌توان به خانم دکتر صفورا امامی متخصص عصب کشی دندان اشاره کرد. به این ترتیب می‌توانید بارداری سالم و بدون دغدغه‌ای را از حیث سلامت دهان و دندان تجربه کنید.
